Đó là ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ tại cuộc họp với các bộ, ngành để cho ý kiến vào dự thảo Nghị định về chuyển doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) thành công ty cổ phần do Bộ Tài chính soạn thảo, tổ chức sáng 11/4.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao nỗ lực của Bộ Tài chính trong triển khai xây dựng dự thảo, đồng thời đề nghị Bộ Tài chính làm rõ căn cứ pháp lý để sửa đổi, bổ sung các quy định chuyển DNNN thành công ty cổ phần, trong đó xử lý hiệu quả các bất cập hiện nay của quá trình này.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đề ra mục tiêu mà Nghị định phải hướng tới, trong đó mục tiêu đầu tiên là không để quyền lợi Nhà nước bị xâm phạm khi mà dư luận xã hội đang bức xúc việc định giá tài sản DNNN có vấn đề, nên khi cổ phần hóa, Nhà nước bị thất thoát tài sản, vốn.

Theo Phó Thủ tướng, nguyên tắc là phải tính đúng, tính đủ tài sản hữu hình, vô hình vào giá trị DN, như việc tìm cách tính thương hiệu, lợi thế thương mại, phát minh sáng chế, cải tiến kỹ thuật, định giá đất đai,… Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành nghiên cứu trường hợp DN sau cổ phần hóa đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất thì tính toán áp thuế ra sao?

Về phương pháp tính, Phó Thủ tướng đề nghị ngoài phương pháp định giá tài sản thì Bộ Tài chính sử dụng thêm phương pháp dòng tiền chiết khấu để tính toán linh hoạt giá trị tài sản gắn liền với DN.

Mục tiêu thứ hai là giải pháp cổ phần hóa DNNN hướng tới đa sở hữu DN, là xu hướng vận hành của thị trường hiện đại. “Vậy xử lý như thế nào với trường hợp cổ phần hóa thành tư nhân hóa, tài sản Nhà nước thành tài sản cá nhân một số ít người? Có câu chuyện xác định được cổ đông chiến lược nhưng khi bán cổ phần phổ thông thì không ai mua, nhưng sau đó có cổ đông chiến lược lại mua hết thì có cấm đoán việc này không?”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề với các bộ, ngành và cho rằng Nghị định cần phải tăng cường tính minh bạch trong xây dựng, ban hành các kế hoạch cổ phần hóa DNNN.

Lãnh đạo Chính phủ bày tỏ quan điểm nhà đầu tư chiến lược trước hết phải có tư cách pháp nhân, có ngành nghề kinh doanh phù hợp với chiến lược phát triển DN khi được duyệt kế hoạch cổ phần hóa và cuối cùng mới là vốn, chứ không nên quan niệm “có tiền là làm được tất”. Nếu nhà đầu tư khác ngành nghề thì phải có cam kết hợp tác với một đối tác chuyên nghiệp trong lĩnh vực hoạt động chính của DN.  Đồng thời dự thảo cũng phải ghi rõ lĩnh vực nào, trường hợp nào thì cần nhà đầu tư chiến lược, tiêu chuẩn của nhà đầu tư chiến lược, cam kết của nhà đầu tư chiến lược.

Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị Nghị định phải phân loại cổ phiếu (dành cho nhà đầu tư chiến lược, người lao động và Nhà nước) theo Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào DN đi liền với quyền và nghĩa vụ của các bên trong sở hữu cổ phần, cổ phiếu của DNNN sau cổ phần hóa.

Mục tiêu thứ ba là nâng cao hiệu quả và quản trị DN; Và mục tiêu cuối cùng là Dự thảo Nghị định phải bảo vệ lợi ích Nhà nước trong một số trường hợp quan trọng, ví dụ như giữ thương hiệu quốc gia. “Phải quy định cổ đông chiến lược cam kết bảo vệ thương hiệu, ngay cả Cộng hòa Pháp cũng quy định khi cổ phần hóa DNNN thì nhà đầu tư chiến lược phải cam kết 15 năm gắn bó với doanh nghiệp”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề và đề nghị các bộ, ngành sửa đổi, bổ sung dự thảo Nghị định để đạt được các mục tiêu trên.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh: “Nghị định ban hành phải khắc phục được những bất cập, sơ hở nhưng không được bày đặt thêm thủ tục hành chính vô lý, rắc rối làm cản trở quá trình sắp xếp đổi mới DNNN, nâng cao hiệu quả hoạt động DN, bảo đảm công khai minh bạch”.

Về một số nội dung cụ thể khác, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục xây dựng Dự thảo Nghị định, bổ sung phần giải quyết các vấn đề tồn tại trước và sau cổ phần hóa DNNN về tài chính, pháp lý, niêm yết trên thị trường chứng khoán để tránh chuyện DN sau khi cổ phần hóa vẫn đòi Nhà nước giải quyết các vấn đề về sắp xếp lao động dôi dư, xử lý tài sản lúc cổ phần hóa còn tồn đọng,...; đề nghị tập trung quản lý nguồn thu từ cổ phần hóa DNNN tránh để tràn lan nhiều quỹ như hiện nay.

Đồng thời, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục chuẩn bị hồ sơ xây dựng Nghị định theo trình tự Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.