Thuốc lá lậu đi liền với lợi nhuận khủng
(Tài chính) Với lợi nhuận cao, lại dễ vận chuyển, thuốc lá lậu đã và đang tạo ra không ít khó khăn cho lực lượng quản lý.
Tại Hội nghị quán triệt Chỉ thị 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Nguyễn Trọng Tín chia sẻ: Tình hình buôn lậu, vận chuyển, buôn bán thuốc lá nhập lậu diễn biến phức tạp ở mọi lúc, mọi nơi. Hoạt động này diễn ra rộng khắp trên tuyến biên giới các tỉnh: Long An, An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang, Tây Ninh, Quảng Trị...
Trong đó, tuyến biên giới Long An được coi là địa bàn trọng điểm về nhập lậu thuốc lá và TP. HCM, Hà Nội là những nơi buôn bán, tiêu thụ thuốc lá nhập lậu lớn nhất cả nước. Hiện tại mức chênh lệch giữa thuốc lá ngoại với thuốc lá sản xuất trong nước rất cao, thậm chí gấp 2-3 lần. Đơn cử như thuốc lá mang các nhãn hiệu Hero có giá thành chênh lệch từ 8.000 đồng đến 10.000 đồng/bao; thuốc lá Jet từ 10.000 đồng đến 12.000 đồng/bao; thuốc lá Esse từ 3.500 đồng đến 4.000 đồng/bao…
Cũng theo ông Nguyễn Trọng Tín, do lợi nhuận cao, lại dễ vận chuyển nên các đối tượng buôn lậu tìm đủ mọi cách để đưa thuốc lá ngoại về thị trường nội địa tiêu thụ. Hoạt động này diễn ra bất kể ngày hay đêm. Phần lớn đối tượng tham gia vận chuyển thuốc lá lậu là cư dân biên giới, thông thạo địa bàn, sử dụng phương tiện xe máy, xuồng máy... công suất lớn, chạy với tốc độ cao, mỗi lần vận chuyển dưới 1.500 bao nhằm tránh truy cứu trách nhiệm hình sự khi bị bắt giữ. Hơn nữa, số vụ thuốc lá lậu vô chủ ngày càng tăng.
Do mức xử phạt cao, vừa xử phạt vi phạm hành chính lại vừa tịch thu tang vật vi phạm nên khi bị phát hiện, các đối tượng thường bỏ lại hàng, phương tiện, thậm chí không thừa nhận chủ hàng... Đây là một trong những khó khăn cho việc phát hiện đường dây, ổ nhóm buôn lậu thuốc lá quy mô lớn.
Đồng tình với ý kiến trên, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam kiêm Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty thuốc lá Việt Nam Vũ Văn Cường đưa ra lập luận: Trong khi sản lượng thuốc lá trong nước giảm do các biện pháp kiểm soát chặt chẽ, thì tiêu dùng thuốc lá lại không giảm.
Thay vào đó, lượng thuốc lá nhập lậu tăng đột biến cả về số lượng lẫn chất lượng, chủng loại, địa bàn. Tính sơ bộ trong năm 2013 có 21,9 tỷ điếu thuốc lá lậu, chiếm 20,7 thị phần; năm 2014 tăng từ 30% đến 40%. Trước đây thuốc lá lậu chủ yếu lá Hero, Jet, thời gian qua còn xuất hiện nhiều loại thuốc lá lậu giá rẻ như League, Luxury, Cambo, Ram, Rainson… có giá thành dao động từ 2.700 đồng đến 4.000 đồng/bao.
Ông Vũ Văn Cường cho biết: Hiện môi trường pháp lý nghiêm ngặt đối với ngành thuốc lá trong nước đang vô tình tạo điều kiện cho thuốc lá lậu phát triển nhanh chóng, tạo ra môi trường cạnh tranh không bình đẳng. Buôn lậu thuốc lá là hoạt động siêu lợi nhuận. Đơn giản như thuốc lá lậu do trốn thuế TTĐB 65%; thuế GTGT 10%; thuế NK 135% nên có thể bán rẻ hơn nhiều so với thuốc lá sản xuất trong nước, với cùng chủng loại, cùng phân khúc.
Bên cạnh đó, thuốc lá lậu không phải in cảnh báo sức khỏe, không bị kiểm soát hàm lượng Tar, Nicotine nên gây nguy hại đến sức khỏe cộng đồng, gây mất vệ sinh an toàn thực phẩm. Theo kết quả phân tích của Viện Kinh tế Kỹ thuật thuốc lá, trong thuốc lá lậu có một số độc tố cấm do sử dụng liều lượng Tar, Nicotine vượt quá mức độ cho phép. Hiện nay Hero, Jet là 2 loại thuốc lá nhập lậu nhiều nhất, có hàm lượng Tar từ 19 đến 20g/điếu và Nicotine là 1,9mg/điếu.
Tình trạng nhập lậu thuốc lá, buôn bán thuốc lá lậu trái phép, ngang nhiên là thách thức về an ninh trật tự xã hội. Thể hiện rõ quyết tâm trong công tác này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 30 về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá đem lại tác động tích cực.
Đơn cử như thực hiện chỉ đạo của Bộ Công Thương, Cục Quản lý thị trường, Chi cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố đã lập phương án, kế hoạch kiểm tra, xử lý các hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá điếu nhập lậu… Kết quả, đến nay lực lượng Quản lý thị trường đã tiến hành kiểm tra, phát hiện 4.192 vụ vi phạm, thu giữ 873.399 bao thuốc lá các loại, xử phạt vi phạm hành chính số tiền 10,2 tỷ đồng.
Để nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, buôn bán vận chuyển thuốc lá nhập lậu, ông Nguyễn Trọng Nghĩa và ông Vũ Văn Cường kiến nghị Chính phủ hỗ trợ kinh phí, trang thiết bị phương tiện, biên chế cho lực lượng trực tiếp kiểm tra, kiểm soát chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại nói chung.
Bộ Tài chính cần sớm có hướng dẫn cơ chế huy động, quản lý sử dụng nguồn kinh phí hỗ trợ công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá và chống sản xuất, buôn bán thuốc lá giả để thực hiện Quyết định 2371 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện tiêu hủy thuốc lá nhập lậu bị tịch thu; sớm sửa đổi Thông tư 57 về cơ chế thí điểm huy động kinh phí hỗ trợ công tác chống buôn lậu thuốc lá điếu và sản xuất, buôn bán thuốc lá giả. Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam đề nghị nâng mức hỗ trợ từ 1.100 đồng lên 3.500 đồng/bao.
