5 nguyên nhân chính gây ra khiếu kiện, tranh chấp tại các dự án bất động sản

PV. (Tổng hợp)

Báo cáo của 43 địa phương và số lượng đơn thư gửi về Bộ Xây dựng cho thấy có 215 dự án có khiếu nại, tranh chấp. Bộ Xây dựng cũng chỉ ra 5 nguyên chính dẫn đến tình trạng khiếu kiện, tranh chấp xảy ra tại các dự án bất động sản hiện nay.

Theo Bộ Xây dựng, có 108 dự án xảy ra tranh chấp giữa chủ đầu tư với cư dân hoặc giữa các chủ thể liên quan trong phạm vi dự án. Nguồn: dantri.com.vn
Theo Bộ Xây dựng, có 108 dự án xảy ra tranh chấp giữa chủ đầu tư với cư dân hoặc giữa các chủ thể liên quan trong phạm vi dự án. Nguồn: dantri.com.vn

Bộ Xây dựng vừa có báo cáo gửi Chính phủ về tình trạng cư dân khiếu nại, phản đối chủ đầu tư tại các dự án bất động sản.

Bộ Xây dựng cho biết, tổng hợp báo cáo của 43 địa phương và số lượng đơn thư gửi về cơ quan này cho thấy có 215 dự án có khiếu nại, tranh chấp. Trong đó có 108 dự án xảy ra tranh chấp giữa chủ đầu tư với cư dân hoặc giữa các chủ thể liên quan trong phạm vi dự án và còn 107 dự án có khiếu nại, tranh chấp không thuộc phạm vi báo cáo như về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng... 

Theo Bộ Xây dựng, có 5 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng khiếu kiện, tranh chấp xảy ra tại các dự án bất động sản, cụ thể:

Thứ nhất, một số quy định pháp lý về quản lý, sử dụng nhà chung cư như: cách tính diện tích căn hộ, diện tích lô gia, hộp kỹ thuật, diện tích chung – riêng… chưa đủ rõ. Quy định các chế tài xử phạt các hành vi vi phạm chưa phù hợp với yêu cầu quản lý.

Thứ hai, một số chủ đầu tư chưa đủ năng lực thực hiện dự án, chuyển nhượng dự án không đúng quy định, vi phạm các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng, pháp luật về nhà ở, kinh doanh bất động sản, pháp luật về phòng cháy chữa cháy và các pháp luật khác có liên quan.

Thứ ba, người dân khi mua nhà ở đã không xem xét hết các nội dung đã thỏa thuận trong hợp đồng mua bán căn hộ đã ký đặc biệt là các thoả thuận về quyền và nghĩa vụ của các bên trong quản lý, sử dụng nhà ở sau khi nhận bàn giao.

Thứ tư, vai trò quản lý Nhà nước của các cơ quan chuyên ngành và chính quyền địa phương ở một số nơi chưa thực hiện tốt; Chưa thực hiện công tác tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật để các chủ thể liên quan hiểu và áp dụng luật pháp thống nhất (bao gồm quyền, nghĩa vụ và chế tài xử lý theo quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về hành chính, pháp luật về dân sự…).

Thứ năm, vai trò của chủ đầu tư, ban quản trị, đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư và ý thức, trách nhiệm của các chủ sở hữu, người sử dụng căn hộ ở một số nhà chung cư chưa đáp ứng mô hình quản lý, sử dụng nhà chung cư. Các lợi ích cục bộ chưa được các chủ thể đối thoại, hòa giải để đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên theo quy định pháp luật.

Trước đó, do tình trạng tranh chấp trong các khu chung cư gia tăng, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Xây dựng tổng hợp những nội dung khiếu nại. Đây là cơ sở để rà soát lại quy định của pháp luật có liên quan để kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung và hướng dẫn giải quyết các vụ khiếu nại. 

Ngay sau đó, Bộ Xây dựng đã có văn bản đề nghị UBND các địa phương trên cả nước báo cáo về tình trạng dân cư khiếu nại và phản đối chủ đầu tư tại các dự án bất động sản trước 30/11/2017 để cơ quan này tổng hợp, báo cáo Thủ tướng.

Hiện nay, tình trạng tranh chấp chung cư đang diễn ra ngày càng phức tạp, đặc biệt là tại các thành phố lớn có nhiều các dự án chung cư. Chẳng hạn, tại Hà Nội, từ đầu năm 2017, tranh chấp chung cư diễn ra trên diện rộng, từ nhà giá rẻ đến cao cấp. Các vấn đề tranh chấp cũng không chỉ xoay quanh nội dung thông thường như bàn giao không đúng tiến độ, bầu ban quản trị, phần diện tích chung – riêng, cách tính diện tích căn hộ, phí dịch vụ, bảo trì, chất lượng xây dựng, cơi nới trái phép, làm sổ đỏ… mà còn nảy sinh những vấn đề như lựa chọn đơn vị quản lý, bầu ban quản trị.

Trước tình hình đó, ngày 27/3, UBND TP. Hà Nội đã ban hành văn bản về tăng cường hiệu lực công tác quản lý, sử dụng nhà chung cư cao tầng. Theo đó, cơ quan này yêu cầu chủ đầu tư các dự án chung cư xử lý dứt điểm những khiếu nại của cư dân. 

Cụ thể, UBND TP. Hà Nội yêu cầu, khi xảy ra tranh chấp, khiếu nại của người dân đối với chủ đầu tư dự án hoặc đơn vị quản lý vận hành, các đơn vị phải đối thoại, khẩn trương và chủ động giải quyết dứt điểm, không để xảy ra khiếu kiện đông người, vượt cấp. Đối với các dự án để khiếu kiện kéo dài, chủ đầu tư thiếu trách nhiệm giải quyết, UBND TP. Hà Nội sẽ xem xét lại năng lực nếu chủ đầu tư đề xuất dự án đầu tư khác...

Để hạn chế những tranh chấp đang có xu hướng ngày càng gia tăng, Bộ Xây dựng cho biết sẽ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan rà soát sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của chủ đầu tư, ban quản trị, doanh nghiệp quản lý vận hành nhà chung cư và chủ sở hữu, chủ sử dụng chung cư...