Tội phạm tài chính được hiểu là các hành vi vi phạm liên quan đến chuyển đổi bất hợp pháp quyền sở hữu tài sản, gian lận, phạm tội máy tính, rửa tiền… Tội phạm tài chính có thể được thực hiện bởi các cá nhân, các nhóm tội phạm có tổ chức gây thiệt hại nghiêm trọng không chỉ cho cá nhân, tập đoàn kinh tế, chính phủ và toàn bộ nền kinh tế.
Hiện nay, có 78 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán qua internet và 45 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán di động, với số lượng giao dịch lên đến vài trăm triệu tỷ đồng (chỉ tính riêng trong 9 tháng của năm 2019). Số liệu này cho thấy, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đang phát triển mạnh mẽ và phổ biến ở Việt Nam.
Kinh tế - xã hội càng phát triển cũng đồng nghĩa với việc xuất hiện nhiều loại tội phạm tinh vi, nguy hiểm. Tội phạm rửa tiền là một trong những loại tội phạm đó. Hệ lụy từ tội phạm rửa tiền đối với nền kinh tế là rất nghiêm trọng và là vấn đề nhức nhối hiện nay của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Hiện tại, số người sử dụng dịch vụ thanh toán trên thiết bị di động ở các cửa hàng tại Việt Nam đang tăng nhanh hơn bất cứ nước nào ở khu vực châu Á. Các phương thức thanh toán hiện đại đang dần đi sâu vào cuộc sống, lan tỏa tới tận vùng sâu, vùng xa, góp phần làm thay đổi thói quen tiêu dùng tiền mặt của người dân.
Công nghệ Blockchain thời gian gần đây đang tạo ra giao dịch đáng tin cậy và tác động mạnh mẽ đến hầu hết lĩnh vực hoạt động của ngành tài chính - ngân hàng như: tiền gửi, thanh toán và chuyển tiền, an toàn bảo mật, giúp nhận biết khách hàng, phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố…
Luôn ý thức vai trò, trách nhiệm về phòng, chống rửa tiền, chống khủng bố và tài trợ khủng bố, giai đoạn từ năm 2015-2020, Việt Nam đã nỗ lực thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố.
Nhiệm vụ phòng chống tội phạm tài chính không chỉ của riêng chính phủ, mà còn của các nhà phát triển, thợ mỏ, nhà cung cấp ví và nhà giao dịch… khi tiền ảo được sử dụng rộng rãi, phát triển thành một ngành công nghiệp chính thức. Theo đó, các Chính phủ trong đó bao gồm cả Việt Nam và các bên liên quan ngành tiền ảo cần phải lưu ý một số vấn đề trong cuộc chiến chống tội phạm tài chính.
Thống kê trong 9 tháng năm 2019, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã phát hiện 1.300 báo cáo giao dịch đáng ngờ. NHNN đã chuyển giao thông tin về các giao dịch đáng ngờ và hỗ trợ các cơ quan bảo vệ pháp luật điều tra, xét xử kịp thời nhiều vụ án lớn.
Triển khai “Đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công”, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với các bộ, ngành, đơn vị liên quan đã tăng cường xây dựng các cơ chế, chính sách, chương trình nhằm thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt nói chung cũng như thanh toán dịch vụ công nói riêng nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng trong thanh toán đối với dịch vụ công.
Ngày 14/11/2019, Chính phủ ban hành Nghị định số 88/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 31/12/2019 và thay thế Nghị định số 96/2014/NĐ-CP ngày 17/10/2014 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng.
Rửa tiền một trong những loại tội phạm nguy hiểm, gây ảnh hưởng tiêu cực nền kinh tế của các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam với hành vi hợp pháp hóa tiền, tài sản do phạm tội mà có. Bằng những thủ đoạn tinh vi, tội phạm rửa tiền có thể thâm nhập và thực hiện hành vi rửa tiền trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế.
Trong Cách mạng công nghiệp 4.0, “blockchain”(chuỗi khối) được xem là công nghệ "then chốt" cho chuyển đổi số và xây dựng nền tảng công nghệ thông tin trong tương lai. Công nghệ này giúp giảm chi phí giao dịch và thay đổi hình thức thanh toán được cho sẽ đe dọa lớn đến ngành ngân hàng truyền thống.
Luật Phòng chống rửa tiền được Quốc hội thông qua ngày 18/6/2012, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2013. Sau 5 năm triển khai thực hiện Luật, công tác phòng, chống rửa tiền của Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, đáng khích lệ, góp phần vào cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm rửa tiền, tài trợ khủng bố nói riêng, cũng như góp phần làm minh bạch hệ thống tài chính, thúc đẩy hoạt động thanh toán và thương mại quốc tế phát triển, từ đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế và sự an toàn, ổn định của xã hội.
Tội phạm tham nhũng là một trong những tội phạm nguồn trong nước có nguy cơ rửa tiền. Để che giấu nguồn tiền bất hợp pháp thu được, tội phạm tham nhũng thường sử dụng tài khoản ngân hàng dưới tên người khác để nhận và chuyển các khoản tiền này nhằm biến tiền “bẩn” thành tiền “sạch”.
Thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) không chỉ đem lại lợi ích cho người tiêu dùng mà còn giúp hạn chế lượng tiền mặt lưu thông trong thị trường. Thống kê của NHNN, hiện có khoảng 12% giao dịch có chứng thực sử dụng thanh toán qua tiền mặt, như vậy khoảng 88% giao dịch thanh toán không trả bằng tiền mặt.
Đó là quy định được bổ sung tại Nghị định số 87/2019/NĐ-CP ngày 14/11/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 116/2013/NĐ-CP ngày 04/10/ 2013 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chống rửa tiền.
Nghị định số 87/2019/NĐ-CP ngày 14/11/2019 của Chính phủ đã sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 116/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chống rửa tiền.
Tội phạm rửa tiền đang là vấn nạn của các quốc gia trên thế giới và Việt Nam cũng không phải ngoại lệ. Theo Ngân hàng Nhà nước, mức độ tổn thương về rửa tiền của Việt Nam ở mức trung bình cao do những nhân tố về phòng, chống rửa tiền hiện nay còn yếu.
Xác định được tầm quan trọng của công tác phòng, chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, thời gian qua, hoạt động hợp tác quốc tế về phòng, chống rửa tiền tiếp tục được Việt Nam đẩy mạnh cả về chiều rộng và chiều sâu, góp phần tích cực vào việc thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền của Việt Nam.
Từ đầu tháng 11/2019, giao dịch chuyển tiền quốc tế qua TPBank sẽ nhanh chóng, thuận tiện và an toàn hơn rất nhiều so với trước đây, nhờ việc TPBank đã ứng dụng thành công công nghệ Blockchain thông qua RippleNet, một nền tảng được phát triển bởi SBI Ripple Asia, liên doanh giữa Ripple Labs, Inc (USA) và SBI Holdings.