Thời gian gần đây, một loạt DN ngành Cảng biển tiến hành IPO. Tuy nhiên, kết quả đạt được khá èo uột. Có thể kể đến Cảng Nha Trang với tỷ lệ bán thành công cổ phần chỉ đạt 6,3%, Cảng Quảng Ninh đạt 7,5%, Cảng Đà Nẵng khá hơn một chút với 19,6%. Cảng Hải Phòng, với điều kiện về vị trí đắc địa, đã đề ra những tiêu chuẩn khắt khe về đối tác chiến lược, tỷ lệ chào bán thành công là 47%, nhưng vẫn ở dưới mức kỳ vọng.

 

Theo đánh giá của chuyên gia VCSC trả lời trên báo giới gần đây, kinh doanh cảng biển hiện phải đối mặt với một số khó khăn. Chẳng hạn các cảng biển miền Bắc làm ăn có lãi, nhưng tiềm năng tăng trưởng chưa nhiều (vị trí địa lý kém thuận lợi, các cảng miền Bắc khó đón tàu lớn vào làm hàng). Còn những đơn vị ở phía Nam có nhiều ưu thế hơn lại khó thu lợi nhuận cao do thừa cung. Các DN này cũng khó tăng giá cước bốc xếp khi các hãng tàu kinh doanh lỗ.

 

Tuy nhiên đối với các cổ phiếu cảng biển đang niêm yết trên sàn, khá nhiều cổ phiếu tăng giá mạnh trong 3 tháng vừa qua. Cảng Cát Lái (CLL) hiện tại đang thu hút dòng tiền, cổ phiếu này mới niêm yết từ ngày 8/7 tuy nhiên đến nay đã tăng gần 24%, DVP, PDN, VSC đã tăng từ 17-18% trong 3 tháng qua, hai mã DXP, VGP giảm.

Đánh giá kết quả kinh doanh của các DN cảng biển niêm yết trên sàn, nửa đầu năm 2014 hầu hết các DN đều có lãi, mặc dù có một nửa số DN có lợi nhuận 6 tháng sụt giảm so với cùng kỳ năm trước.

 

Sáu DN thuộc ngành cảng biển hiện đang niêm yết trên sàn chứng khoán, mặc dù có sự tăng giảm lợi nhuận khác nhau nhưng nhìn chung quy mô doanh thu đều tăng trưởng khả trong quý II, chỉ riêng Công ty cổ phần (CTCP) Cảng Đoạn Xá và CTCP Cảng Rau quả giảm khoảng 10% doanh thu lũy kế 6 tháng.

KẾT QUẢ KINH DOANH QUÝ II

Thống kê cho thấy tổng doanh thu của 8 DN kinh doanh cảng biển trên 2 sàn và Upcom đạt gần 960 tỷ trong quý II, tăng 19,3% cùng kỳ năm trước, tổng lợi nhuận quý II của nhóm DN này đạt 207 tỷ, tăng 10,8% cùng kỳ năm trước trong đó VSC và DVP là hai DN có kết quả kinh doanh tốt nhất

 

Lũy kế 6 tháng, tổng doanh thu của nhóm DN này đạt gần 1.750 tỷ, tăng 13,3% cùng kỳ năm trước, tổng lợi nhuận đạt 376 tỷ, tăng hơn 8% cùng kỳ.

KẾT QUẢ KINH DOANH 6 THÁNG CỦA DN CẢNG BIỂN

Lũy kế 6 tháng đầu năm, CTCP Cảng Đồng Nai (mã PDN – HOSE) có mức tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận vượt trội nhất với khoản lãi ròng gần 26 tỷ, tăng hơn 32%. Nguyên nhân là do sản lượng xếp dỡ tăng, riêng quý II, tăng từ khoảng 720 nghìn tần và 52,6 teu lên 888 nghìn tấn và 60 teu. Mặc dù tăng trưởng ấn tượng, nhưng biên lợi nhuận của PDN vẫn chỉ ở mức thấp. Tính ra, trong nửa năm đầu 2014, trên mỗi 100 đồng doanh thu, PDN chỉ thu về 9,7 đồng lợi nhuận.

  .

CTCP Container Việt Nam (mã VSC – HOSE) cũng ghi nhận kết quả kinh doanh khả quan. Trong kỳ, VSC được nhận 5,8 tỷ đồng cổ tức, lợi nhuận được chia từ các công ty liên kết. Không chỉ doanh thu tài chính, doanh thu thuần quý II/2014 của VSC tăng mạnh 22,4% so với cùng kỳ, đạt 238,3 tỷ đồng. Kết quả, VSC lãi ròng 65 tỷ đồng, tăng 15,4% so với cùng kỳ 2013. Lũy kế 6 tháng VSC lãi ròng 112,7 tỷ đồng, tăng 11% so với 6 tháng đầu năm 2013.

 

Tuy không có mức tăng trưởng vượt bậc về quy mô kinh doanh như PDN và VSC, nhưng xét về biên lợi nhuận, Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Cảng Đình Vũ (mã DVP – HOSE) là công ty mang lại tỷ suất lợi nhuận lớn nhất trong 6 công ty, lên tới gần 42%. Doanh thu và lợi nhuận duy trì ở mức ổn định và tăng nhẹ. Doanh thu lũy kế 6 tháng đạt khoảng 255 tỷ đồng, tăng 3,3% so với cùng kỳ, lợi nhuận cũng chỉ tăng 2,6%.

 

Ba công ty còn lại, bao gồm CTCP Cảng Cát Lái (mã CLL – HOSE), CTCP Cảng rau quả ( mã VGP – HNX) và CTCP Cảng Đoạn Xá (mã DXP- HOSE) đạt được con số lợi nhuận thấp hơn so với cùng kỳ. Mặc dù vậy, nếu nhìn vào chỉ tiêu doanh thu, thì có thể thấy, trong quý II/2014 ba công ty này cũng không hề thu hẹp quy mô kinh doanh.

 

Còn tính tổng lũy kế 6 tháng đầu năm, chỉ có riêng DXP và VGP ghi nhận doanh thu sụt giảm. Cụ thể, doanh thu lũy kế 6 tháng của CTCP Cảng Đoạn Xá (mã DXP- HOSE) giảm 11%, xuống còn khoảng 86 tỷ đồng. Lãi ròng cũng giảm gần 18% so với cùng kỳ năm trước.

 

Lợi nhuận của CTCP Cảng rau quả ( mã VGP – HNX) giảm nhiều nhất trong 6 công ty. Quý II/2014, lợi nhuận của công ty chỉ đạt gần 4 tỷ đồng, giảm 31%; lũy kế 6 tháng công ty chỉ lãi ròng 8,8 tỷ đồng, giảm gần 19% so với cùng kỳ. Nguyên nhân được VGP cho biết là bởi doanh thu từ hoạt động tài chính giảm, lợi nhuận từ hoạt động khác không phát sinh nhiều như năm trước. Còn về hoạt động kinh doanh chính củaVGP, theo công văn giải trình với Sở GDCK Tp.HCM vẫn tương đối tốt do công ty vẫn nổ lực tìm kiếm nguồn hàng và tiết giảm chi phí.

 

CTCP Cảng Cát Lái (mã CLL – HOSE) cũng giảm tới 14% lợi nhuận quý II và giảm 5% lợi nhuận lũy kế 6 tháng. Giải trình cho sự sụt giảm của lợi nhuận, CCL cho biết công ty này hiện không còn được hưởng ưu đãi thuế suất thuế TNDN 10% nên chi phí thuế TNDN tăng lên khiến khoản lãi ròng bị thu hẹp.

 

Ngược lại với xu hướng giảm của lợi nhuận, CCL tăng trưởng khá mạnh về doanh thu. Doanh thu dịch vụ cho thuê cảng biển của CLL tiếp tục giữ mức 37 tỷ đồng như cùng kỳ năm trước. Mảng doanh thu vận tải tăng từ 7,4 tỷ đồng lên gần 11 tỷ đồng quý II năm nay. Tổng doanh thu trong quý II đạt 57 tỷ đồng, tăng 22,5% so với cùng kỳ.

 

Cũng phải đề cập thêm, khu vực cảng Cát Lái mà CCL đang hoạt động hiện đang ghi nhận tình trạng quá tải container. Lý do là bởi khu vực cảng Cát Lái có khá nhiều lợi thế. DN xuất, nhập khẩu thường chuyển hàng từ các cảng ở Bà Rịa - Vũng Tàu và một số cảng ở Hiệp Phước về Cát Lái để giao cho khách hàng vì việc làm các thủ tục và vận chuyển bằng đường bộ tại cảng Cát Lái thuận lợi hơn các cảng khác.

 

Thống kê của Cục Hàng hải Việt Nam cùng với kết quả kinh doanh của một số DN tiêu biểu của ngành cảng biển cho thấy trong nửa đầu năm 2014, ngành vẫn duy trì tăng trưởng, nhưng tốc độ có phần chững lại.

 

Phát biểu của ông Nguyễn Ngọc Hồng, Tổng giám đốc DVP tại ĐHCĐ thường niên 2014 của Cảng Đình Vũ, lại phác thảo một mảng không mấy sáng sủa của bức tranh kinh doanh năm 2014 ngành vận tải biển. Ông Hồng cho biết chính sách biên mậu Trung Quốc hiện đang bất ổn và chính sách tăng cường kiểm soát và thắt chặt hoạt động tạm nhập tái xuất của Nhà nước đã khiến lượng hàng thông quan và doanh thu từ container lạnh giảm.

 

Tuy vậy, nếu nhìn xa hơn, dựa trên tính thúc đẩy của các hiệp định đối tác tới hoạt động giao thương nói chung và vận tải biển nói riêng, không thể phủ nhận ngành cảng biển đang là một trong những ngành được đánh giá sẽ hưởng lợi nhiều nhất nếu các hiệp định thương mại được ký kết. Chính phủ cũng sẽ ưu tiên đầu tư nhiều hơn cho cơ sở hạ tầng giao thông cũng như năng lực cảng biển, thủ tục hải quan cải tiến theo hướng đơn giản và hiện đại hóa.