Gửi tiền tiết kiệm ở những quốc gia nghèo

Theo cafef.vn

(Tài chính) Các chuyên gia kinh tế vẫn thích các quốc gia nghèo nhất trên thế giới gửi tiền tiết kiệm hơn nhưng muốn cho người ta có tiền gửi tiết kiệm được mới là khó.

Ảnh minh họa. Nguồn: internet
Ảnh minh họa. Nguồn: internet
Không tới một nửa người trưởng thành trong các nước đang phát triển có tiền gửi ngân hàng so với thế giới giàu có. Chỉ 18% số dân ở Trung Đông và Bắc Phi có tham gia các dịch vụ ngân hàng, so với 89% tại các nước giàu có. 

Các chuyên gia kinh tế vẫn thích các quốc gia nghèo nhất trên thế giới gửi tiền tiết kiệm hơn vì điều đó giúp cho họ có khả năng chi trả được những chi phí lớn hoặc bất ngờ, chẳng hạn như học phí hay tiền điều trị y tế. Điều này cũng kích thích đầu tư và động thái này thúc đẩy nhanh sự phát triển kinh tế.

Nhưng muốn cho người ta có tiền gửi tiết kiệm được mới là khó. Một lý do là sự yếu kém về kinh tế: sự thất bại xảy ra khi người nghèo phải cân nhắc thỏa đáng đối với những lợi ích trong tương lai và những nhu cầu cần có trong hiện tại. Phần lớn mọi người đều đã không nhìn xa, nhưng đối với những người sống trong cảnh nghèo cùng cực, hình thức tự rèn luyện để tiết kiệm vẫn nặng nề hơn và vì thế cũng dễ dẫn đến thất bại hơn.

Đối với nhiều người, câu trả lời là cột chặt tiền với gia súc, một thứ mà họ không thể bán được nếu cần bán, hoặc tham gia một chương trình tiết kiệm xoay vòng và Hiệp hội tín dụng (ROSCA), nhằm góp quỹ tiết kiệm của các thành viên và chi tiền ra cho những người cần chúng. Nhưng những cơ cấu như thế rất bất ổn. Một cuộc thăm dò ở Uganda cho thấy rằng 99% người dân sử dụng các kế hoạch tiết kiệm cá nhân đến một thời điểm nào đó đã làm thất thoát các khoản tiền tiết kiệm của họ. Gia súc bị bệnh và chết.

Vì thế sự phát triển nhiệt tình đối với “những tài khoản tiết kiệm cam kết” (CSA) có mục đích cố gắng để ràng buộc lại hai bàn tay của người dân nhằm phòng tránh các tiêu xài thiển cận của họ. Động thái này mở ra một loại tài khoản không thể rút tiền ra được cho đến một kỳ hạn nào đó, hoặc cho đến khi họ đã gửi được vào tài khoản một số tiền nào đó.

CSA đã tạo nên một hiệu quả lớn đáng ngạc nhiên. Trong một trải nghiệm ở Philippines, con số những người được cung cấp CSA, đi kèm với một nhóm kiểm soát, đã tăng lên khoảng 82% chỉ trong vòng một năm. Ở Malawi, những nông dân được cung cấp các CSA đã chứng kiến tiền tiết kiệm của họ tăng lên trước thời gian đối với kế hoạch dự kiến. Điều đó cho phép họ mua được thêm 48% số phân bón và hạt nhiều hơn so với những nông dân không được cung cấp CSA.

Có một vấn đề lớn là dường như ít người muốn CSA. Ở Kenya, chỉ có 19% người dân gửi tiền tiết kiệm. Ở Nam Phi và Malawi cũng tương tự. Quy định nghiêm ngặt của CSA có thể là một khuyết điểm. Ví dụ, một tài khoản của ngân hàng ở Kenya đã quy định giữ chặt một khoản tiền ít nhất 6 tháng, ngân hàng không cho phép rút tiền ra trước thời hạn này. Khiến cho những người gửi tiền tiết kiệm bị thất bại trong quá trình đạt tới các mục tiêu của họ, đồng thời đồng vốn cũng dần dần bị thu nhỏ hẳn, khi các khoản phí góp phần làm cho họ bị kiệt quệ.