Tự tin về tương lai Việt Nam 2022

Theo Michael Kokalari, CFA, Chuyên gia Kinh tế trưởng VinaCapital/kinhtevadubao.vn

Kinh tế trưởng VinaCapital Michael Kokalari
Kinh tế trưởng VinaCapital Michael Kokalari

Tăng trưởng GDP có thể vượt trên 7,5% năm 2022

Ước tính GDP Việt Nam sẽ từ mức 2,9% năm 2021 lên 7-7,5% vào năm 2022 và chúng tôi tin rằng, tốc độ tăng trưởng kinh tế cả nước thậm chí có thể vượt trên 7,5% vào năm nay. Tăng trưởng sẽ được hỗ trợ bởi sức phục hồi mạnh mẽ trong tiêu dùng nội địa và các hoạt động xây dựng của Việt Nam, cũng như bởi sự tăng trở lại của lượng khách du lịch vào một số thời điểm ở những tháng sắp tới.

Cụ thể hơn, chúng tôi dự đoán tổng mức bán lẻ (loại trừ yếu tố giá) ở Việt Nam sẽ tăng mạnh đạt đến 5% trong 2022 từ sau mức giảm 6,2% vào 2021, so với mức tăng trưởng đồng nhất 8-9% hằng năm ở giai đoạn trước COVID. Thêm vào đó, chúng tôi ước tính tiêu dùng ở Việt Nam vẫn sẽ thấp hơn khoảng 10% so với mức trước COVID. Tăng trưởng của các hoạt động xây dựng ở Việt Nam sẽ tăng từ 0,6% trong năm 2021 đến 8% trong năm 2022, dựa vào đẩy mạnh các khoản chi tiêu “bù đắp” cho cơ sở hạ tầng và nhờ vào quy định Nhà nước đối với mảng phát triển bất động sản dự tính sẽ được nới lỏng.

Các nhân tố tăng trưởng kinh tế dài hạn không bị tác động nhiều bởi COVID-19

Những nhân tố quyết định tăng trưởng của Việt Nam trong dài hạn vẫn không bị tác động nhiều bởi COVID. Nhân tố quan trọng nhất đối với tăng trưởng là vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và dòng vốn FDI chảy vào vẫn duy trì trạng thái khả quan trong 2 năm vừa qua mặc dù trải qua bùng phát COVID. Chúng tôi kỳ vọng, lực chảy của dòng vốn ngoại vào Việt Nam vẫn mạnh mẽ trong 2022, đặc biệt là khi các lệnh thắt chặt di chuyển đã được nới lỏng - tạo điều kiện dễ dàng cho các nhà lãnh đạo quản lý từ Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước khác đến Việt Nam. Thêm vào đó, thông tin Tập đoàn LEGO sắp đầu tư 1 triệu USD vào Việt Nam để xây dựng nhà máy khai thác trung hòa Carbon, sẽ giúp thu hút những nhà đầu tư FDI khác có tiêu chí đặt ESG làm ưu tiên để tìm ra điểm đến để đầu tư.

Trong 2020, dòng vốn FDI vào Việt Nam chỉ giảm 2% (khoảng 20 tỷ USD) trong khi con số này trên thế giới là 40% do tác động của COVID (theo UN). Năm 2021, dòng vốn FDI vào Việt Nam không giảm mặc dù trên thực tiễn, Việt Nam là quốc gia thi hành các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt nhất ở châu Á trong thời kỳ bùng phát của biến thể Delta, đây cũng là nguyên nhân dấy lên thắc mắc của báo chí quốc tế về những khó khăn mà các doanh nghiệp FDI phải đối mặt ở Việt Nam trong năm nay.

Bất chấp những bất lợi từ dư luận, các doanh nghiệp sản xuất dòng sản phẩm công nghệ cao vẫn sôi nổi đầu tư vào Việt Nam. Ví dụ, LG Display đã công bố khoản đầu tư theo kế hoạch 2,2 tỷ USD vào năm 2021, gần gấp đôi tổng vốn đầu tư của công ty này tại Việt Nam. Samsung, nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Việt Nam (và “nhà tuyển dụng” lớn nhất trong khu vực tư nhân), đã thông báo rằng họ sẽ nâng cấp lên 50% năng lực sản xuất ở Việt Nam cho các thiết bị có tính năng gập lại được, trong khi đó Toshiba cho biết họ sẽ chuyển toàn bộ sản xuất điện tử ở Trung Quốc sang Việt Nam và Nhật Bản.

Bên cạnh đó, Việt Nam vẫn đang là điểm đến đầu tư hấp dẫn nhất đối với các công ty Nhật Bản, theo một khảo sát được xuât bản bởi Deloitte vào tháng 9 (mặc dù khảo sát chưa được thực hiện với các nhà đầu tư Hàn Quốc).

Những yếu tố thúc đẩy vốn FDI chảy vào Việt Nam

Tự tin về tương lai Việt Nam 2022
Khoản đầu tư từ Tập đoàn LEGO từ Đan Mạch sẽ củng cố tín nhiệm của Việt Nam về vấn đề môi trường, xã hội, và quản trị (ESG)

Điểm hấp dẫn chính của Việt Nam với vị thế là điểm đến thu hút FDI đến từ thực tế rằng chi phí thuê nhân công nhà máy ở Việt Nam chỉ thấp bằng một phần ba ở Trung Quốc, nhưng chất lượng của nguồn lực lao động này thì tương đương với Trung Quốc, dựa theo đánh giá của báo cáo do JETRO và các bên khác thực hiện. Một yếu tố khác là vị trị địa lí của Việt Nam gần với những chuỗi cung ứng ở Châu Á, đặc biệt là trong ngành công nghệ cao.

Nhìn xa hơn, ngày càng nhiều những công ty đa quốc gia đang tìm cách đa dạng hóa hoạt động sản xuất của mình bên ngoài Trung Quốc vì những lý do khác nhau, bao gồm cả động thái của Mỹ trong việc duy trì thuế bảo hộ đối với hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc đến Mỹ trong lúc căng thẳng giữa 2 quốc gia đang leo thang. Mặt khác, Bộ Tài chính Mỹ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã đạt được thỏa thuận chung trong tháng 7 để tháo gỡ một số hàng rào thuế quan đặt ra cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đến Mỹ.

Tiếp theo, tốc độ ấn tượng trong việc triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine COVID của Việt Nam ngay khi biến thể Delta xuất hiện (mặc cho bước khởi đầu tương đối chậm chạp) đã củng cố niềm tin cho các doanh nghiệp nước ngoài rằng Chính phủ Việt Nam sẽ cam kết để đạt được sự cân bằng mang tính thận trọng giữa sức khỏe cộng đồng và phát triển kinh tế như là một phần của chiến lược “Sống chung với COVID” mà họ đã theo đuổi từ tháng 10.

Cuối cùng, khoản đầu tư từ Tập đoàn LEGO từ Đan Mạch sẽ củng cố tín nhiệm của Việt Nam về vấn đề môi trường, xã hội, và quản trị (ESG) trong mắt các nhà đầu tư tiềm năng khác, đặc biệt khi mà các nhà đầu tư nước ngoài ngày càng quan tâm hơn về khía cạnh này. LEGO đã thể hiện sự cam kết sâu sắc đã được công bố rộng rãi đối với vấn đề phát triển bền vững, cũng là điều mà các công ty lớn khác ở châu Âu đang chú trọng thực hiện.

Mức lạm phát của Việt Nam không cao

Vấn đề lạm phát đang trở nên nổi bật ở Việt Nam, nhưng chúng tôi nhận thấy sẽ không lớn đến mức có thể khiến Ngân hàng Nhà nước đưa ra động thái tăng lãi suất. Nó cũng sẽ không gây ra bất cứ ảnh hưởng đáng kể nào lên giá trị tiền đồng Việt Nam khi chúng tôi kỳ vọng đồng tiền này sẽ tăng giá khoảng 2% trong năm nay, nhờ vào sự hồi phục trạng thái thặng dư của cán cân thương mại Việt Nam từ mức 1% GDP năm 2021 lên đến 5% GDP trong năm 2022 (Tăng trưởng trong xuất khẩu ở Việt Nam không đuổi kịp nhập khẩu vào năm ngoái, bởi vì các doanh nghiệp FDI đã tích trữ lượng lớn hàng tồn kho cho nguyên vật liệu sản xuất dự kiến sẽ cạn kiệt vào năm 2022).

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã tăng 37,3% (tính bằng đồng USD) trong 2021, được thúc đẩy bởi sự tăng trưởng lợi nhuận ước tính trên 30%, do đó tỷ lệ P/E năm 2021 về cơ bản đã không đổi quanh mức 17 lần trong suốt cả năm. Sự tăng vọt của VN-Index được thúc đẩy bởi tăng trưởng lợi nhuận từ các doanh nghiệp. Điểm tích cực là, các nhà đầu tư nhỏ lẻ ở Việt Nam cũng ngày càng thông minh hơn, nên các nhà đầu tư sẽ ngày càng chủ động với phương pháp đầu tư đúng đắn, dự đoán được dịch chuyển giữa các ngành và có thể ước đoán chính xác tăng trưởng lợi nhuận của các công ty đơn lẻ sẽ có vị thế thuận lợi để tăng vượt chỉ số VN-Index. Theo đó, năm 2022 sẽ là năm thuận lợi hơn nữa của TTCK Việt Nam.

Những ngành sẽ hưởng lợi

Một số ngành mà chúng tôi kỳ vọng sẽ hưởng lợi trong năm 2022 được trình bày ở Bảng. Thứ nhất là ngành ngân hàng (có tỷ trọng quanh mức 30% trong chỉ số VN-Index), tiếp đến bất động sản (chiếm tỷ trọng khoảng 25%) và cổ phiếu ngành hàng tiêu dùng (chiếm tỷ trọng khoảng 3%), sẽ hưởng lợi được từ những thuận lợi mang tính chu kỳ lẫn tính dài hạn trong năm nay.

Bảng: Những ngành hưởng lợi năm 2022

Tự tin về tương lai Việt Nam 2022
Nguồn: VinaCapital

 

Lợi nhuận của các ngân hàng có thể sẽ tăng khoảng 30% trong năm nay, nhờ vào tăng trưởng tín dụng 14%, và vì các ngân hàng Việt Nam sẽ ít bị tác động bởi COVID trong 2022. Cụ thể, vấn đề về chất lượng tài sản ít ảnh hưởng đến lợi nhuận ngân hàng hơn và chúng tôi không kỳ vọng các ngân hàng (nhất là nhóm ngân hàng thương mại nhà nước) sẽ tiếp tục hy sinh lợi nhuận để hỗ trợ nền kinh tế (ví dụ, bằng cách đưa ra lãi suất cho vay ưu đãi) một lần nữa trong 2021.

Lưu ý rằng, chúng tôi không quá quan ngại vấn đề về chất lượng tài sản, bởi vì chúng tôi ước tính rằng hơn một phần ba các lỗ từ các khoản vay của các ngân hàng do COVID đều được lập dự phòng trước đó, và vì tỷ trọng lớn các khoản vay mà các ngân hàng ở Việt Nam gia hạn đều có tài sản đảm bảo là bất động sản – và giá bất động sản vẫn tiếp tục tăng trong 2 năm vừa qua

Hơn nữa, hai xu hướng đang diễn ra sẽ hỗ trợ lợi nhuận của các ngân hàng Việt Nam trong năm 2022: 1) cơ cấu khoản vay được cải thiện (nhiều khoản vay bán lẻ và doanh nghiệp vừa và nhỏ hơn) và 2) chi phí huy động vốn thấp hơn, nhờ tỷ trọng cao hơn từ nguồn các tài khoản tiết kiệm vãng lai chi phí thấp. Ngoài ra, các chính sách cơ cấu lại nợ xấu của Chính phủ sẽ cho phép các ngân hàng bù đắp khoản lỗ cho vay từ COVID trong ba năm, điều này sẽ hỗ trợ lợi nhuận của các ngân hàng trong năm nay.

Tiếp theo, chúng tôi kỳ vọng lợi nhuận của các công ty bất động sản sẽ tăng gần 25% vào năm 2022, nhờ vào doanh số bán/đặt mua trước các bất động sản của các doanh nghiệp phát triển bất động sản tăng gần gấp đôi sau khi giảm hơn 50% vào năm 2021 do việc khóa COVID, cũng như các vấn đề pháp lý/quy định hiện đang được giải quyết. Ngoài ra, thu nhập của các công ty có doanh thu định kỳ (ví dụ: công ty môi giới bất động sản và chủ sở hữu / nhà điều hành trung tâm mua sắm) cũng dự kiến sẽ tăng trong năm nay.

Về vấn đề thứ hai, khi vốn đầu tư vào bất động sản vẫn sôi động - một phần nhờ vào lãi suất huy động thấp mà các ngân hàng trả cho người gửi tiết kiệm - sẽ đảm bảo rằng giá bất động sản tiếp tục tăng vào năm 2022 (chúng tôi ước tính rằng giá căn hộ ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh tăng khoảng 10% vào năm 2021). Chúng tôi tin rằng bất động sản sẽ tiếp tục tăng giá và nhu cầu mua nhà để ở hoặc cho mục đích đầu tư sẽ bị dồn nén sẽ dẫn đến sự gia tăng dự kiến trong số lượng bán trước các bất động sản mới vào năm 2022.

Chọn đầu tư vào các công ty cụ thể, thay vì vào cả thị trường

Chúng tôi kỳ vọng đà phục hồi kinh tế của Việt Nam sẽ thúc đẩy tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp trên 20% trong năm 2022, từ đó sẽ thúc đẩy sự gia tăng đáng kể của chỉ số VN-Index. Khi xem xét những gì đã diễn ra vào năm 2021 trong danh mục đầu tư của mình và những gì chúng tôi đang tập trung trong năm 2022, chúng tôi tiếp tục lạc quan và sẽ tập trung vào các công ty cụ thể hơn, thay vì vào cả thị trường chung.

Hơn nữa, mặc dù thị trường đã tăng 37,3% vào năm 2021, nhưng sự phân hóa giữa các ngành và cổ phiếu là khá cao và chúng tôi kỳ vọng rằng sẽ tiếp tục có người thắng người thua vào năm 2022. Cơ hội beta ở Việt Nam sẽ tiếp tục rất khả quan trong năm nay, cơ hội cho những nhà quản lý quỹ chủ động đem lại kết quả vượt trội thị trường vẫn rộng mở.