Sáng 13/9, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 26, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2023.

Việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn được tăng cường

Báo cáo nêu rõ, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh, có bước tiến mới, quyết liệt, đồng bộ, toàn diện và hiệu quả hơn, để lại dấu ấn tốt, củng cố thêm niềm tin của nhân dân, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế-xã hội.

Việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn được tăng cường. Trong kỳ báo cáo, đã có 60.458 người kê khai tài sản thu nhập lần đầu; 545.535 người đã kê khai tài sản thu nhập hằng năm; 44.015 người đã kê khai tài sản thu nhập bổ sung; 161.928 người kê khai tài sản thu nhập phục vụ công tác cán bộ; 655.299 người đã được công khai bản kê khai tài sản thu nhập.

Cơ quan chức năng đã kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp không trung thực trong kê khai tài sản, thu nhập và giải trình nguồn gốc thu nhập tăng thêm.

Ngoài ra, có 39 người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu bị kết luận là thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng, trong đó: có 11 người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu đã bị xử lý hình sự do thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng; 28 người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu bị xử lý kỷ luật do thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng.

Cũng theo báo cáo, công tác thanh tra, kiểm toán, giải quyết khiếu nại, tố cáo góp phần quan trọng vào phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng.

Toàn ngành thanh tra đã triển khai 6.437 cuộc thanh tra hành chính và 159.452 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, qua đó, phát hiện vi phạm về kinh tế 212.538 tỷ đồng, 940 ha đất; kiến nghị thu hồi 158.896 tỷ đồng; kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính 1.760 tập thể và 6.422 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý hình sự 336 vụ, 412 đối tượng…

Cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã giải quyết 16.965 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 82,1%. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi cho nhà nước 7,6 tỷ đồng, 16,1ha đất; trả lại cho tổ chức, cá nhân 145,3 tỷ đồng, 4,6 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 450 cá nhân.

Kiểm toán nhà nước kiến nghị xử lý tài chính 63.653,9 tỷ đồng; cung cấp 331 hồ sơ, báo cáo kiểm toán và tài liệu liên quan cho các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, cơ quan điều tra và các cơ quan có thẩm quyền để phục vụ công tác điều tra, kiểm tra, giám sát.

Vẫn còn tình trạng cán bộ nhà nước cấu kết với doanh nghiệp để tham nhũng

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Tư pháp đánh giá, năm 2023, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng tiếp tục được lãnh đạo, chỉ đạo mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ, có bước đột phá mới, đạt nhiều kết quả toàn diện cả ở Trung ương và địa phương.

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế tiếp tục được đẩy mạnh. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được tăng cường. Công tác thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, vụ việc tham nhũng, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế tiếp tục được quan tâm.

“Kết quả công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục thể hiện quyết tâm mạnh mẽ phòng, chống tham nhũng, tiêu cực không ngừng, không nghỉ, không chùng xuống của Đảng và Nhà nước, góp phần quan trọng làm trong sạch bộ máy, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của đất nước”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo cơ quan thẩm tra, việc thực hiện một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn có những hạn chế và đều là những hạn chế không mới, đã tồn tại kéo dài qua nhiều năm nhưng chưa có nhiều chuyển biến và Chính phủ vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu để khắc phục.

Tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực vẫn còn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp; tình trạng thông đồng, móc ngoặc, cấu kết, tiếp tay của cán bộ nhà nước đối với doanh nghiệp để tham nhũng, trục lợi, chiếm đoạt tài sản của nhà nước còn diễn ra nhiều ở một số lĩnh vực. Trong đó, nổi lên là các sai phạm lớn trong lĩnh vực đăng kiểm, đất đai, y tế, giáo dục, quản lý tài sản công, đấu thầu, đấu giá, trái phiếu, rửa tiền, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Ủy ban Tư pháp dẫn Báo cáo số 408/BC-CP ngày 28/8/2023 của Chính phủ cho biết, tội phạm tham nhũng, kinh tế nổi lên là: tham nhũng trong hoạt động kiểm định, đào tạo, sát hạch lái xe, khai thác tài nguyên, khoáng sản; vi phạm quy định về quản lý tài sản công, đấu thầu, đấu giá với thủ đoạn thông đồng, móc ngoặc giữa chủ đầu tư, nhà thầu với đơn vị thẩm định nhằm tham nhũng, trục lợi, chiếm đoạt tài sản Nhà nước; vi phạm trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, có sự cấu kết giữa doanh nghiệp và cán bộ ngân hàng...

Bên cạnh đó, tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công chậm được khắc phục. “Tham nhũng tiếp tục xảy ra ngay trong cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan có nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng. Điều này đòi hỏi chúng ta phải tiếp tục kiên trì, không dừng, không nghỉ, tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng”, ông Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh.

Trước thực tế nêu trên, Ủy ban Tư pháp đề nghị cần tiếp tục đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, bảo đảm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật.

Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, tập trung vào các lĩnh vực quản lý tài sản công, đấu thầu, đấu giá, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, trái phiếu...; ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, “tham nhũng vặt”, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.

Cùng với đó, rà soát, chấn chỉnh, khắc phục ngay những biểu hiện đùn đẩy, né tránh, làm việc cầm chừng, sợ sai không dám làm trong một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức.