Hồ sơ hải quan: Đơn giản nhưng phải đáp ứng yêu cầu quản lý

Theo customs.gov.vn

(Tài chính) Với quy định tại dự thảo Thông tư sẽ bãi bỏ hàng loạt các chứng từ, cơ bản chỉ còn lại tờ khai hải quan trong bộ hồ sơ hải quan (khi thực hiện Luật Hải quan 2014 từ ngày 01/01/2015), những người trong cuộc đã nói gì về quy định mới này?

Hồ sơ hải quan: Đơn giản nhưng phải đáp ứng yêu cầu quản lý
Cần phải làm rõ về việc trong bộ hồ sơ hải quan, những chứng từ nào cần phải có và những chứng từ nào DN cần xuất trình cho cơ quan Hải quan. Nguồn: Internet

Tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp

Theo phản ánh chung từ phía cộng đồng doanh nghiệp, việc loại bỏ 5 loại chứng từ đối với hàng XK, 4 chứng từ với hàng NK ra khỏi bộ hồ sơ hải quan mà doanh nghiệp phải nộp khi thực hiện XNK hàng hóa là một quy định rất “mở”… Đây là việc cải cách thủ tục hành chính thiết thực nhất để tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong hoạt động XNK.

Phản hồi về quy định này, theo đại diện Công ty FORD Việt Nam, đây là hướng sửa đổi về thủ tục hải quan rất tích cực, rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay khi mà doanh nghiệp đang bị những gánh nặng về giấy phép chuyên ngành. Quy định mới này sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu đáng kể thời gian trong khâu chuẩn bị các giấy tờ trong bộ hồ sơ hải quan.

Theo Bà Đặng Thị Bình An (chuyên gia về lĩnh vực hải quan trong dự Dự án GIG- dự án quản trị nhà nước nhằm tăng trưởng toàn diện) đánh giá, Tổng cục Hải quan đã soạn thảo Thông tư trong đó quy định giảm thiểu cho doanh nghiệp về chứng từ một cách thuận lợi nhất.

Còn bà Đặng Phương Dung- Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho rằng, những quy định đổi mới theo hướng đơn giản hóa tại dự thảo Thông tư đã được Tổng cục Hải quan xây dựng theo hướng cởi mở hơn, thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. Đặc biệt là việc giảm nhiều chứng từ trong bộ hồ sơ hải quan sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm và chi phí trong hoạt động sản xuất. Quy định mới này rất đáng được ghi nhận.

Có cùng quan điểm trên, đại diện tư vấn về chính sách thuế, hải quan của Công ty Deloitte cho rằng, việc loại bỏ 5 loại chứng từ đối với hàng XK, 4 chứng từ với hàng NK ra khỏi bộ hồ sơ hải quan là một hành động cải cách thủ tục hành chính rất mạnh mẽ từ phía cơ quan Hải quan. Quy định này sẽ giúp tạo thuận lợi rất nhiều cho hoạt động thương mại.

E ngại chuyện quản lý

Từ những ý kiến trên, có thể thấy cộng đồng doanh nghiệp đánh giá rất cao về những đổi mới trong quy định này. Tuy nhiên, từ góc độ cơ quan thực thi, Hải quan địa phương nói gì về quy định này?

Theo đại diện Cục Hải quan Hải Phòng, việc giảm thiểu các giấy tờ hồ sơ hải quan là rất nhiều, tuy nhiên, ngoài những giấy tờ chung nhất đối với hồ sơ hàng hóa NK thì những trường hợp đặc thù nên quy định nhóm lại thành mục: có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền.

Đại diện này nhấn mạnh, việc đưa ra tiêu chí các giấy tờ phải nộp trong bộ hồ sơ hải quan là để chuẩn hóa, không nên đánh đồng với việc xuất trình của doanh nghiệp. Vì vậy, cần phải quy chuẩn bộ hồ sơ hải quan, trong đó cần phải có hợp đồng thương mại, bởi đây là những chứng từ rất quan trong. Vì vậy, dự thảo Thông tư vẫn phải quy chuẩn bộ hồ sơ hải quan, chỉ nên quy định trường hợp nào cần phải xuất trình và không xuất trình các chứng từ liên quan để dễ cho việc quản lý hải quan.

Đồng tình với việc sẽ giảm một số chứng từ trong bộ hồ sơ hải quan, đại diện Cục Hải quan Hà Nội cho rằng, không nên loại bỏ hợp đồng mua bán ra khỏi bộ hồ sơ hải quan, trong những trường hợp cần thiết vẫn phải xuất trình hợp đồng, như trường hợp mua bán 3 bên.

Được biết, không chỉ hai đơn vị trên, một số Hải quan địa phương khác cũng e ngại việc giảm thiểu các chứng từ trng bộ hồ sơ hải quan sẽ ảnh hưởng tới việc quản lý của cơ quan Hải quan. Bên cạnh đó, một số ý kiến cũng cho rằng, hiện nay cũng chưa quy định việc lưu giữ và bảo quan hồ sơ này cũng như không phân biệt hồ sơ điện tử và hồ sơ giấy… điều này cũng rất khó cho cơ quan Hải quan và cả doanh nghiệp trong việc lưu giữ.

Góp ý cho vấn đề này, theo bà Đặng Thị Bình An: Quy định về bộ hồ sơ hải quan vừa phải tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng cũng phải đáp ứng yêu cầu quản lý của cơ quan Hải quan. Thực tế thực hiện thủ tục hải quan điện tử mới chỉ có tờ khai điện tử, hiểu được sự lo ngại của Hải quan các tỉnh, thành phố e ngại việc loại bỏ các chứng từ sẽ ảnh hưởng đến việc quản lý, tuy nhiên, theo đại diện này, trong quá trình KTSTQ cơ quan Hải quan có thể yêu cầu doanh nghiệp xuất trình các chứng từ này.

Từ các ý kiến trên có thể thấy, quy định mới cũng cần phải làm rõ về bộ hồ sơ hải quan, trong đó cần phải nêu rõ: những chứng từ nào cần phải có trong bộ hồ sơ hải quan và những chứng từ nào doanh nghiệp cần xuất trình cho cơ quan Hải quan khi thực hiện XNK…

Đối với hàng XK sẽ bãi bỏ quy định nộp đối với 5 loại chứng từ:

Hợp đồng mua bán hàng hóa, hợp đồng ủy thác XK (nếu XK ủy thác) đối với hàng hóa XK có thuế XK, hàng XK có yêu cầu hoàn thuế, không thu thuế, hàng hóa có quy định về thời điểm liên quan đến hợp đồng XK; Hóa đơn xuất khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu có thuế XK; Bảng kê chi tiết hàng hoá đối với trường hợp hàng hoá có nhiều chủng loại hoặc đóng gói không đồng nhất; Văn bản xác định trước mã số, trị giá hải quan; Các chứng từ khác theo quy định của các bộ, ngành có liên quan.

Đối với hàng hóa NK sẽ bãi bỏ quy định nộp 4 loại chứng từ:

Hợp đồng mua bán hàng hóa NK, Chứng thư giám định đối với hàng hoá được thông quan trên cơ sở kết quả giám định, Văn bản xác định trước mã số, trị giá hải quan, xuất xứ, và các chứng từ khác có liên quan theo quy định của pháp luật đối với từng mặt hàng cụ thể.