“Chấm điểm” cải cách thủ tục hành chính ngành Bảo hiểm xã hội

Lê Hà

Nhằm đáp ứng được các yêu cầu tổ chức, thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) trong tình hình mới, thời gian qua, BHXH Việt Nam đã đẩy mạnh thực hiện các giải pháp cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp trong thực hiện các giao dịch về BHXH, BHYT với cơ quan BHXH và đã được Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp và người dân ghi nhận, đánh giá cao.

Những năm qua, ngành BHXH đã không ngừng cải cách, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ của Ngành, nhờ đó đã mang lại nhiều kết quả tích cực trong xử lý công việc.
Những năm qua, ngành BHXH đã không ngừng cải cách, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ của Ngành, nhờ đó đã mang lại nhiều kết quả tích cực trong xử lý công việc.

Đơn giản hóa nhiều thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân, DN

Theo BHXH Việt Nam, sau khi Luật BHXH sửa đổi năm 2014 quy định người lao động (NLĐ) có quyền được cấp và tự quản lý sổ BHXH có hiệu lực từ 01/01/2016, tháng 10/2016, BHXH Việt Nam đã tiến hành rà soát và trả sổ BHXH cho NLĐ. Đến ngày 31/12/2018, ngành BHXH đã cơ bản hoàn thành công tác rà soát và bàn giao 13,3 triệu sổ đến tận tay người lao động (đạt tỷ lệ 99,28% tổng số người lao động đang tham gia).

Từ tháng 01/2019 đến nay, 100% doanh nghiệp đã giảm thời gian và nhân lực để cập nhật và lưu trữ sổ BHXH. Đặc biệt, việc bàn giao sổ BHXH mang lại nhiều ý nghĩa thiết thực như: NLĐ sẽ có đầy đủ thông tin về quá trình tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của mình; đồng thời, hàng năm được cơ quan BHXH gửi thông báo về mức đóng và thời gian tham gia bảo hiểm trong năm. Bên cạnh đó, NLĐ có thể tự tra cứu thông tin về quá trình tham gia BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), BHTN của mình trên Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam.

Nếu như trước tháng 8/2017, doanh nghiệp (DN) phải tiến hành rà soát, lập danh sách đề nghị đổi thẻ BHYT hằng năm cho NLĐ thì từ tháng 9/2017 đến nay, BHXH Việt Nam đã xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung để quản lý thẻ BHYT, theo đó, thẻ BHYT của NLĐ đang làm việc tại DN được cơ quan BHXH gia hạn tự động.

Như vậy, không chỉ giảm thời gian, nhân lực trong việc quản lý sổ BHXH cho NLĐ, doanh nghiệp còn tiếp tục được “hưởng lợi” khi không phải rà soát, lập danh sách đề nghị đổi thẻ BHYT hằng năm cho NLĐ, cắt giảm đáng kể thời gian thực hiện các thủ tục về gia hạn thẻ, nhận thẻ, chuyển thẻ BHYT đến từng NLĐ.

Cùng với đó, việc đăng ký, điều chỉnh đóng BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN, BH tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp; cấp sổ BHXH, thẻ BHYT cũng đã được BHXH Việt Nam rà soát, giản lược các tiêu chí cần kê khai trên mẫu Tờ khai đơn vị tham gia, điều chỉnh BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS) và mẫu Tờ khai cá nhân tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK3-TS).

Cụ thể, DN chỉ cần khai báo 5 tiêu thức trong tổng số 12 tiêu thức của Mẫu Tờ khai cá nhân tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (TK3-TS) khi cập nhật các nội dung thay đổi về thông tin của đơn vị; chỉ cần rà soát để xác nhận 5 tiêu thức trong tổng số 14 tiêu thức của Mẫu Tờ khai đơn vị tham gia, điều chỉnh BHXH, BHYT (TK1-TS) của NLĐ khi cập nhật thay đổi thông tin của của NLĐ. Thay đổi này giúp DN giảm được thời gian kê khai lại các tiêu thức khác trong mẫu Tờ khai khi có thay đổi thông tin so với việc áp dụng quy định trước đó.

Trong Quyết định số 777/QĐ-BHXH ngày 24/6/2019 của Tổng Giám đốc BHXH,  BHXH Việt Nam đã đơn giản mẫu văn bản đề nghị của đơn vị về đề nghị giải quyết chế độ tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp đối với NLĐ (Mẫu 05A-HSB) theo hướng bỏ yêu cầu kê khai theo cách thức người khai phải viết rõ nội dung và thay bằng hình thức lựa chọn đánh dấu vào các ô có chứa nội dung phù hợp; bỏ xác nhận của người lập biểu và công đoàn cơ sở, chỉ yêu cầu duy nhất 01 chữ ký xác nhận của đơn vị trong Danh sách đề nghị giải quyết hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe (Mẫu 01B-HSB)…

 “Chấm điểm” cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin

Bên cạnh những kết quả đạt được trên, những năm qua, ngành BHXH đã không ngừng cải  cách, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ của Ngành, nhờ đó đã mang lại nhiều kết quả tích cực trong xử lý công việc.

Nhằm giúp cho DN, người dân giảm thời gian đi lại, chờ đợi khi nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan BHXH, từ năm 2017, ngành BHXH bắt đầu triển khai hình thức kê khai nộp BHXH qua giao dịch điện tử. Theo đó, thời hạn nhận thông báo xác nhận hồ sơ giao dịch điện tử và thời gian chờ đợi chấp nhận việc hoàn tất hồ sơ đã được rút ngắn, chỉ còn trong tối đa 2 giờ trong ngày làm việc, kể từ khi nhận được hồ sơ BHXH điện tử của tổ chức, cá nhân.

Hiện nay, việc đẩy mạnh phát triển hệ thống tương tác đa phương tiện với người dân và DN, việc thực hiện thông báo về quá trình tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính của Ngành đến người dân, DN ngày càng được rút ngắn về thời gian, đa dạng về hình thức như gửi thư điện tử, tin nhắn văn bản.

Cùng với đó, BHXH Việt Nam đã chính thức nâng cấp và cung cấp miễn phí Phần mềm kê khai nộp BHXH (Phần mềm K-BHXH) lên phiên bản Web để hỗ trợ đơn vị sử dụng lao động và cá nhân tham gia giao dịch điện tử với cơ quan BHXH từ ngày 12/8/2019. Theo đó, DN, cá nhân chỉ cần sử dụng phương tiện điện tử có kết nối internet là có thể thực hiện kê khai “nộp BHXH” trực tuyến tại địa chỉ: https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn; đồng thời, cho phép thực hiện nộp hồ sơ đối với 8 thủ tục hành chính liên quan đến giải quyết các chế độ BHXH qua giao dịch điện tử, trường hợp cá nhân thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH nhưng chưa được cấp chứng thư số thì được sử dụng mã xác thực giao dịch điện tử do BHXH Việt Nam cấp.

Việc quy định cụ thể thời gian tối đa gửi Thông báo chấp nhận đã hoàn tất việc nộp hồ sơ qua giao dịch điện tử, đa dạng cách thức gửi thông báo tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính và nâng cấp Phần mềm K-BHXH lên phiên bản web đã giúp các DN có thêm lựa chọn thực hiện kê khai nộp BHXH; giảm tập trung vào thực hiện kê khai qua hỗ trợ của các nhà IVAN đã góp phần giảm bớt tình trạng nghẽn mạng khi thực hiện, giảm thời gian chờ đợi của DN, cá nhân. 

Xác định ứng dụng công nghệ thông tin là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, trong những năm qua, BHXH Việt Nam đã xây dựng các phần mềm nghiệp vụ bao phủ hầu hết các hoạt động của Ngành. Đặc biệt, tích hợp, liên thông các phần mềm nghiệp vụ nhằm kiểm tra, đối chiếu dữ liệu thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT với phần mềm xét duyệt hồ sơ hưởng và chi trả các chế độ BHXH nên đã rút ngắn được thời hạn giải quyết chế độ BHXH cho NLĐ.

Thực hiện nhiệm vụ xây dựng Chính phủ điện tử, BHXH Việt Nam đã tích hợp để thực hiện dịch vụ công cấp lại thẻ BHYT do hỏng, mất trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Từ ngày 9/12/2019, mọi cá nhân khi có yêu cầu cấp lại thẻ BHYT mà không thay đổi thông tin chỉ cần có một thiết bị điện tử (máy tính, điện thoại) có kết nối Internet, truy cập địa chỉ https://www.dichvucong.gov.vn là có thể thực hiện đề nghị  cấp lại thẻ BHYT (do hỏng hoặc mất) thông qua Cổng dịch vụ công quốc gia.

Với những nỗ lực của ngành BHXH trong việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin thời gian qua đã kịp thời tháo gỡ các rào cản trong giải quyết thủ tục hành chính, tiết kiệm đáng kể chi phí, thời gian giao dịch cho DN, người dân với cơ quan BHXH, được Chính phủ và người dân ghi nhận, đánh giá cao.

Phát huy kết quả đã đạt được, thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện cải cách thủ tục hành chính, tích hợp các dịch vụ công thuộc thẩm quyền giải quyết ở mức độ 3 và mức độ 4 trên Cổng Dịch vụ công quốc gia theo lộ trình nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất, hướng tới sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp đối với sự phục vụ của ngành BHXH.

Xác định ứng dụng công nghệ thông tin là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, trong những năm qua, BHXH Việt Nam đã xây dựng các phần mềm nghiệp vụ bao phủ hầu hết các hoạt động của Ngành. Đặc biệt, tích hợp, liên thông các phần mềm nghiệp vụ nhằm kiểm tra, đối chiếu dữ liệu thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT với phần mềm xét duyệt hồ sơ hưởng và chi trả các chế độ BHXH nên đã rút ngắn được thời hạn giải quyết chế độ BHXH cho NLĐ.