Để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tăng cường quản lý trong lĩnh vực hải quan, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã có yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai quyết liệt, có hiệu quả, hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu đề ra tại Nghị quyết số 19/NQ-CP, ngày 12/03/2015 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2015-2016. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước của bộ, ngành, đơn vị, thực hiện kết nối liên ngành để phối hợp hoạt động quản lý và thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Tài chính đã nhanh chóng triển khai nhiều giải pháp thực hiện nhiệm vụ, trong đó chỉ đạo ngành Hải quan quyết liệt vào cuộc. Với tinh thần đó, Hải quan Hải Phòng đã vào cuộc một cách tích cực và khẩn trương. Tại cuộc họp giao ban lãnh đạo chủ chốt của Cục Hải quan TP. Hải Phòng ngày 28/9/2015 ông Nguyễn Tiến Lộc - Cục trưởng đã chỉ đạo việc thực hiện Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ban hành theo Quyết định 1966/QĐ-TCHQ ngày 10/7/2015 (gọi là Quy trình 1966).

Theo đó, các Chi cục Hải quan trực thuộc Cục, cần nghiên cứu và thống nhất thực hiện các bước nghiệp vụ trong quy trình đúng quy định; hướng dẫn thống nhất trong toàn Cục những bước nghiệp vụ chưa quy định trong Quy trình phù hợp với điều kiện đặc thù thực tế tại Hải Phòng; trang bị tối đa cơ sở vật chất để phục vụ cho việc thực hiện các hoạt động nghiệp vụ nhằm đạt mục tiêu đơn giản thủ tục hải quan, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa và đảm bảo quản lý hải quan.

Theo đó, Cục Hải quan Hải Phòng đã thành lập đoàn khảo sát, kiểm tra, đánh giá thực trạng công tác thủ tục, giám sát tại các địa bàn hoạt động hải quan theo Quy trình 1966. Qua công tác kiểm tra, khảo sát Cục Hải quan Hải Phòng nhận thấy một số khâu trong quy trình nghiệp vụ còn có cách làm chưa thống nhất giữa các Chi cục, một số nội dung chưa được quy định cụ thể trong Quy trình 1966 làm cho công tác tổ chức thực hiện của các Chi cục khác nhau.

Do đó, để thống nhất thực hiện, tạo điều kiện thuận lợi cho người khai hải quan, ngày 13/10/2015 đồng chí Nguyễn Kiên Giang – Phó cục trưởng Cục Hải quan Hải Phòng đã ban hành công văn 7595/HQHP-GSQL hướng dẫn các Chi cục thống nhất thực hiện. Trong đó, một số quy định có tính cải cách đột phá thực sự đem lại thuận lợi cho người khai hải quan, như:

Thứ nhất, hướng dẫn ghi nhận kết quả kiểm hóa trên hệ thống và thông quan nhanh lô hàng không vi phạm ngay tại cảng. Thực hiện hướng dẫn này, mỗi lô hàng luồng đỏ có thể giảm thời gian thông quan từ 30 phút đến vài giờ.

Do quá trình lịch sử hình thành và phát triển các cảng ở Hải Phòng trải dài từ khu vực sông cấm ra biển khoảng trên 20km với hàng chục cảng lớn nhỏ. Mỗi Chi cục Hải quan cửa khẩu được giao quản lý một số cảng, kho, bãi và địa điểm kiểm tra tập trung, có cảng cách xa trụ sở Chi cục hơn chục km. Trong khi đó, các công chức hải quan kiểm hóa thường được phân công kiểm tra một số lô hàng trong một buổi làm việc, cuối buổi làm việc mới quay về trụ sở Chi cục để cập nhật kết quả vào hệ thống máy tính để thông quan lô hàng. Vì thế thời gian thông quan hàng hóa với những lô hàng luồng đỏ bị kéo dài.

Nhận thấy bất cập nêu trên, để giảm thời gian thông quan, tạo điều kiện tối đa cho chủ hàng lấy hàng nhanh, Cục Hải quan Hải Phòng đã quy định: Với trường hợp hàng hóa kiểm tra thực tế đúng khai báo, đủ điều kiện thông quan, mang hàng về bảo quản, giải phóng hàng...thì công chức kiểm hóa thực hiện quyết toán và xác nhận ngay trên hệ thống máy tính được kết nối mạng đặt tại văn phòng hải quan giám sát cảng, không phải quay về trụ sở Chi cục để cập nhật.

- Chi cục trưởng các Chi cục hải quan cửa khẩu chủ động thực hiện bố trí thêm văn phòng giám sát Hải quan tại các khu vực cảng có lượng hàng hóa lưu thông lớn, cụ thể: Cảng Tân Vũ, Cảng Hải An, Cảng PTSC Đình Vũ, Cảng Đoạn Xá, Cảng Nam Hải, Cảng Nam Hải Đình Vũ, Cảng Đình Vũ.

- Các Chi cục Hải quan cửa khẩu phối hợp Trung tâm dữ liệu và công nghệ thông tin; Phòng Tài vụ quản trị phối hợp với trang bị thêm các thiết bị công nghệ thông tin tại các văn phòng giám sát đặt tại các cảng , đảm bảo văn phòng giám sát tại cảng được trang thiết bị đầy đủ các trang thiết bị làm việc, nối mạng Hệ thống Ecusstom; Vnaccs … phục vụ cho công chức tuần tra, giám sát, kiểm hóa thực hiện nhiệm vụ. Thời hạn hoàn thành trước ngày 30/10/2015.

Công chức hải quan Hải Phòng kiểm tra thực tế hàng hóa tại cảng Hải Phòng

Thứ hai, hướng dẫn việc thu lệ phí hải quan đối với tờ khai luồng xanh: người khai hải quan có thể nộp lệ phí hải quan sau theo tháng hoặc nộp tại văn phòng giám sát hải quan tại cảng, giúp người khai hải quan đến thẳng cảng làm thủ tục lấy hàng và nộp lệ phí hải quan mà không cần phải đến trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu như trước, giảm thời gian đi lại cho người khai hải quan.Thời gian áp dụng từ 15/10/2015.

Theo quy định tại Điều 45 Thông tư 38/2015/TT-BTC; Thông tư 172/2010/TT-BTC; doanh nghiệp được phép lựa chọn hình thức nộp lệ phí bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản, nộp ngay hoặc nộp theo tháng. Tuy nhiên, Quy trình 1966 chưa quy định cụ thể việc thu lệ phí sẽ giao cho bộ phận nào thuộc Chi cục.

Tại thời điểm khảo sát, với tờ khai luồng xanh có Chi cục thực hiện thu tại Bước 4 Đội Thủ tục hàng hóa xuất nhập khẩu, có Chi cục thu tại văn phòng đội giám sát đặt tại cảng.

Do đó, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc nộp lệ phí hải quan, Cục Hải quan Hải Phòng hướng dẫn các Chi cục hải quan cửa khẩu thực hiện như sau:

- Chi cục hải quan cửa khẩu không bắt buộc doanh nghiệp phải nộp ngay tại Bước 4, QĐ 1966/QĐ-TCHQ. Đặc biệt trường hợp tờ khai luồng xanh không yêu cầu doanh nghiệp phải nộp lệ phí tại Bước 4, QĐ 1966/QĐ-TCHQ trước khi nhận hàng.

- Các Chi cục hải quan cửa khẩu bố trí thêm bộ phận thu lệ phí tại các văn phòng Giám sát hải quan đặt tại các cảng để thu lệ phí đối với các tờ khai luồng xanh khi doanh nghiệp có đề nghị nộp trước khi nhận hàng.

Giao Chi cục trưởng tổ chức việc thu lệ phí tại khu vực giám sát và tổ chức thực hiện kiểm tra đôn đốc việc nộp lệ phí vào ngày 10 hàng tháng theo quy định tại Thông tư 172/2010/TT-BTC.

Ngoài ra, Công văn 7595/HQHP-GSQL còn hướng dẫn thống nhất các nội dung:

- Việc xác nhận hàng đã qua khu vực giám sát đối với hàng hóa xuất khẩu;

- Niêm phong đối với hàng hóa chuyển CK chịu sự giám sát HQ đối với các loại hình;

- Dừng đưa hàng qua khu vực giám sát;

- Quy chế phối hợp với doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho bãi;

Những nội dung hướng dẫn nêu trên đã tháo gỡ kịp thời khó khăn, bất cập trong quá trình thực hiện Quy trình 1966 của doanh nghiệp và cán bộ công chức hải quan, thể hiện sự chỉ đạo tích cực, quyết liệt của các đồng chí Lãnh đạo Cục Cục Hải quan Hải Phòng trong công tác nghiệp vụ nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp, được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao.