Nhận diện một số phương thức rửa tiền qua các nền tảng trực tuyến

Theo Hải Yến/thitruongtaichinhtiente.vn

Cùng với sự phát triển bùng nổ của internet và các ứng dụng trên nền tảng trực tuyến, các hình thức rửa tiền mới cũng đã xuất hiện. Báo cáo thường niên năm 2019 của Nhóm châu Á – Thái Bình Dương (APG) về chống rửa tiền đã chỉ ra một số phương thức rửa tiền mới được thực hiện qua các nền tảng trực tuyến.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Rửa tiền thông qua các nền tảng  gây quỹ cộng đồng mạng và phát sóng trực tiếp

Công nghệ và đổi mới tài chính  phát triển đã dẫn đến sự xuất hiện của tài chính qua internet. Tài chính qua internet, nền tảng gây quỹ qua mạng và phát sóng trực tiếp đang  đặc biệt thu hút khách hàng mới và mở ra các kênh mới cho doanh nghiệp.  Tuy nhiên, bọn tội phạm có thể lợi dụng các nền tảng gây quỹ cộng đồng mạng  để rửa tiền. Xu hướng này đang rất rõ nét ở Trung Quốc.

Bọn tội phạm có thể che giấu mục đích rửa tiền bất hợp pháp với mạng lưới gây quỹ qua mạng “hợp pháp”. Theo đó, tội phạm có thể thiết lập các dự án gây quỹ qua mạng giả trên nền tảng để gây quỹ từ cái gọi là “các nhà đầu tư”, và các nhà đầu tư sẽ thu tiền thông qua thanh toán trực tuyến.  Hoặc, tội phạm cũng sử dụng phương thức gây quỹ qua mạng xuyên biên giới như những kênh tài trợ khủng bố  mới. Những kẻ khủng bố hoặc những người ủng hộ có thể sử dụng tên giả hoặc địa chỉ IP đăng ký giả mạo để dựng nên một dự án mạng lưới gây quỹ qua mạng. Bằng cách này, chúng có thể thu hút được những nguồn tiền xuyên biên giới.

Một cách khác bọn tội phạm hiện nay  cũng đang nhắm tới, đó là  sử dụng thông tin nhận dạng giả mạo để thiết lập các nền tảng phát sóng trực tiếp và dựng nên những người hâm mộ giả nhằm thưởng số tiền lớn hoặc thu phí thông qua nền tảng phân tích đầu tư tương lai với các đối tượng gọi là chuyên gia đầu tư. Tất cả các phần thưởng và phí đó sẽ được chuyển đến tài khoản được chỉ định thông qua thanh toán trực tuyến. Sau khi phần trăm “phí cho các nền tảng” được khấu trừ bởi các nền tảng của mạng lưới được báo trước, tội phạm có thể rút số tiền còn lại. Phương thức rửa tiền dạng chi phí thấp này có thể trốn tránh trách nhiệm thuế và hoạt động giám sát về phòng, chống rửa tiền.

Để phòng, chống hoạt động rửa tiền thông qua  các nền tảng gây quỹ qua mạng và các nền tảng phát sóng trực tiếp, cần thực hiện các biện pháp sau:

Thứ nhất, tập trung vào tính toàn vẹn thông tin và nhận dạng khách hàng một cách hiệu quả;

Thứ hai, chú ý đến các giao dịch bất thường và xác định rủi ro rửa tiền một cách có hiệu quả;

Thứ ba,thiết lập cơ chế xếp loại khách hàng và hệ thống chỉ số đánh giá rửa tiền của khách hàng;

Thứ tư, tăng cường phân tích và giám sát các báo cáo về giao dịch đáng ngờ;

Thứ năm, cải thiện tiêu chuẩn giám sát và phân tích dữ liệu phòng chống rửa tiền.

Rửa tiền thông qua các nền tảng đánh bạc trực tuyến

Báo cáo của APG 2019 cho thấy xu hướng rửa tiền thông qua các nền tảng đánh bạc trực tuyến tiếp diễn ở New Zealand. Báo cáo về các hoạt động đáng ngờ cho thấy các cá nhân có liên hệ với mạng lưới ma túy và các nhóm tội phạm có tổ chức tiếp tục sử dụng các trang web cờ bạc trực tuyến để nhận các khoản thanh toán lớn vào tài khoản ngân hàng ở New Zealand như “những khoản hoàn lại tiền”. Vì các trang web này được vận hành ở hải ngoại nên chúng gần như chắc chắn bị lạm dụng để né tránh các biện pháp kiểm soát phòng, chống rửa tiền, từ đó những kẻ phạm tội có thể dịch chuyển các khoản tiền bất hợp pháp vào và ra khỏi nước này mà không bị phát hiện.

Rửa tiền qua hệ thống các ngân hàng ngầm

Tuy đây không phải là hình thức rửa tiền mới, song với sự đổi mới liên tục các phương thức giao dịch và đặc biệt là sự xuất hiện của các xu hướng tài chính mới, mà đại diện là tài chính internet, hoạt động rửa tiền qua ngân hàng ngầm  đã phát triển một số tính năng mới trong việc sử dụng các công cụ và phương thức hoạt động:  

Một là, rửa tiền thông qua các tài khoản hải ngoại. Các tài khoản hải ngoại có thể che giấu người kiểm soát thực tế và nguồn tiền. Trong khi đó, tiền từ các tài khoản hải ngoại được giữ trong nước lại rất dễ kiểm soát, điều này khiến chúng trở thành một công cụ mới để các ngân hàng ngầm tiếp nhận và chuyển tiền ra nước ngoài.

Hai là, lợi dụng quy định các ngân hàng trong nước cho phép mở tài khoản không cư trú (non - resident account) cho các tổ chức ở nước ngoài. Quy định này tạo điều kiện cho bọn tội phạm lợi dụng bởi rất khó để các ngân hàng đánh giá được tính xác thực của thông tin mở tài khoản gốc được gửi bởi các khách hàng không cư trú của tài khoản cũng như  nguồn gốc thực sự của các khoản tiền trên tài khoản của người không cư trú.

Ba là, xu hướng tài chính mới, mà đại diện là tài chính internet tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng ngầm rửa tiền. Bằng cách sử dụng những khoản thanh toán của bên thứ ba như một kênh giao dịch, thương mại điện tử với  các đặc điểm như hiệu quả cao, giao dịch không trực tiếp và khó giám sát, do đó,  các nền tảng này đã trở thành phương thức giao dịch phổ biến cho các ngân hàng ngầm.