Cuộc Hội thảo Cải cách thủ tục hành chính công trong lĩnh vực thuế và hải quan diễn ra trong Khuôn khổ Triển lãm Vietnam Finance 2015 - nơi kết nối và chia sẻ thông tin liên quan đến các giải pháp công nghệ thông tin cho công tác nghiệp vụ trong ngành tài chính, diễn ra ngày 17/9/2015 một lần nữa cho thấy những nỗ lực cải cách hành chính thuế, hải quan đã được cộng đồng xã hội đánh giá cao.

Năm 2015 là năm ngành Tài chính quyết tâm thực hiện nhiệm vụ cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt là trong lĩnh vực thuế, hải quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho DN hoạt động kinh doanh đầu tư tại Việt Nam, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế đất nước.

Thời gian qua, Bộ Tài chính đã thực hiện đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thuế và hải quan. Những nỗ lực cải cách của Chính phủ và Bộ Tài chính đã đạt được các kết quả tích cực, trong đó chi phí, thời gian thực hiện các thủ tục hành chính về thuế, hải quan đã giảm rõ rệt, góp phần thiết thực vào việc cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia thực hiện các mục tiêu trong Nghị quyết của Chính phủ.

Theo Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế Nguyễn Đại Trí cho biết: Hiện tại, hơn 510.000 doanh nghiệp đã khai thuế điện tử và gần 25 triệu hồ sơ đã được tiếp nhận xử lý qua mạng. Tổng cục Thuế cho biết phấn đấu đến 30/9/2015 sẽ đạt tỉ lệ trên 90% số doanh nghiệp (DN) thực hiện nộp thuế điện tử. Nếu đạt được tỉ lệ khai thuế, nộp thuế điện tử trên 90% số DN trên phạm vi cả nước thì giải pháp này dự kiến sẽ góp phần làm giảm thêm 10 giờ nộp thuế cho DN.

Để tiếp tục thực hiện cải cách, ông Trí cho biết, ngành thuế đang nỗ lực xây dựng cơ sở dữ liệu người nộp thuế đầy đủ, chính xác, thống nhất trên toàn quốc. Từ đó, đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong quản lý thuế, tăng tính liên kết, tự động hóa, đồng bộ hơn.

Ngành thuế cũng khẳng định sẽ tăng cường kiểm tra giám sát, phòng ngừa ngăn chặn hành vi gây phiền hà nhũng nhiễu của cán bộ thuế, xây dựng hệ thống đánh giá hoạt động của cơ quan thuế theo chuẩn mực quốc tế, khảo sát sự hài lòng của người nộp thuế…

Theo ông Nguyễn Công Bình, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, ngành cũng có những bước tiến đáng kể khi đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong cải cách thủ tục hành chính, trong đó việc ứng dụng công nghệ thông tin trở thành động lực quan trọng của tiến trình này. Công tác quản lý Nhà nước về hải quan đã được chuyển hoàn toàn từ phương thức quản lý thủ công sang phương thức quản lý hải quan hiện đại dựa trên ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin. Việc áp dụng hệ thống thông quan tự động và cơ chế một cửa quốc gia đã đánh dấu mốc quan trọng trong quá trình cải cách và phát triển ngành hải quan.

Đến nay, hệ thống hải quan một cửa đã được triển khai ổn định tại 34/34 Cục Hải quan địa phương và 171/171 chi cục trong phạm vi toàn quốc. Hệ thống thông quan tự động hoạt động ổn định đã góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại ở Việt Nam, hơn 99,65% số lượng tờ khai xuất nhập khẩu đã được thực hiện thông qua hệ thống này. Việc nộp thuế xuất nhập khẩu hiện nay được thực hiện tự động thông qua trao đổi thông tin về các khoản thu ngân sách giữa hải quan và các ngân hàng thương mại nên đã giúp doanh nghiệp thanh toán tiền thuế mọi lúc, mọi nơi, thời gian nộp thuế giảm. Công tác giám sát hải quan được thực hiện bằng phương thức điện tử giúp giảm ách tắc tại cổng cảng.

Cùng với việc triển khai thành công Hệ thống thông quan tự động và ứng dụng CNTT trong các lĩnh vực nghiệp vụ cốt lõi, ngành hải quan đã đẩy mạnh triển khai cơ chế một cửa quốc gia và cơ chế một cửa ASEAN. Kết quả, cải cách hiện đại hóa và ứng dụng công nghệ thông tin đã giúp cho doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc thông quan, đặc biệt là trong việc tiết kiệm thời gian hàng hóa qua biên giới.

Cụ thể, hiện tại, thời gian cho hàng hóa thông quan giảm bình quân từ 21 ngày xuống còn 14 ngày đối với xuất khẩu, 13 ngày đối với nhập khẩu, giảm được 10-20% chi phí và 30% thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu cho doanh nghiệp. Nhờ triển khai các giải pháp công nghệ nói trên, theo ước tính đã cắt giảm chi phí tuân thủ 705 tỉ đồng/năm cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng: Ngành Tài chính là đơn vị đi đầu trong việc triển khai đo đếm sự hài lòng của cộng đồng doanh nghiệp thông qua lĩnh vực thuế và hải quan; là mẫu hình tích cực có hiệu quả thiết thực và được cộng đồng DN đánh giá cao.

Tuy nhiên, ông Vũ Tiến Lộc cũng cho rằng, để nhân rộng, phát huy những điểm sáng tích cực như ngành Tài chính thì cần huy động trí tuệ của nhân dân cùng tham gia cải cách hành chính, nhất là đối với hai lĩnh vực này. Nhiều hoạt động phối hợp với VCCI đang được triển khai rất chặt chẽ và hiệu quả, đặc biệt là các cuộc đối thoại với cộng đồng DN được tổ chức thường xuyên đã tạo ra kênh trao đổi, hợp tác hiệu quả giữa công tác quản lý với cộng đồng DN.

Chủ tịch Hội Doanh nghiệp trẻ Việt Nam ông Bùi Văn Quân cho biết, thời gian qua, môi trường kinh doanh trong nước đã có nhiều thay đổi đáng kể. Những doanh nghiệp uy tín đã chuyển tâm lý phải nộp thuế sang tâm lý được nộp thuế.

Ghi nhận những nỗ lực vượt bậc trong cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực Thuế, Hải quan, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, cải cách thủ tục hành chính là nhiệm vụ rất khó khăn, cần sự chỉ đạo quyết liệt, xuyên suốt từ Chính phủ, Bộ Tài chính đến các cơ quan liên quan. Theo đó, thời gian tới, cần tiếp tục đẩy mạnh việc cải cách, công bố công khai từng thủ tục hành chính thuế, đồng thời đưa ra các quy trình có thể kiểm đếm, lượng hoá được rõ ràng và thực hiện thống nhất trong toàn ngành thuế. Cơ quan thuế cần tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thu hút thêm nhiều DN thực hiện kê khai, nộp thuế qua mạng, sẽ giúp giảm đáng kể thời gian nộp thuế cho DN. Bên cạnh đó, hệ thống chính sách thuế đang trong quá trình sửa đổi bổ sung và thường xuyên thay đổi nên việc cập nhật và thực hiện đúng chính sách là vấn đề rất khó đối với các DN nhỏ và vừa.

Do đó Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế cần nghiên cứu hỗ trợ phát triển hệ thống đại lý thuế theo hướng xã hội hoá trong hoạt động cấp phép, chứng chỉ hành nghề dịch vụ thuế, nâng cao vai trò, trách nhiệm và chất lượng dịch vụ; xây dựng hệ thống đại lý thuế trở thành cầu nối cơ quan thuế và người nộp thuế, góp phần giảm chi phí về thời gian và nguồn lực, nâng cao hiệu lực hiệu quả công tác quản lý thuế. Cùng với cơ quan thuế, ngành bảo hiểm cần vào cuộc để rút ngắn thời gian nộp bảo hiểm đạt mức trung bình của các nước ASEAN, góp phần nâng cao xếp hạng mức độ thuận lợi về thuế của Việt Nam so với các nước trong khu vực.