Hạ lãi suất vay: Cần tiếp sức đường dài
(Tài chính) Ngân hàng Nhà nước (NHNN) năm 2014 sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng giảm mặt bằng lãi suất cho vay 1 - 2% cho các doanh nghiệp, mặc dù mặt bằng lãi suất huy động vẫn sẽ tiếp tục được giữ nguyên. Phóng viên đã trao đổi với TS. Vũ Đình Ánh xung quanh vấn đề này.
Phóng viên: NHNN vừa tuyên bố hạ mặt bằng lãi suất cho vay bình quân xuống thêm 1-2% trong năm 2014. Quan điểm của ông như thế nào?
Cái lợi thứ hai là doanh nghiệp được hưởng mặt bằng lãi suất cho vay cao của năm trước do các hợp đồng tín dụng chưa đến hạn thì sang năm 2014 sẽ có thể được đáo hạn để vay lại với mặt bằng lãi suất thấp hơn trước. Cuối cùng, cơ sở để hạ mặt bằng lãi suất cho vay năm 2014 nằm ở chính sách cho vay của chính NHNN.
Bên cạnh đó, việc giảm lãi suất cho vay, ngành ngân hàng đôi khi phải chấp nhận lãi suất thực âm trong khoảng thời gian nhất định do các kênh đầu tư khác như vàng, ngoại tệ, bất động sản không còn hấp dẫn. Hơn nữa, hiện nay NHNN vẫn duy trì trần lãi suất với khoản vay kỳ hạn dưới 6 tháng nên nhiều NHTM vẫn coi đó là lãi suất tối thiểu khi huy động. Hạ lãi suất cho vay là giúp đỡ doanh nghiệp và cũng là giúp ngân hàng nhưng với điều kiện hiện tại các NHTM cũng cần sự hỗ trợ của NHNN trong đảm bảo thanh khoản.
Vậy việc hạ lãi suất này có giúp khơi thông dòng vốn tín dụng cho doanh nghiệp, thưa ông?
Phần lớn các doanh nghiệp hiện nay không đáp ứng được tiêu chí cho vay của ngân hàng, lý do quan trọng khiến doanh nghiệp khó tiếp cận vốn ngay cả khi lãi suất giảm còn do lãi suất giảm chủ yếu là các khoản vay ngắn hạn, và tín dụng tiêu dùng. Trong khi điều doanh nghiệp muốn tiếp cận tín dụng trung và dài hạn thì lãi suất vẫn ở mức cao.
Thực tế hiện nay với nguồn vốn huy động được, ngân hàng không chỉ có một con đường duy nhất là cho doanh nghiệp và người dân vay mà thay vào đó, các ngân hàng có xu hướng đầu tư vào trái phiếu và các sản phẩm chứng khoán phái sinh.
Nếu như với mức lãi suất thấp như hiện nay, ngân hàng chỉ cần có chênh lệch là "mừng" rồi, thì tại những kênh đầu tư vào trái phiếu và chứng khoán phái sinh, ngân hàng lại ăn lãi nhiều hơn.
Như vậy, mặc dù lãi suất đã giảm, doanh nghiệp cần vốn nhưng thanh khoản của nền kinh tế vẫn rất hạn chế.
Như vậy là có nghĩa ngân hàng cần xem xét để giảm thêm lãi suất cho vay cả trung, dài hạn?
Thời gian qua, lãi suất cho vay đã từng bước giảm theo lãi suất huy động và hiện mức trần tối đa áp dụng đối với 5 lĩnh vực ưu tiên (sản xuất, kinh doanh, xuất - nhập khẩu, nông nghiệp và công nghiệp phụ trợ) chỉ còn 9%/năm... Tuy nhiên, hiện lãi suất cho vay 9% chỉ mới áp dụng đối với các lĩnh vực ưu tiên và giải ngân trong ngắn hạn. Đây cũng là hạng mục khó khăn của doanh nghiệp khi tiếp cận vốn vay sau tài sản đảm bảo và chứng minh năng lực tài chính. Chính vì vậy, dù chưa thể phát huy hiệu quả ngay do độ trễ của chính sách, nhưng các doanh nghiệp vẫn mong rằng lãi suất được kỳ vọng giảm để góp phần khơi thông nguồn vốn của các NHTM.
Mục tiêu tăng trưởng dư nợ tín dụng toàn ngành ngân hàng trong năm 2014 là khoảng 12 - 14%, theo ông điều này có khả năng đạt được?
Hiện tăng trưởng dư nợ tín dụng toàn ngành đạt hơn 11%, vì thế, khả năng để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12% đưa ra cho năm nay là có thể. Để làm được điều đó, ngành ngân hàng sẽ tiếp tục đẩy mạnh xử lý nợ xấu, giảm lãi suất, tháo gỡ các vướng mắc và xem xét điều chỉnh một số quy định trong Thông tư 02 nhằm khơi dòng chảy tín dụng, kích thích tăng trưởng kinh tế.
Có thể, lãi suất đầu vào sẽ khó giảm so với mức hiện nay. Nhưng lãi suất cho vay, nhất là với 5 lĩnh vực ưu tiên (sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, nông nghiệp - nông thôn, công nghiệp phụ trợ) sẽ xem xét để điều chỉnh giảm thêm so với mức trần 9%/năm hiện nay. Theo tôi, đây được xem là tín hiệu tích cực đối với doanh nghiệp trong việc kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ hạ vào đầu năm 2014.
Xin cảm ơn ông!
