Từ đầu năm 2017 đến nay, xu hướng mua bán và sáp nhập (M&A) cho thấy phần lớn đến từ các nhà đầu tư nước ngoài. Với liên tiếp các hoạt động M&A, những công ty, tập đoàn của Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản… đã chi hàng trăm triệu USD để góp vốn, mua lại những dự án bất động sản (BĐS) lớn đang “đóng băng” của Việt Nam.

Hàng loạt dự án được thâu tóm

Cuối năm 2016, Hiệp hội BĐS Tp.HCM (HoREA) đã đưa ra nhận định, năm 2017, xu thế hợp tác giữa các doanh nghiệp (DN) sẽ là tất yếu. Đúng như dự đoán của HoREA, kết thúc 6 tháng đầu năm 2017 là thành công từ hàng loạt thương vụ M&A “đình đám” của các DN địa ốc.

Những tháng đầu năm nay đã chứng kiến nhiều thương vụ M&A diễn ra. Tháng 4/2017, Tập đoàn China Fortune Land Development đã chi hàng chục triệu USD mua lại toàn bộ cổ phần trong dự án Đại Phước Lotus từ hai quỹ đầu tư VinaLand Limited và VinaCapital Vietnam Opportunity Fund Limited (VOF).

Trước đó, tháng 9/2016, China Fortune Land Development cũng đã hợp tác với Tập đoàn Tín Nghĩa để phát triển Khu đô thị Đông Sài Gòn và thành phố công nghiệp Ông Kèo tại Đồng Nai.

Tháng 5/2017, nhiều khu đất tại Tp.HCM cũng được “sang tên, đổi chủ”. Cụ thể như, DA Saigon One Tower được Saigon M&C RE Joint chuyển nhượng cho Alpha King Real Eslate Development; DA Thủ Thiêm New Urban Area Project được công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật Tp.HCM (CII) chuyển nhượng cho Hongkong Land; Vinaland JV Thăng Long GTC chuyển nhượng DA Hanoi Times Square tại Hà Nội cho Elite Capital Resources Limited…

Mới đây, tháng 6/2017, thị trường chứng kiến hai thương vụ M&A đáng chú ý là công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư P.H (P.H Group) nhận chuyển nhượng Khách sạn Future Otis Hotel (Nha Trang) và Tổng công ty Phát triển đô thị Kinh Bắc (KBC) chuyển nhượng DA Diamond Rice Flower Complex giá trị 1.500 tỷ đồng cho công ty Cổ phần Đầu tư Mặt Trời (Growing Sun). 

Nhìn nhận hoạt động M&A trên thị trường BĐS, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng năm 2017 vẫn còn cơ hội để DN tiếp cận quỹ đất mới, xu hướng M&A sẽ vẫn tiếp diễn.

M&A xu thế tất yếu

“Năm nay, mọi DN BĐS đều hướng đến việc tiêu thụ sản phẩm nên xu thế tăng giá, nhất là với thị trường căn hộ, rất khó xảy ra; ngoại trừ một số khu vực, một số dự án do DN đã tạo dựng được thương hiệu. Vì vậy, những DN phụ thuộc quá nhiều vào vốn vay ngân hàng sẽ mất ưu thế trong việc định vị chính sách giá, phương thức thanh toán so với những nhà phát triển BĐS chủ động được nguồn tài chính”, ông Châu nhận định.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia BĐS đánh giá câu chuyện M&A DN BĐS sẽ có nhiều điểm đặc biệt do hiện nay, quỹ đất “vàng” tại Tp.HCM đang khan hiếm. Do đó, để triển khai dự án mới, hoạt động M&A được xem là nơi cung cấp nguồn hàng tốt nhất. Nhưng để thực hiện M&A, các DN thường chú ý đến những dự án sinh lời bao nhiêu, vấn đề pháp lý chuyển nhượng có gặp khó khăn gì hay không…

Ngoài ra, một nguyên nhân khác là vấn đề về vốn. Theo pháp luật hiện hành, để có đủ điều kiện chuyển nhượng, DN cần phải giải phóng mặt bằng và phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong khi đó, hiện có nhiều DN đang thế chấp ngân hàng, nhiều trường hợp là tài sản bảo đảm cho các khoản nợ xấu ngân hàng…

Do đó, thay vì vay ngân hàng, một số DN BĐS nội đã chọn cách “bắt tay” với nhà đầu tư ngoại nhằm củng cố sức mạnh tài chính cho việc triển khai dự án mới.

Theo thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), nửa đầu năm 2017, Việt Nam đã thu hút khoảng 19,2 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài, tăng 54,8% so cùng kỳ năm trước.

Trước những nguyên nhân trên, nhiều chuyên gia cũng nhận định, với đà hồi phục của thị trường BĐS hiện nay, quá trình M&A trong lĩnh vực này sẽ còn diễn ra mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2017 và kéo sang cả năm 2018.