Nhiều bất lợi

Theo báo cáo mới nhất của Cục Quản lý Đăng ký kinh doanh (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), trong quý I/2013 có 13.011 doanh nghiệp (DN) ngừng hoạt động, tăng 26,1% so với cùng kỳ năm 2012 và giảm 1,7% so với quý trước đó. Số DN đăng ký tạm ngừng hoạt động là 3.567, gần 9.500 DN khác ngừng hoạt động nhưng chưa hoàn thành thủ tục đóng thuế. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) và ảnh hưởng trực tiếp đến số thu NSNN của ngành Hải quan.

Với tình hình kinh tế trong nước và thế giới vẫn chưa có nhiều dấu hiệu khởi sắc, nên theo dự báo của cơ quan chuyên môn, công tác thu NSNN của ngành Hải quan trong 9 tháng còn lại vẫn tiếp tục phải đối mặt với rất nhiều áp lực.

Năm 2013, ngành Hải quan được giao dự toán thu NSNN 237.500 tỷ đồng. Dự toán xây dựng dựa trên cơ sở một số chỉ tiêu quan trọng như tốc độ tăng GDP (ước 5,5%); kim ngạchnhập khẩuô tô, xe máy; thuế suất thuế nhập khẩu xăng, dầu… Tuy nhiên, trong 3 tháng đầu năm 2013, tất cả các yếu tố có tính chất quyết định đến công tác thu NSNN của ngành Hải quan, kim ngạchnhập khẩucác mặt hàng có thuế suất cao giảm mạnh, đặc biệt ô tô và xe máy. Chính vì vậy, trong 3 tháng qua,  toàn Ngành mới thu được 41.150 tỷ đồng, bằng 17,3% dự toán, giảm 7,7% so với cùng kỳ năm 2012. 

Theo phân tích của Cục Thuế XNK (Tổng cục Hải quan), nguyên nhân lớn nhất dẫn đến tình trạng giảm thu trong quý I là thuế suất một số mặt hàng trọng điểm đều giảm như: Than giảm từ 20% xuống 10%, ô tô dưới 9 chỗ giảm từ 78% xuống 74%, sản phẩm sắt thép từ 15% xuống 10%, cao su từ 25% xuống 20%, giấy bìa từ 10% xuống 5%, tấm mạch in từ 5% xuống 2%…

Chủ động triển khai các giải pháp

Ngay từ những ngày đầu năm 2013, Tổng cục Hải quan đã yêu cầu các đơn vị tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp như: Tạo thuận lợi cho hoạt động XNK, xử lý nợ thuế, tăng cường kiểm tra sau thông quan, tăng cường kiểm soát, chống buôn lậu, gian lận thương mại và quản lý rủi ro, tăng cường xây dựng đội ngũ cán bộ công chức, tiếp tục duy trì kỷ cương kỷ luật trong thực thi nhiệm vụ…

Việc tạo thuận lợi cho hoạt động XNK được coi là một trong những giải pháp cần tập trung thực hiện để nuôi dưỡng nguồn thu. Cục Hải quan các tỉnh, thành phố đã đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hoá công tác quản lý hải quan, tạo điều kiện thông thoáng, thuận lợi tối đa cho DN làm thủ tục XNK. Tiếp tục đồng hành và chia sẻ khó khăn với DN thông qua việc chủ động gặp gỡ và giải quyết các vướng mắc thuộc thẩm quyền với từng DN, tăng cường tuyên truyền về chính sách pháp luật hải quan để DN nhanh chóng nắm bắt và thực hiện...

Xác định việc xây dựng các văn bản, chính sách hợp lý sẽ giúp công tác thu, nộp ngân sách triển khai được thuận lợi hơn, Tổng cục Hải quan đã yêu cầu lãnh đạo các đơn vị vụ, cục tiếp tục hoàn thiện các dự thảo về chính sách, xây dựng các quy trình quản lý cho phù hợp với thực tiễn hoạt động. Các đơn vị nghiên cứu, đề xuất những thủ tục hải quan đối với những loại hình, mặt hàng trọng điểm... , rà soát, kiến nghị sửa đổi, bổ sung cơ chế quản lý hiện hành chưa hợp lý.

Tăng cường công tác chống buôn lậu, chống gian lận thương mại (qua giá, mã, thuế suất, số lượng) và coi đây là một trong những giải pháp hiệu quả để thu NSNN. Cụ thể, tăng cường điều tra cơ bản, thu thập thông tin, nắm chắc địa bàn, đối tượng trọng điểm để xây dựng phương án phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với những hành vi lợi dụng gian lận qua giá, hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Tổng cục Hải quan rà soát, xem xét sửa đổi cơ sở dữ liệu về giá hàng hóa XNK để thay thế Danh mục rủi ro về giá đối với hàng nhập khẩu cấp Tổng cục hiện hành; tăng cường giám sát đối với hàng tạm nhập tái xuất, chuyển cửa khẩu, hàng hóa ra, vào các khu chế xuất, khu kinh tế cửa khẩu, kho ngoại quan; chú trọng thu thập các nguồn thông tin về hàng hóa, người khai hải quan… Đặc biệt là DN có trụ sở một nơi nhưng làm thủ tục nhiều nơi, để phát hiện kịp thời các trường hợp sai phạm về loại hình, tên hàng, số lượng, xuất xứ...

Cùng với đó, tăng cường lực lượng tuần tra, kiểm soát các địa bàn trọng điểm; điều tra, xử lý các trường hợp buôn lậu, gian lận thương mại, tập trung vào các loại hình, mặt hàng, khu vực trọng điểm, tuyến đường vận chuyển hàng hóa TNTX, chuyển khẩu,nhập khẩu qua đường hàng không; xác định mặt hàng, đối tượng, lĩnh vực trọng điểm, phương thức, thủ đoạn, hiện tượng nổi cộm trong từng địa bàn. Tiếp tục thu thập, xác minh làm rõ các thông tin về trị giá thực thanh toán, hoạt động XNK của các DN…

Với hàng loạt các giải pháp đồng bộ, có thể thấy ngành Hải quan đã chủ động trước những khó khăn trong thu nộp NSNN. Theo Phó Cục truởng Cục Thuế XNK Nguyễn Ngọc Hưng, từ kết quả thu NSNN trong quý I vừa qua, bên cạnh những giải pháp đã nêu thì triển khai công tác xử lý nợ thuế và thu hồi nợ đọng là một trong những giải pháp quan trọng trong tình hình hiện nay. Vì vậy, các đơn vị cần tập trung xây dựng kế hoạch, chương trình công tác và tập trung lực lượng thực hiện quản lý thu, nộp NSNN đúng quy định pháp luật; thu hồi hết số nợ thuế quá hạn theo quy định của pháp luật; xử lý đúng, kịp thời các khoản nợ thuế…