Hiện tượng đã có từ lâu

Ông Tô Tử Hùng, Trưởng phòng An ninh, Cục Hàng không Việt Nam (Bộ GTVT) cho biết, tình trạng mất cắp hàng hóa, hành lý của hành khách đi máy bay đã xảy ra từ lâu và là tình trạng chung của cả thế giới. Tại Việt Nam, từ tháng 12/2013 đến tháng 12/2014 ghi nhận 48 vụ việc mất cắp hành lý, tài sản của hành khách. Riêng từ đầu năm 2015 đến nay đã tiếp nhận 23 vụ việc báo mất tài sản của hành khách.

Theo quy định vận chuyển hàng hóa, khi hành khách đi tàu bay, làm thủ tục tại quầy xong, hành lý sẽ qua soi chiếu an ninh và chuyển xuống đảo hành lý. Các công đoạn này đều tự động qua băng chuyền. Tại đảo hành lý, nhân viên mặt đất sẽ sắp xếp, phân loại hàng hóa, cho vào các panet (xe chuyên dụng), vận chuyển ra tàu bay và xếp hàng hóa lên hầm tàu bay.

“Theo đánh giá, việc moi móc hành lý có thể xảy ra lớn nhất ở hầm hàng tàu bay và khu vực phân loại hàng hóa. Vì các quy trình sắp xếp hành lý từ quầy làm thủ tục ra đảo hàng hóa, rồi đưa ra tàu bay thời gian rất ngắn, lại có camera giám sát nên khó có thể thực hiện”, ông Phương Hồng Minh, Phó Giám đốc Công ty Dịch vụ mặt đất (HGS) nhận định.

HGS đã rà soát lại các quy trình phục vụ, bổ sung quy chế kiểm soát an ninh nội bộ, kiểm tra giám sát, những nhân viên bốc xếp hành lý lên tàu bay, khi xuống tàu bay sẽ kiểm tra người bằng thiết bị cầm tay của nhân viên an ninh hoặc kiểm tra bằng cảm quan. Tất cả nhân viên chất xếp hành lý không được tiếp xúc gần với tàu bay, không được mang theo đồ vật có giá trị như tiền, máy tính bảng, điện thoại cá nhân… Ngoài ra, đại diện HGS cho biết, đã kiểm tra các công đoạn có thể xảy ra mất cắp, thẩm tra lý lịch của những nhân viên tham gia công đoạn này.

“Chế độ đãi ngộ của HGS đối với nhân viên không phải ở mức thấp. Ngoài ra, công ty cũng có lựa chọn trong tuyển dụng nhân lực nhưng các vụ việc mất cắp hành lý vẫn xảy ra”, ông Phương Hồng Minh thừa nhận.

Đại diện Xí nghiệp thương mại mặt đất Nội Bài (NIAGS) cũng cho rằng, đơn vị đã có nhiều biện pháp quản lý nhân viên từ tuyển dụng, xem xét nhân viên và đánh giá trong quá trình phục vụ. Đặc biệt, đã mời các cơ quan chức năng như công an… vào cuộc kiểm tra toàn bộ dây chuyền vận hành nhưng vẫn chưa phát hiện trường hợp nào nhân viên lấy cắp hành lý, hàng hóa của hành khách.

Có hay không sự thông đồng, móc nối?

Với một quy trình vận chuyển không có kẽ hở như vậy nhưng hiện tượng mất cắp, móc trộm hành lý vẫn đã và đang xảy ra. Ông Đào Văn Chương, Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam bức xúc: “Kế hoạch thực hiện đảm bảo an toàn an ninh phòng chống mất cắp hành lý của Cục có “trên trời” không, khi mà các bên thực hiện rồi nhưng vẫn cứ xảy ra mất cắp hành lý của hành khách? Có hay không sự thông đồng giữa nhân viên soi chiếu với việc mất hành lý, hàng hóa?”.

Ông Hoàng Thanh Quang, Giám đốc Trung tâm An ninh cảng hàng không quốc tế Nội Bài cũng cho rằng, không loại trừ có sự móc nối giữa nhân viên soi chiếu và nhân viên bốc xếp hàng hóa trong việc trộm cắp hành lý của hành khách. Hiện, cảng hàng không quốc tế Nội Bài có 87 máy soi chiếu, 39 cổng từ, 50 thiết bị kiểm tra kim loại cầm tay, 605 đầu camera giám sát, trong đó 192 camera tại nhà ga T1, còn lại ở T2 và nhà khách VIP A... Trong năm 2014 và 6 tháng đầu năm 2015 đã phát hiện bàn giao 996 vụ việc liên quan đến an ninh, trật tự hàng không, trong đó bao gồm cả trộm cắp hàng hóa, hành lý.

“Chúng tôi đã xác định, người ngoài không thể vào khu vực sân bay để trộm cắp hành lý, chỉ có nội bộ. Thời gian qua chúng ta cũng phát hiện một số vục việc nhưng xử lý không đến nơi đến chốn, rồi có khi lại động chạm nên không triệt để. Chúng tôi đang lên kế hoạch phối hợp giữa các đơn vị liên quan để giảm thiểu, tiến tới ngăn chặn tình trạng này”, ông Hoàng Thanh Quang cho hay.

Phó Cục trưởng Cục Hàng không cho biết, Cục thấy có nguy cơ tiềm ẩn trong việc mất cắp, móc trộm hành lý, hàng hóa vàđã yêu cầu các đơn vị áp dụng nhiều biện pháp như lắp đặt camera giám sát bổ sung… nhưng do chưa xác định được hành lý bị mất ở khâu nào nên chưa giải quyết triệt để.

“Các đơn vị đều cho rằng, tuyển dụng người có nhân thân tốt, phẩm chất tốt nhưng có lẽ do môi trường làm việc nên đã tạo điều kiện cho nhân viên có hành vi không tốt”, ông Đào Văn Chương nhận định.

Trả lời câu hỏi về việc, khi xảy ra mất cắp hành lý của hành khách, đơn vị nào sẽ phải chịu trách nhiệm với hành khách, Cục phó Cục Hàng không khẳng định, hãng hàng không sẽ phải chịu trách nhiệm về việc này.