Dư âm của cuộc bầu cử chưa kịp lắng xuống thì Barack Obama và những đối thủ của ông trong đảng Cộng hòa phải quay trở lại với những bài hùng biện truyền thống của họ về chính sách thuế trong thời gian tới.

John Boehner, phát ngôn viên của Hạ viện, thành viên của đảng Cộng hòa đã tuyên bố vào ngày 08/11: “Tăng thuế là không thể chấp nhận được”. Ngày hôm sau, ông Obama khẳng định: “Tôi sẽ không yêu cầu học sinh, người cao tuổi và các gia đình thuộc tầng lớp trung lưu phải chịu toàn bộ gành nặng của thâm hụt trong khi những người như tôi, làm ra hơn 250.000 USD/năm thì không phải trả thêm một xu tiền thuế”.

Mặc dù có chút lạc quan song ông Boehner đã không loại trừ khả năng tăng thu thuế. Rõ ràng ông Obama đã không nhấn mạnh rằng hai mức thuế suất thu nhập cao hiện nay là 33% và 35%, sẽ quay trở lại mức 35% và 39,6% như kế hoạch khi việc cắt giảm thuế của người tiền nhiệm George W. Bush hết hạn vào cuối năm nay.

Điều này đã làm dấy lên hy vọng rằng hai bên có thể tìm thấy tiếng nói chung về cải cách thuế để lại mức thuế suất cận biên mà họ đang có trong khi nâng cao doanh thu mới bằng cách kiềm chế các khoản tín dụng, khấu trừ và miễn trừ (gọi chung là thuế chi phí), những yếu tố góp phần bóp méo các hoạt động kinh tế. Nhiều đề xuất như vậy đã được đưa ra trong những năm gần đây, một số nghị sĩ trong đảng Cộng hòa thừa nhận việc cần thiết phải thu thêm thuế song cảnh báo việc tăng thuế đối với người giàu có sẽ khiến tình trạng thất nghiệp tăng cao, trong khi đảng Dân chủ bị phản đối vì họ đã không đưa ra điều may mắn cho những người giàu.

Một trong những giải pháp có thể được thực hiện để nhắm vào các khoản khấu trừ mà chủ yếu là mang lại lợi ích cho người giàu. Trong chiến dịch bầu cử, Mitt Romney đã đề nghị trả tiền cho các khoản cắt giảm lãi suất cận biên lớn bằng cách thiết lập một giới hạn trên tổng số các khoản khấu trừ.

Trung tâm Chính sách thuế ước tính một giới hạn 50.000 USD ngân sách sẽ tăng 749 tỷ USD trong vòng 10 năm, so với 800 tỷ USD mà ông Boehner đưa ra trong quá trình đàm phán không thành công với ông Obama vào năm 2011. Quan trọng hơn, việc điều chỉnh này sẽ làm cho hệ thống thuế cải thiện hơn rất nhiều: 80% số tiền bổ sung sẽ đến từ 1% người có thu nhập cao. Điều này đã giúp thu hút sự quan tâm từ một số nghị sĩ của đảng Dân chủ.

Một đề xuấtkhác của Martin Feldstein, một nhà kinh tế nổi tiếng của đảng Cộng hòa, và Maya MacGuineas của Ủy ban Ngân sách Liên bang, sẽ giới hạn lợi ích về thuế khấu trừ từng khoản ở mức 2% thu nhập cho tất cả các hộ gia đình. Ông Feldstein ước tính ngân sách sẽ tăng hơn 2 nghìn tỷ USD trong vòng hơn mười năm, mặc dù gần như tất cả các gia đình sẽ phải trả thuế nhiều hơn mà không riêng những người giàu có.

Khi điều đó xảy ra, ông Obama sẽ đề xuất cắt giảm giảm thuế cho những người giàu có (xem bảng). Ngân sách quốc gia sẽ khôi phục lại các giới hạn về miễn và trừ các khoản cắt giảm thuế mà ông Bush loại bỏ. Một đề xuất riêng biệt sẽ hạn chế lợi ích về thuế khấu trừ cho lãi suất thế chấp, đóng góp từ thiện, lãi trái phiếu, chăm sóc sức khỏe cho người dân và các phúc lợi cho người hưu trí, lên đến 28%, ngay cả đối với người nộp thuế phải đóng mức 35% hoặc 39,6% tỷ lệ biên.

Mặc dù đề xuất đó có vẻ hấp dẫn nhưng thực tế sẽ phải đối mặt với những trở ngại khó khăn. Quan trọng nhất là họ có thể không tăng đủ thu nhập để đáp ứng ông Obama. Trong cuộc họp báo đầu tiên từ khi tái đắc cử vào ngày 16/11, ông Obama đã báo hiệu ông sẽ yêu cầu 1,6 nghìn tỷ USD doanh thu trong thập kỷ tới cho ngân sách mới nhất.

Trở ngại thứ hai là thời gian. Các chính trị gia đang chạy đua với thời hạn chót cuối năm khi kết thúc cắt giảm thuế của ông Bush, các biện pháp kích thích kinh tế khác hết hạn và cắt giảm chi tiêu tự động được kích hoạt. Nếu duy trì thắt chặt tài chính có thể đẩy nền kinh tế vào suy thoái. Ngay cả khi nghị sĩ hai đảng nhất trí rằng cải cách thuế sẽ là giải pháp chính để tăng thêm thu nhập, công việc sẽ quá phức tạp để hoàn thành vào cuối năm nay. Chính phủ sẽ phải chi một khoản ngân sách để ngăn chặn các vách đá và giữ lại một khoản thuế lớn hơn dành cho những thay đổi trong năm tới. Những thách thức sau đó sẽ ràng buộc hai đảng cùng giải quyết một vấn đề lớn trong năm tới.