Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực: Có hai điểm, một là về tính thời điểm, hai là phù hợp với diễn biến thị trường bên trong bên ngoài. Bên ngoài ở đây là dollar Mỹ vẫn tiếp tục tăng giá, từ đầu năm đến giờ tăng khoảng 5%. Trong nước tổng quan hệ cung cầu là tốt, tuy nhiên góc độ cầu và vấn đề tâm lý cũng ít hơn trong những ngày qua.

Cầu ở đây có bốn điểm. Một là nhập siêu, hai là chuyện một số ngân hàng chốt trạng thái ngoại tệ, ba là việc Vietcombank gom tiền mua trái phiếu, và bốn là liên quan đến việc bàn về việc dùng dự trữ ngoại hối để cho ngân sách, nhưng điều này còn để bàn vì quyết định không dễ dàng.

Rõ ràng là nó có nhu cầu, cộng thêm tâm lý của thị trường là trong bối cảnh nhu cầu như thế, bối cảnh USD như thế, thì kỳ vọng là NHNN sớm có điều chỉnh tỷ giá. Đó là những yếu tố đẩy cầu ngoại tệ lên cao những ngày qua.

Như vậy không chỉ có yếu tố tâm lý. Vì nếu chỉ có yếu tố tâm lý thì Ngân hàng Nhà nước có thể điều chỉnh chỉ 0,5% chẳng hạn chứ không nhất thiết phải điều chỉnh 1%?

Có yếu tố cung cầu và cũng có yếu tố tâm lý. Còn về liều lượng, Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh khá là mạnh, điều chỉnh hết định hướng của năm nay là điều chỉnh trong phạm vi 2%. Cách điều chỉnh của Ngân hàng Nhà nước cũng thay đổi, điều chỉnh mạnh luôn thay vì nhỏ giọt.

Việc điều chỉnh lần này là một định hướng rất rõ để doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch từ nay đến cuối năm, trừ những biến cố lớn bên ngoài. Hơn nữa, việc điều chỉnh này sát với diễn biến thị trường vì đang có áp lực về điều chỉnh tỷ giá khá cao trong những ngày vừa qua. Bên cạnh đó, cũng phải nói là có thách thức với Ngân hàng Nhà nước là từ nay đến cuối năm vì định hướng điều chỉnh 2% cả năm thì đã hết.

Vậy, thách thức của việc điều chỉnh tỷ giá là gì, thưa Ông?

Giả sử bây giờ diễn biến ở bên ngoài hay bên trong có những biến cố bất lợi thì Ngân hàng Nhà nước cũng phải bám sát thị trường và phải cân nhắc xem có phải điều chỉnh tiếp không. Khi đó, sẽ khó khăn vì rõ ràng năm nay cũng hết room theo định hướng ban đầu. Giả sử sau này có những biến cố bất lợi từ bên ngoài thì Ngân hàng Nhà nước buộc phải điều chỉnh tiếp và lúc bấy giờ sẽ phải có những giải thích với công chúng và thị trường.

Thưa Ông, xét về mặt lợi ích của thị trường, tác động của việc điều chỉnh tỷ giá thời điểm này như thế nào?

Rõ ràng việc điều chỉnh thị trường góp phần thúc đẩy xuất khẩu, đặc biệt trong bối cảnh xuất khẩu 4 tháng vừa qua không cao, chỉ tăng 8% so với cùng kỳ và nhập khẩu tăng khá cao, tăng khoảng 17%. Đương nhiên cũng tác động đến doanh nghiệp nhập khẩu, đến thị trường vàng và tạo ra áp lực với lạm phát trong bối cảnh giá xăng dầu cũng mới điều chỉnh.

Thực ra NHNN cũng có dự trữ ngoại tệ rất lớn trước khi điều chỉnh tỷ giá lần này, thưa Ông?

NHNN có thể can thiệp thị trường bằng cách mua vào bán ra, nhưng cái mua vào bán ra đó cơ bản là đáp ứng nhu cầu về mua bán ngoại tệ chứ cũng không thể giải tỏa hết những áp lực về vấn đề tăng tỷ giá. Đây là hai yếu tố khác nhau nhưng lại liên quan đến nhau.

Điểm cần lưu ý trong thời gian tới đó là khi room định hướng điều chỉnh đã hết thì từ nay đến cuối năm phải tiếp tục theo dõi sát thị trường, đặc biệt là cả những yếu tố bên trong lẫn bên ngoài. Nếu cần cân nhắc những điều chỉnh khác thì NHNN phải có những giải thích rõ với thị trường. Thứ hai là áp lực lạm phát của năm nay cũng tăng lên cùng một số mặt hàng được điều chỉnh tăng giá. Song do lạm phát những tháng đầu năm thấp nên cũng không tác động nhiều.

Theo Ông, giới doanh nghiệp, người dân cần có kế hoạch gì cho mình sau khi tỷ giá được điều chỉnh?

Người dân không cần phải quá băn khoăn dù room điều chỉnh đã hết trong năm nay vì Ngân hàng Nhà nước tiếp tục cam kết về điều chỉnh tỷ giá. Hơn nữa, quan hệ cung cầu ngoại tệ cũng không quá là căng thẳng, cụ thể là cán cân thanh toán tổng thể vẫn thặng dư. Bên cạnh đó dự trữ ngoại hối của nước ta cũng còn khá lớn.

Xin cám ơn Ông!