Huy động trái phiếu Chính phủ bằng ngoại tệ: Bước đầu thành công

Hải Phan (tổng hợp)

Ngày 12/3, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 505/QĐ - BTC về việc phát hành trái phiếu đợt một năm 2009. Ngày 20/3/2009, Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HASTC) thông báo đã đấu thầu thành công 100 triệu USD trái phiếu Chính phủ bằng ngoại tệ đầu tiên tại thị trường tài chính nội địa...

Ngày 17/3, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Kho bạc Nhà nước và Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HASTC) đã phối hợp tổ chức buổi “road show” về kế hoạch triển khai đợt phát hành đầu tiên trái phiếu Chính phủ bằng ngoại tệ tại thị trường trong nước.

Theo Quyết định số 211/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đối tượng mua trái phiếu là các tổ chức, cá nhân là người cư trú hoạt động hợp pháp tại Việt Nam. Và theo Quyết định số 505/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh, đối tượng tham gia đấu thầu được khoanh vùng là các thành viên đấu thầu trái phiếu tại HASTC.

Về các đối tượng khác, theo đại diện các đầu mối nói trên, sau đợt phát hành này, các cơ chế và hướng dẫn cụ thể sẽ được tiếp tục hoàn thiện. Ông Nguyễn Quang Huy, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước), cho biết, trước khi có kế hoạch cụ thể, Ngân hàng Nhà nước đã gửi phiếu thăm dò tới tất cả các ngân hàng thương mại để tìm hiểu nhu cầu đối với loại trái phiếu này và kỳ vọng lãi suất. Tuy nhiên, kết quả thăm dò cụ thể là thông tin tham khảo nội bộ, nên không thể công bố rộng rãi. “Qua đánh giá thì các ngân hàng thương mại hiện đang tạm thời dư thừa vốn khả dụng bằng USD, nên chúng tôi xác định đối tượng chính tham gia đợt phát hành trái phiếu bằng ngoại tệ lần này là các ngân hàng thương mại”, ông Huy cho biết.

Về trường hợp các tổ chức hoặc cá nhân mua ngoại tệ từ các ngân hàng để tham gia đấu thầu, giao dịch trái phiếu, ông Huy nhận định rằng, nếu mua ngoại tệ ở các ngân hàng thời điểm này với mục đích trên “chắc cũng là khó mua, bởi vì cung cầu thời gian gần đây cũng khá căng thẳng, có thể các ngân hàng sẽ ưu tiên cho các khách hàng có quan hệ tín dụng truyền thống của mình trước khi phục vụ các đối tượng khác”.

Về việc tổ chức, đại diện các đầu mối nói trên cho biết công tác chuẩn bị hiện đã hoàn thành, việc tổ chức phát hành và giao dịch sau đó được tiến hành tương tự như trái phiếu bằng nội tệ; phí đấu thầu và phí giao dịch trên thị trường thứ cấp đang trình Bộ Tài chính, dự kiến là 0,15% trên tổng giá trị trúng thầu đối với đấu thầu nhân với tỷ giá ngoại tệ liên ngân hàng tại thời điểm đấu thầu, trên thị trường thứ cấp là tại thời điểm thanh toán.

Về mức lãi suất trái phiếu, ông Đào Nguyệt Ánh, Phó vụ trưởng Vụ Tài chính Ngân hàng (Bộ Tài chính), cho biết Bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ quyết định, trên cơ sở tham khảo ý kiến của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Trong khi gợi ý mà phía HASTC đưa ra là nhà đầu tư có thể tham khảo các mức lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại hiện nay.

Đại diện Kho bạc Nhà nước cho biết, dự kiến lượng vốn USD huy động qua đợt phát hành sau khi cân đối, tùy theo mục đích sử dụng, một phần có thể đầu tư trực tiếp bằng USD cho một số dự án, một phần sẽ được bán lại cho Ngân hàng Nhà nước để bổ sung dự trữ ngoại hối.

Và liên quan đến đợt phát hành này, một số câu hỏi đặt ra là liệu tỷ giá có bị ảnh hưởng, với lượng cung VND để mua ngoại tệ, Ngân hàng Nhà nước có phát hành tín phiếu để thu hút VND về?.. Ông Nguyễn Quang Huy cho biết, tổng giá trị của đợt phát hành này là 300 triệu USD, không lớn, nên không tác động nhiều đến thị trường. Về lượng cung VND và việc hút về như đề cập ở trên cũng là một nghiệp vụ thường ngày của Ngân hàng Nhà nước và cũng không có nhiều ảnh hưởng.

Về nguồn cung USD trên thị trường hiện nay, với đối tượng chính của đợt phát hành lần này, theo ông Huy là khá thuận lợi. Qua cuộc thăm dò nói trên, cũng như khảo sát thực tế của Ngân hàng Nhà nước cho thấy lượng vốn khả dụng đang dư thừa tại các ngân hàng thương mại.

Cũng tại buổi giới thiệu trên, ông Đào Nguyệt Ánh khẳng định Bộ Tài chính, với các nguồn ngoại tệ của mình, cam kết sẽ thanh toán đủ gốc và lãi bằng ngoại tệ đến kỳ đáo hạn. Trong trường hợp cần thiết, Bộ sẽ phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để đảm bảo đúng nguyên tắc phát hành và thanh toán.

Phiên đấu thầu đầu tiên 100 triệu USD trái phiếu chính phủ bằng ngoại tệ đã được tổ chức tại HASTC và bước đầu đã thành công tốt đẹp. Tham dự đấu thầu có 30 thành viên với tổng số tiền đăng ký đấu thầu hợp lệ 760 triệu USD. Lãi suất đăng ký thấp nhất là 1,5%/năm; lãi suất đăng ký cao nhất là 6%/năm và lãi suất trần là 3%. Kết quả, 100 triệu USD trái phiếu Chính phủ - mệnh giá 100 USD/trái phiếu, đã được bán hết với lãi suất trúng thầu là 3%/năm. Trái phiếu được phát hành vào ngày 24/3/2009, ngày đáo hạn là 24/3/2010.

Theo lịch trình đấu thầu, thứ Ba ngày 24/3/2009, HASTC sẽ tổ chức đấu thầu phiên 2, kỳ hạn 2 năm với khối lượng gọi thầu 100 triệu USD, ngày phát hành 26/3/2009 và ngày đáo hạn 26/3/2011.

Đến thứ Sáu ngày 27/3/2009 sẽ tổ chức đấu thầu phiên 3, kỳ hạn 3 năm với khối lượng gọi thầu 100 triệu USD, ngày phát hành 31/3/2009, ngày đáo hạn 31/3/2012.