Tại Hội nghị tổng kết tình hình hoạt động ngân hàng trên địa bàn TP HCM sáng 15/1, đại diện Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo các nhà băng thương mại nên nghiên cứu lại mặt bằng lãi suất ngoại tệ.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình chỉ đạo, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh T. HCM cần phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ việc cho vay và mua bán ngoại tệ. "Khuyến cáo các ngân hàng thương mại không cho vay, bán ngoại tệ cho những khách hàng nhập khẩu mặt hàng thuộc nhóm sản phẩm chưa cần thiết, không phục vụ thiết yếu cho nền kinh tế, đặc biệt các đơn vị nhập khẩu những mặt hàng xa xỉ", ông Bình nhấn mạnh.

Theo Phó Thống đốc, thời gian qua, những mặt hàng như điện thoại di động, ôtô hạng sang được nhập ồ ạt về trong nước với số lượng lớn. Những mẫu điện thoại mới nhất, siêu xe hạng sang nhất vừa được trình làng không bao lâu trên thế giới đã có mặt tại Việt Nam đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng cao cấp. Nếu như hàng nhập khẩu về nước vừa đủ đáp ứng cho thị trường thì không có gì đáng nói, nhưng thực tế thị trường không tiêu thụ hết được lượng hàng này. Các bãi chứa hiện chất đầy hàng cao cấp tồn kho.

"Trong khi nền kinh tế đất nước đang có nhiều hạn chế về nguồn vốn thì việc tập trung ngoại tệ nhập khẩu những mặt hàng xa xỉ với giá trị cao ngất đã gây ra một sự lãng phí to lớn, làm giảm nguồn cung ngoại tệ trong nước", Phó Thống đốc nói. Các ngân hàng thương mại không thẩm định, sàng lọc kỹ cũng như buông lỏng hoạt động kiểm soát quá trình triển khai kế hoạch kinh doanh của các đối tượng vay vốn, chính là đã tiếp tay làm gia tăng sự lãng phí này.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng đặt ra cho Ngân hàng Nhà nước trong năm 2009 là kiểm soát chặt chẽ những hoạt động cho vay nhập khẩu hàng xa xỉ. Ông Bình đặc biệt lưu ý: "Nhiệm vụ bản lề năm 2009 của Ngân hàng Nhà nước là quản lý tốt hoạt động ngoại hối, ổn định tỷ giá. Nếu không kiểm soát được cán cân thanh toán thì cũng sẽ không kiểm soát được vấn đề suy giảm kinh tế".

Một vấn đề nữa là mặt bằng lãi suất huy động ngoại tệ của các ngân hàng hiện nay vẫn chưa thật hợp lý. Sau các đợt giảm lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước, các nhà băng thương mại đã giảm mạnh lãi suất đầu vào VND. Trong khi đó, lãi suất ngoại tệ cũng được điều chỉnh giảm nhưng khá chậm. Hiện lãi suất USD các kỳ hạn từ 3 tháng trở lên được các nhà băng áp dụng mức từ 2,75 đến 3% một năm.

Theo tính toán của các nhà đầu tư, lợi nhuận thu được từ gửi ngoại tệ ít nhất cũng đủ để bù cho sự biến động của tỷ giá. Do vậy, không ít người đã dịch chuyển món tiền gửi VND sang tiền gửi USD. Khuyến cáo của một trong những người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước là các nhà băng thương mại nên tính toán đưa mặt bằng lãi suất ngoại tệ xuống mức hợp lý, để có tác động tốt cho nền kinh tế và hoạt động của các ngân hàng.

Vấn đề thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài được dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn trong năm nay. Đối với nhà đầu tư nước ngoài, chỉ có khoảng 30% là vốn tự có, hơn 70% còn lại vay từ các tổ chức tín dụng, ngân hàng quốc tế. Tuy nhiên, trong tình hình kinh tế khó khăn, việc giải ngân chắc chắn sẽ gặp nhiều trở ngại, từ đó ảnh hưởng không tốt đến tiến độ và hiệu quả của các dự án.

Đại diện một số ngân hàng trên địa bàn TP HCM cũng cho rằng có những khó khăn của hoạt động nhà băng khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện giảm lãi suất cơ bản quá đột ngột.

Đại diện một ngân hàng cho biết, thực tế các nhà băng không thể không tăng lãi suất huy động trong điều kiện cạnh tranh nguồn vốn. Hiện hầu hết ngân hàng đều gặp khó khăn rất lớn do ôm nguồn vốn đã huy động trước đó với mức lãi quá cao. Đây là một thách thức của hoạt động ngân hàng trong năm 2009.