Cấp mã số BHXH trọn đời - Sự thay đổi mang lại nhiều lợi ích

T. Hưng

Từ ngày 1/9/2017, cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) thực hiện cấp một mã số BHXH duy nhất cho người dân tham gia BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) và mã số định danh này sẽ theo từng cá nhân suốt cả cuộc đời. Đây là sự thay đổi mang lại nhiều lợi ích cho cơ quan quản lý và người tham gia bảo hiểm, đáp ứng yêu cầu về quản lý cơ sở dữ liệu tập trung trên toàn quốc của ngành BHXH.

Hoạt động nghiệp vụ tại BHXH TP. Hải Phòng.
Hoạt động nghiệp vụ tại BHXH TP. Hải Phòng.

Ngày 14/4/2017, BHXH Việt Nam ban hành Quyết định số 595/QĐ-BHXH quy định về việc cấp mã số BHXH cho các đối tượng tham gia với mục tiêu mỗi người chỉ có một mã số BHXH duy nhất khi tham gia BHXH, BHYT.

Thực tế, trước đây, người tham gia BHXH muốn kiểm tra quá trình đóng BHXH, mức lương được hưởng, thời gian công tác của bản thân không biết kiểm tra ở đâu mà phải qua khâu trung gian là đơn vị sử dụng lao động, rồi đến cơ quan BHXH để tra cứu tìm hiểu thông tin. Quá trình này mất nhiều thời gian và không tiện lợi, chỉ khi hết tuổi lao động, đến thời gian nghỉ hưu hoặc giải quyết chế độ, người lao động mới biết đến sổ BHXH.

Với việc cấp mã số BHXH, người tham gia sẽ tự tra cứu thông tin của mình trên Internet về quá trình đóng BHXH, BHYT. Cùng với đó, cấp mã số BHXH cho từng người dân đáp ứng được yêu cầu về quản lý đối tượng tham gia, thống nhất và liên thông công tác quản lý thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT cũng như giải quyết tốt các chế độ BHXH, BHYT. Đồng thời là cơ sở để hoàn thành việc cấp sổ BHXH, thẻ BHYT điện tử, đảm bảo kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia cũng như loại bỏ được việc cấp trùng thẻ BHYT; tiến tới cải cách triệt để thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người tham gia, các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động khi giao dịch với cơ quan BHXH.  

Mã số BHXH sẽ có cấu trúc gồm 15 ký tự, trong đó có 10 ký tự cuối là mã số BHXH. Việc cấp mã số thẻ mới được thực hiện theo lộ trình trên cơ sở thống nhất, đồng bộ mã số sổ BHXH, thẻ BHYT và dữ liệu hộ gia đình. Trước mắt, những người tham gia BHYT phát sinh từ 1/8/2017 sẽ thực hiện cấp thẻ BHYT mới theo mã số BHXH như: Trẻ em dưới sáu tuổi, học sinh, sinh viên, người tham gia BHYT theo hộ gia đình, người nghèo, cận nghèo, người cấp lại, đổi thẻ BHYT. Trong thời gian chờ đổi thẻ BHYT mới theo mã số BHXH, người tham gia có thẻ BHYT đã cấp theo cấu trúc mã thẻ cũ mà còn giá trị sử dụng, thì tiếp tục được sử dụng để khám, chữa bệnh BHYT theo quy định.

Việc cấp mã số BHXH mới duy nhất cho người tham gia BHXH, BHYT có tác dụng tạo ra một bộ cơ sở dữ liệu tập trung toàn quốc, thống nhất quản lý quá trình đóng, hưởng của từng người tham gia; cải cách thủ tục hành chính trong khám, chữa bệnh, giải quyết chế độ, chính sách cho người tham gia bảo hiểm trên phạm vi toàn quốc; tiết kiệm chi phí đổi thẻ, cấp thẻ mới. Đặc biệt, người dân khi đi khám, chữa bệnh cũng không phải lo lắng việc quên, mất thẻ BHYT, mà chỉ cần nhớ được mã số thẻ BHYT của mình, cùng với giấy tờ tuỳ thân vẫn được giải quyết quyền lợi khám, chữa bệnh...

Để thực hiện cấp mã số BHXH cho người tham gia thuận lợi, từ giữa năm 2016, cơ quan BHXH đã tiến hành rà soát từng đối tượng và hộ gia đình tham gia BHXH, BHYT nhằm đồng bộ hoá dữ liệu lên hệ thống thông tin do ngành BHXH quản lý. Theo tinh thần cải cách thủ tục hành chính, BHXH Việt Nam đã rút ngắn thời gian cấp sổ, thẻ cho người tham gia mới. Luật quy định, thời gian là 20 ngày, nhưng BHXH Việt Nam đã rút ngắn chỉ còn 7 ngày. Đó là với người mới tham gia. Với người đã tham gia, có mã số BHXH, được trả sổ BHXH, thì có thể tham gia đóng bảo hiểm ở bất cứ đâu và với việc đăng ký điện tử thì chỉ mất 2 ngày, thậm chỉ trong ngày là xong.

Cơ quan BHXH đang triển khai tổ chức tập huấn cho các đơn vị sử dụng lao động, đại lý BHXH tại các xã, phường trên địa bàn toàn tỉnh; hướng dẫn người dân tra cứu mã số BHXH, gửi thư ngỏ đến người tham gia để mọi người hiểu mục đích, ý nghĩa việc cấp mã số BHXH.

Mới đây, phát biểu tại Hội nghị cung cấp thông tin về BHXH, BHYT tháng 9/2017, theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu: Về khâu tổ chức thực hiện, BHXH đã hiện đại hóa các hệ thống quản lý bằng ứng dụng CNTT để triển khai thực hiện tốt các quy trình nghiệp vụ cấp sổ, thẻ, chi trả quyền lợi cho người lao động.

Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu nhấn mạnh, nhiều công việc trước đây do đơn vị sử dụng lao động phải thực hiện thì nay đã chuyển sang BHXH, kể cả việc tiếp nhận, trả hồ sơ, giải quyết chính sách. Đơn vị dịch vụ công là bưu điện sẽ đến tận nơi nhận hồ sơ, việc trả hồ sơ, sổ, thẻ cũng đến tận nơi, đơn vị sử dụng không phải đến cơ quan BHXH, không phải trả phí.

Sổ BHXH được trả tận tay người lao động. Điều này sẽ tạo điều kiện cho người lao động tham gia BHXH thuận tiện, dễ dàng. Ngoài ra, BHXH Việt Nam đang rà soát bổ sung thông tin người tham gia để cấp mã số BHXH, tiến tới hoàn thành cấp thẻ BHXH điện tử vào năm 2020, thay thế hoàn toàn cho thẻ BHYT và sổ BHXH giấy như hiện nay. Cơ quan này đang đạt mục tiêu đồng bộ và ghép được 70% mã số BHXH cho người tham gia trên toàn quốc và sau đó sẽ tiến hành in, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT theo mã số định danh.