Năm 2010 lỡ hẹn
Không hẹn mà gặp, cả hai đại hội cổ đông của Ngân hàng Đông Á và Việt Á cuối tuần qua đều báo cáo với cổ đông những con số buồn khi không hoàn thành các chỉ tiêu đặt ra từ đầu năm.

Lợi nhuận truớc thuế năm 2010 của Đông Á đạt 858 tỉ đồng, tăng 8,86% so với năm 2009 và chỉ đạt 78% kế hoạch đề ra đầu năm. Trong đó, lợi nhuận trước thuế của ngân hàng mẹ là 806,3 tỉ đồng.

Giải trình về việc không hoàn thành kế hoạch, lãnh đạo ngân hàng nói tại đại hội cổ đông là nhằm đảm bảo tỷ lệ an toàn vốn theo quy định của NHNN trong năm 2010, Đông Á phải tập trung huy động vốn với lãi suất khá cao do có sự cạnh tranh gây gắt về lãi suất huy động trên thị trường, làm tăng chi phí giá vốn của ngân hàng so với năm 2009.

Ngoài ra, NHNN áp dụng trần lãi suất huy động và cho vay để kiểm soát hệ thống ngân hàng trong năm làm cho biên độ lãi suất bị thu hẹp, từ đó thu nhập từ lãi ròng cũng bị ảnh hưởng. Mặc dù thu nhập từ dịch vụ của Đông Á tăng trưởng đáng kể nhưng lợi nhuận từ kinh doanh ngoại hối và vàng giảm mạnh so với năm trước do NHNN cấm hoạt động kinh doanh vàng tài khoản, hạn chế huy động và cho vay vàng.

Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán không thuận lợi đã làm ảnh hưởng đến lợi nhuận của Công ty Chứng khoán Đông Á. Trong khi đó việc mở rộng mạng lưới, đầu tư máy ATM và nhân sự lại làm gia tăng chi phí hoạt động của ngân hàng.

Tình cảnh tương tự, mặc dù chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế năm 2010 của Việt Á là 498 tỉ đồng và tỷ lệ cổ tức là 15%/năm, nhưng năm 2010 ngân hàng chỉ đạt lợi nhuận trước thuế là 347 tỉ đồng, hoàn thành gần 70% kế hoạch. Do vậy, tỷ lệ chia cổ tức năm 2010 của Việt Á cũng giảm xuống còn 12%/năm, thấp hơn cả lãi suất tiền gửi tiết kiệm của các ngân hàng theo nhận định của những cổ đông tham gia đại hội.

Áp lực biến động tỷ giá và lãi suất, cùng với chính sách thắt chặt tiền tệ của NHNN là lời giải đáp của lãnh đạo Việt Á với cổ đông có mặt tại đại hội cho việc không hoàn thành kế hoạch đề ra.

Năm 2011 khó khăn không kém

Để đạt được chỉ tiêu lợi nhuận đề ra trong năm 2011 là một thách thức mới cho lãnh đạo các ngân hàng tầm trung và nhỏ khi mà hàng loạt chính sách tiền tệ thắt chặt đã được ban hành chỉ trong mấy tháng đầu năm, trong đó có yêu cầu các ngân hàng không tăng trưởng tín dụng quá 20% trong năm nay.

Ông Trịnh Văn Tuấn, Tổng giám đốc Ngân hàng Phương Đông (OCB), cho rằng những chính sách về hạn chế tín dụng mà NHNN đã ban hành sẽ tác động rất nhiều đến các ngân hàng có quy mô vừa và nhỏ và điều khó nhất trong điều hành ngân hàng năm nay đó là làm sao để đạt chỉ tiêu lợi nhuận.

Chính phủ buộc các ngân hàng đồng loạt nâng vốn điều lệ lên 3.000 tỉ đồng, trong khi cổ đông bỏ tiền vào đầu tư cần phải thấy được cái gì cụ thể, hấp dẫn từ khoản đầu tư, chưa kể đến các giá trị ngân hàng thế nào trong tương lai, cái trước mắt cần cho cổ đông thấy đó là cổ tức.

“Vì vậy, áp lực lợi nhuận trong năm nay sẽ rất lớn cho các ngân hàng quy mô chưa đủ lớn khi hoạt động tín dụng chiếm hơn 60%, và có ngân hàng tín dụng chiếm đến 90% nguồn thu của các ngân hàng này”, ông Tuấn nói.

Ông Tuấn cho biết ví dụ như một ngân hàng dư nợ cho vay cuối năm 2010 chỉ là 10.000 tỉ đồng, thì năm 2011 chỉ được tăng tín dụng khoảng 2.000 tỉ đồng. Chênh lệch lợi nhuận các ngân hàng kiếm được cho là khoảng 3%, sau đó trừ đi chi phí trung bình từ 1,4%-1,8%, thì một ngân hàng tăng tín dụng 2.000 tỉ đồng chỉ đem về lợi nhuận khoảng 42 tỉ đồng trong khi vốn điều lệ là 3.000 tỉ đồng.

Do vậy, OCB dự kiến trình đại hội cổ đông chỉ tiêu tăng trưởng lợi nhuận trong năm nay là 20%, bằng tăng trưởng tín dụng và dự kiến chỉ trả cổ tức năm nay chỉ khoảng 10%. “Cổ đông không đồng ý thì cũng chịu thôi chứ không thể làm trái chỉ đạo của NHNN, mà kiếm các nguồn thu khác ngoài tín dụng thì không thể thực hiện một sớm một chiều”, ông Tuấn nói.

Ngân hàng Việt Á đã trình đại hội cổ đông thông qua chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2011 đến gần 62% và tăng trưởng lợi nhuận trước thuế đến 73%. Tuy nhiên, đại diện NHNN chi nhánh TPHCM có mặt tại đại hội cổ đông cho rằng Việt Á phải sửa chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho phù hợp mục tiêu tăng trưởng tín dụng toàn ngành dưới 20% của NHNN.

Ông Đỗ Công Chính, Chủ tịch HĐQT Việt Á, cho biết sẽ điều chỉnh kế hoạch tăng trưởng tín dụng theo quy định củaNHNN. Nhưng ông cho biết xây dựng kế hoạch tăng trưởng tín dụng 61% của ngân hàng là nhằm đảm bảo thực hiện chỉ tiêu cổ tức 12% cho cổ đông trong năm nay.

Với tốc độ tăng trưởng 62% thì tính ra tổng dư nợ năm 2011 của Việt Á tăng thêm gần 8.000 tỉ đồng, chỉ bằng 0,03% dư nợ toàn ngành, ông Chính nói. Tuy nhiên, trong các cuộc họp với ngân hàng thương mại, Thống đốc NHNN đã nhấn mạnh không có sự phân biệt giữa các ngân hàng trong mục tiêu tăng trưởng tín dụng của năm nay.

Như vậy, không chỉ Việt Á mà nhiều ngân hàng khác có nguồn thu phụ thuộc nhiều vào hoạt động tín dụng sẽ khó đảm bảo chỉ tiêu lợi nhuận lợi nhuận và cổ tức trong năm nay.