Trong thời gian qua, cơ chế hoạt động, tài chính của các đơn vị sự nghiệp y tế công lập đã từng bước được đổi mới theo hướng: tăng cường giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho đơn vị; các đơn vị được vay vốn, huy động vốn, liên doanh, liên kết hợp tác đầu tư để cải tạo, mở rộng, mua sắm trang thiết bị và phát triển các cơ sở khám, chữa bệnh mới để nâng cao năng lực cung ứng dịch vụ, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân... Tuy nhiên, khi thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm, các đơn vị sự nghiệp y tế công lập cũng gặp những khó khăn, hạn chế nhất định. Bài viết phân tích và gợi mở một số giải pháp nhằm khắc phục các bất cập, tồn tại đặt ra.

Giáo dục đại học tại các nước đang phát triển nói chung và Việt Nam nói riêng hiện nay phải đối mặt với những khó khăn, thách thức liên quan đến chất lượng đào tạo, chất lượng giảng viên, sinh viên, nguồn kinh phí hoạt động, quyền tự chủ của các trường… Để khắc phục những hạn chế này, việc huy động hiệu quả các nguồn lực tài chính nhằm tạo điều kiện cung cấp ra thị trường dịch vụ đào tạo giáo dục đại học có chất lượng cao là điều cần thiết.

Kể từ khi Nghị quyết 77/NQ-CP (ngày 24/10/2014) của Chính phủ có hiệu lực đến nay, mô hình thí điểm cơ chế tự chủ tại các cơ sở giáo dục đại học bước đầu đã mang lại những kết quả tích cực. Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện cơ chế tự chủ giáo dục đại học hiện nay vẫn còn tồn tại một số hạn chế, bất cập. Những bất cập này phần nào làm hạn chế hiệu quả của việc thực hiện tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học; tự chủ chưa thực sự trở thành động lực giúp các cơ sở giáo dục đại học phát huy khả năng chủ động, sáng tạo, nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng cường cạnh tranh và đa dạng hoá các loại hình giáo dục đào tạo, đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực của đất nước.

Tài sản công tại đơn vị sự nghiệp công lập quản lý, sử dụng là cơ sở vật chất quan trọng để thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công cho xã hội, đồng thời là nguồn lực to lớn góp phần bảo đảm và nâng cao tự chủ tài chính của các đơn vị. Đổi mới cơ chế quản lý, sử dụng nhằm quản lý chặt chẽ và khai thác có hiệu quả nguồn lực từ tài sản công là giải pháp quan trọng để thực hiện thành công Nghị quyết 19/NQ-TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương.

Quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước hiệu quả luôn là mối quan tâm của Đảng, Chính phủ, các nhà quản lý tài chính – ngân sách... Theo đó, trong những năm qua việc đổi mới cơ chế phân bổ nguồn lực ngân sách nhà nước và cơ chế hoạt động đối với các đơn vị sự nghiệp công lập đã được triển khai và thực hiện tại các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập. Bài viết đề cập tới quá trình đổi mới cơ chế phân bổ nguồn lực ngân sách nhà nước và cơ chế hoạt động đối với đơn vị sự nghiệp công lập trong thời gian qua và chỉ ra các vấn đề cần giải quyết trong thời gian tới.

Nghị quyết 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập đã nêu rõ quan điểm “Đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập là một trong những nhiệm vụ trọng tâm ưu tiên hàng đầu”. Bài viết khái quát quá trình đổi mới đơn vị sự nghiệp công thời gian qua và những yêu cầu đặt ra trong bối cảnh hiện nay để đẩy mạnh đổi mới toàn diện, tái cơ cấu các đơn vị sự nghiệp công lập theo tinh thần Nghị quyết 19-NQ/TW trong thời gian tới.