Ứng dụng Blockchain “đe dọa” phương thức chuyển khoản ngân hàng truyền thống

Hoàng Mai

Trong Cách mạng công nghiệp 4.0, “blockchain”(chuỗi khối) được xem là công nghệ "then chốt" cho chuyển đổi số và xây dựng nền tảng công nghệ thông tin trong tương lai. Công nghệ này giúp giảm chi phí giao dịch và thay đổi hình thức thanh toán được cho sẽ đe dọa lớn đến ngành ngân hàng truyền thống.

Blockchain là gì?

Với khả năng chia sẻ thông tin dữ liệu minh bạch theo thời gian thực tế, tiết kiệm không gian lưu trữ và có tính bảo mật cao, công nghệ Blockchain là một trong những xu hướng công nghệ đột phá, có khả năng ứng dụng rộng rãi ở nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác nhau.

Blockchain là một công nghệ cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa vào hệ thống mã hoá vô cùng phức tạp, tương tự cuốn sổ cái kế toán của một công ty, nơi mà tiền mặt được giám sát chặt chẽ. Trong trường hợp này, blockchain là một cuốn sổ cái kế toán hoạt động trong lĩnh vực kỹ thuật số. Blockchain sở hữu tính năng đặc biệt đó là việc truyền tải dữ liệu không đòi hỏi một trung gian để xác nhận thông tin.

Hệ thống blockchain tồn tại rất nhiều nút độc lập có khả năng xác thực thông tin mà không đòi hỏi “dấu hiệu của niềm tin”. Đây là một hệ thống bảo mật an toàn cao trước khả năng bị đánh cắp dữ liệu. Ngay cả khi một phần của hệ thống blockchain sụp đổ, những máy tính và các nút khác sẽ tiếp tục bảo vệ thông tin và giữ cho mạng lưới tiếp tục hoạt động.

Tuy nhiên, blockchain chỉ là một phần của Fintech. Ứng dụng của blockchain khá đa dạng, tác động đến hầu hết lĩnh vực hoạt động của ngành tài chính - ngân hàng, như tiền gửi, thanh toán và chuyển tiền, bảo hiểm, tín dụng tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ, quản trị rủi ro, an toàn bảo mật, tài trợ thương mại, bao thanh toán, giao dịch ngoại hối, giao dịch chứng khoán; các dịch vụ hỗ trợ khác như nhận biết khách hàng, phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố.

Thách thức của Blockchain đối với ngành Ngân hàng

Theo nghiên cứu của Boston Consulting Group (BCG), gần 53 tỷ USD đã được dành cho các công ty fintech và hiện có khoảng 3.500 công ty Fintech trên thế giới. Những công ty này hỗ trợ rất nhiều ngành nghề, trong đó lĩnh vực tài chính - ngân hàng được hưởng lợi nhiều nhất.

Fintech trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng kết nối người cho vay với người đi vay, thanh toán hóa đơn bằng một ứng dụng trên smartphone, quản lý danh mục đầu tư bằng robot tự động... Rõ ràng, Fintech đang thay đổi diện mạo ngành tài chính - ngân hàng.

Theo khảo sát của PwC năm 2017, tỷ lệ khách hàng sẵn sàng hợp tác với các công ty fintech trong lĩnh vực thanh toán chiếm 84%, ngân hàng điện tử chiếm 68%, tài chính cá nhân là 60%, cho vay cá nhân chiếm 56%, tiếp theo đó là tiết kiệm, bảo hiểm và quản lý tài sản.

Một số nhà phân tích tài chính tin rằng, trong tương lai không xa, blockchain sẽ thay thế các hệ thống chuyển khoản ngân hàng hiện tại.

Theo một cuộc khảo sát của Công ty Tư vấn Accenture, hơn một nửa các nhà quản lý hàng đầu hiện nay thừa nhận rằng blockchain đóng một vai trò quan trọng trong sự thành công của các ngân hàng cũng như công ty tài chính. Các ngân hàng trên toàn thế giới sẽ tiết kiệm được 20 tỷ USD vào năm 2022 nhờ áp dụng công nghệ blockchain.

Công nghệ Blockchain đang thực sự mở ra một tiềm năng rất lớn trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, nó có tác động to lớn đến quy trình xác nhận giao dịch, quản lý tiền mặt, tối ưu hóa tài sản cũng như các quy trình kinh doanh khác. Công nghệ blockchain sẽ giúp giảm thiểu thời gian từ lúc đăng ký tới lúc hoàn thành giao dịch hoặc giảm thời gian cho các giao dịch liên ngân hàng, chuyển khoản quốc tế hoặc xác nhận thông tin cá nhân.

Dư địa phát triển Blockchain tại Việt Nam

Đến nay, blockchain đã hoàn toàn vượt khỏi quan niệm là “một ý tưởng viển vông cho ngành ngân hàng”. Công nghệ này đã, đang và sẽ tiếp tục được áp dụng thành công ở nhiều ngân hàng và các lĩnh vực khác trong cuộc sống.

Theo các chuyên gia công nghệ, với những tiến bộ trong công nghệ, cuộc sống của con người sẽ thay đổi và blockchain cũng không phải là ngoại lệ. Phạm vi của blockchain không bó hẹp trong tiền mã hóa, mà là toàn bộ các hoạt động trao đổi của con người cho phép những người hoàn toàn không quen biết nhau thực hiện giao dịch mà không cần sự chứng thực của bên thứ ba. Không nên quá lạc quan hay quá lo lắng về việc công nghệ blockchain sẽ đi vào cuộc sống như thế nào, mà cách hiểu và vận dụng công nghệ này một cách thông minh mới là chìa khóa thay đổi thế giới một cách tốt đẹp.

“Hiện nay đã có những Công ty rất mạnh về Fintech và hầu hết đều áp dụng blockchain. Khi ứng dụng blockchain, các hoạt động như thanh toán, thế chấp sẽ làm cho tính minh bạch cao hơn do phân quyền cho người dùng nhiều hơn. Trong khi đó, các ngân hàng lại gặp khó khăn hơn trong việc trung chuyển tiền so với fintech ứng dụng blockchain”, Ông Trần Anh Tú, Giảng viên Khoa An toàn thông tin, Học viện Kỹ thuật Mật mã cho biết.

Việt Nam với hơn 90 triệu dân, phần lớn là người trẻ, 80 - 90% dân số sử dụng internet, smartphone và mạng xã hội nhưng chỉ có 30% dân số sử dụng thẻ ngân hàng và 3% sử dụng thẻ tín dụng. Đây chính là một thị trường vô cùng tiềm năng để các doanh nghiệp Fintech, các công ty khởi nghiệp tìm kiếm cơ hội kinh doanh, bắt kịp với xu hướng của thế giới. Điển hình trong tháng 7/2018, NAPAS đã phối hợp cùng ba ngân hàng VietinBank, VIB và TPBank, thực hiện thử nghiệm thành công giao dịch chuyển tiền liên ngân hàng bằng Blockchain sau bốn tuần triển khai… Điều này cho thấy, công nghệ này đang dần trở nên phổ biến và các ngân hàng không nằm ngoài xu thế.