EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 1

Với tầm nhìn xa và hành động quyết liệt, Quốc hội đang từng bước đổi mới mạnh mẽ tư duy lập pháp và cơ chế giám sát, đồng hành cùng Chính phủ kiến tạo nên những quyết sách đột phá, mang tầm chiến lược cho sự phát triển đất nước. Mỗi đạo luật, mỗi nghị quyết được ban hành không chỉ là sự cụ thể hóa ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, mà còn là nền tảng vững chắc "mở đường" cho hành trình hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh, bền vững, đưa đất nước vươn mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 2

“Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân” – một lời khẳng định thiêng liêng được nêu trong Hiến pháp, cũng là "sợi chỉ đỏ" xuyên suốt trong hành trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quốc hội – cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, từ đó trở thành nơi gửi gắm ý chí, niềm tin và khát vọng của toàn dân tộc Việt Nam.

Với mục tiêu “xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, của dân, do dân và vì dân”, trải qua gần 80 năm xây dựng và phát triển, Quốc hội Việt Nam không ngừng trưởng thành, đổi mới tư duy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, thực hiện trọn vẹn sứ mệnh mà Nhân dân giao phó. Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, Quốc hội luôn "đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết" – vì một nước Việt Nam hùng cường, vì một cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho muôn dân.

Ngày 20/10/2024, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt Nghị quyết Trung ương 10 (khóa XIII), Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm khẳng định: “Chúng ta đang đứng trước vận hội chưa từng có để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới – kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc”. Những thành tựu to lớn sau gần 80 năm lập nước, thế và lực đã tích lũy, thời cơ đang mở ra – đó không chỉ là điểm tựa, mà là lời hiệu triệu mang theo mệnh lệnh của lịch sử: phải hành động, phải đổi mới tư duy, phải khơi thông mọi điểm nghẽn để tạo đột phá cho tương lai.

Phát biểu tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Tổng Bí thư Tô Lâm và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đều thống nhất quan điểm chỉ đạo đổi mới tư duy lập pháp theo hướng vừa đảm bảo quản lý, vừa khơi thông nguồn lực cho phát triển; đổi mới để thực hiện tốt hơn nữa chức năng giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của Đất nước; đổi mới mạnh mẽ tổ chức, hoạt động của Quốc hội.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 3

Đổi mới tư duy – không phải là một mệnh đề lý luận khô cứng, mà là mệnh lệnh của cuộc sống, là nhu cầu từ chính Nhân dân. Mỗi rào cản thể chế chưa được tháo gỡ, mỗi chính sách còn chậm đi vào cuộc sống... đều là tiếng gọi cấp bách thôi thúc Quốc hội hành động quyết liệt, dũng cảm cải cách, dám nghĩ, dám làm vì sự hưng thịnh của quốc gia, vì niềm tin yêu của Nhân dân theo đúng tinh thần đổi mới, cải cách, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Tinh thần ấy được thể hiện xuyên suốt các kỳ họp của Quốc hội vừa qua, đặc biệt là Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV. Diễn ra ngay sau thành công rất tốt đẹp của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Kỳ họp thứ 9 có ý nghĩa lịch sử quan trọng nhằm thể chế hóa kịp thời các chủ trương lớn của Đảng trong sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp và tiếp tục tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về pháp luật, tạo đột phá về thể chế để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên của hiện đại hóa, chuyển đối số, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.

Điều khiến Kỳ họp thứ 9 trở thành một dấu ấn lịch sử là chất lượng và tầm vóc các quyết sách. Quốc hội đã xem xét, thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 – một quyết định có ý nghĩa hiến định to lớn, mở đường cho cuộc cải cách bộ máy toàn diện theo tinh thần tinh gọn, giảm tầng nấc trung gian, nâng cao hiệu lực quản trị và hiệu quả hành chính trong bối cảnh mới.

Việc chuẩn bị nội dung sửa đổi Hiến pháp được tiến hành cẩn trọng, kỹ lưỡng, theo đúng quy trình, pháp luật, với quy mô lấy ý kiến rộng khắp và sâu rộng trong Nhân dân. Hơn 280 triệu lượt góp ý từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân đã được tiếp thu, giải trình thấu đáo, thể hiện sự dân chủ thực chất và tinh thần cầu thị của Quốc hội. Sự đồng thuận gần như tuyệt đối – 99,75% ý kiến đồng tình và 100% đại biểu tán thành tại nghị trường – là minh chứng sống động cho tính đúng đắn của chủ trương, và sâu xa hơn là sự hòa hợp trọn vẹn giữa ý Đảng và lòng Dân.

Không chỉ sửa đổi Hiến pháp, Quốc hội còn thông qua 14 luật, 2 nghị quyết quy phạm pháp luật để cụ thể hóa mô hình chính quyền địa phương hai cấp – một bước đột phá trong tổ chức bộ máy chính quyền, phù hợp với yêu cầu thực tiễn và định hướng phát triển của đất nước.

Việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tổ chức lại đơn vị hành chính, từ cấp tỉnh đến cấp xã, không chỉ nhằm tinh giản đầu mối mà còn tạo điều kiện để mở rộng không gian phát triển, phân bổ nguồn lực hiệu quả và phát huy tối đa tiềm năng của từng địa phương. Đây chính là khâu then chốt để đất nước chuyển mình mạnh mẽ, là khởi đầu cho vận hội phát triển mới – vì một Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc và bền vững.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 4

Không ngẫu nhiên mà nhiều đại biểu gọi đây là kỳ họp của những “ấn nút lịch sử” – khi Quốc hội quyết định những vấn đề mang tầm chiến lược lâu dài, tạo bước ngoặt cải cách thể chế quốc gia. Những quyết sách ấy không chỉ đúng thời điểm mà còn đúng kỳ vọng của Nhân dân, mang hơi thở của thực tiễn và khát vọng của Dân tộc. Sự ủng hộ rất cao từ cử tri cả nước chính là nền tảng vững chắc để Quốc hội vững bước trong hành trình đổi mới toàn diện và sâu sắc.

Thành công của Kỳ họp là minh chứng rõ nét khẳng định ý Đảng hợp với lòng dân và phù hợp với yêu cầu cấp thiết có tính tất yếu khách quan của thực tiễn đất nước. Trong đó nổi bật là việc tham gia tích cực với sự đồng thuận rất cao của cử tri, Nhân dân, các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình xây dựng Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh... Sự chủ động, quyết tâm, kiên định, đoàn kết, thống nhất hành động của cả hệ thống chính trị với tinh thần dân chủ, cầu thị lắng nghe, chuyên nghiệp, thích ứng nhanh với yêu cầu đổi mới...

Đại biểu Quốc hội Dương Khắc Mai chia sẻ, những chính sách, nội dung trình ra Quốc hội đã giải quyết những vấn đề lâu dài, trở thành những dấu mốc lịch sử dụng hết sức quan trọng. "Như Chủ tịch Quốc hội đã nói, có những ấn nút lịch sử lịch sử như: chúng ta ấn nút sửa đổi một số điều của Hiến pháp, thực hiện chính quyền 2 cấp; sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, kết thúc hoạt động của cấp huyện... Điều quan trọng là được Nhân dân đồng tình, ủng hộ rất cao", đại biểu nói.

Theo Đại biểu, trong bất kỳ cuộc cách mạng nào, điều quan trọng nhất là sự đồng tình, ủng hộ của tuyệt đại đa số Nhân dân. Điều này đã được thể hiện rõ nét ở Kỳ họp thứ 9 của Quốc hội - Kỳ họp lịch sử. Những nội dung được Quốc hội, Chính phủ thực hiện dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm đều vì lợi ích của Nhân dân, của quốc gia, dân tộc. "Đây là một điểm căn bản, cốt lõi nhất xuyên suốt quá trình cách mạng của Việt Nam", đại biểu nhấn mạnh.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 5
EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 6

Giữa giai đoạn đất nước "bừng cháy" quyết tâm phát triển, cải cách thể chế, pháp luật không còn là lựa chọn mà đã trở thành mệnh lệnh từ thực tiễn. Với vai trò trung tâm lập pháp, Quốc hội đã đồng hành cùng Chính phủ chuyển đổi mạnh mẽ trong tư duy – từ quản lý đơn thuần sang kiến tạo phát triển. Sự đổi mới ấy được cụ thể hóa bằng loạt cơ chế, chính sách đột phá, kiến tạo nền tảng vững chắc, đưa Việt Nam chinh phục mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Qua từng nhiệm kỳ, Quốc hội đã không ngừng đáp ứng yêu cầu phát triển, từng bước hoàn thiện thể chế quản lý kinh tế - xã hội. Từ Quốc hội khóa XI (2002–2007) với 84 Luật, Bộ luật được ban hành, đến khóa XII, XIII, XIV và hiện nay là khóa XV, số lượng và chất lượng văn bản pháp luật không ngừng gia tăng. Đó không chỉ là những con số, mà là minh chứng cho một hành trình bền bỉ kiến tạo thể chế, khơi thông điểm nghẽn, gỡ bỏ rào cản, đồng hành cùng nhân dân và doanh nghiệp trên con đường phát triển.

Đặc biệt, dưới sự lãnh đạo sáng suốt, đúng đắn, sát sao, kịp thời của Đảng mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Quốc hội, Chính phủ đã quán triệt sâu sắc và chỉ đạo phối hợp chặt chẽ, áp dụng triệt để đổi mới tư duy và phương thức tiến hành trong công tác xây dựng pháp luật.

Theo đó, các quy định được hoàn thiện theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền trên nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, trong khi Trung ương, Chính phủ giữ vai trò kiến tạo, hoàn thiện thể chế, kiểm tra và giám sát.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 7

Cách làm trên bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ kết quả; loại bỏ cơ chế “xin - cho” vốn kìm hãm sự sáng tạo và làm chậm "dòng chảy" phát triển, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, làm chủ thể phát triển. Từ đó, chuyển đổi tư duy từ pháp luật thiên về quản lý sang kết hợp hài hòa giữa quản lý hiệu quả với kiến tạo phát triển, khuyến khích đổi mới sáng tạo, xóa bỏ hoàn toàn tư tưởng “không quản được thì cấm”. Tinh thần đó được thể hiện sâu sắc trong các đạo luật quan trọng như Luật Đầu tư công (sửa đổi), Luật Ngân sách nhà nước…

Quốc hội, Chính phủ cũng đã phối hợp hiệu quả tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, giải phóng nguồn lực xã hội. Đặc biệt, việc kịp thời áp dụng kỹ thuật lập pháp mới – “một luật sửa nhiều luật” đã cho thấy tư duy cải cách quyết liệt, linh hoạt và hiệu quả, giúp giải quyết hàng loạt vướng mắc, khó khăn trong đầu tư, sản xuất, kinh doanh, rút ngắn tiến độ triển khai dự án, thúc đẩy tăng trưởng.

Điển hình như Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Các tổ chức tín dụng cùng các Luật sửa 4, sửa 8, sửa 9 Luật trong các lĩnh vực đầu tư, tài chính – ngân sách... đã phản ánh tinh thần cải cách thực chất, phục vụ sát sườn lợi ích người dân và doanh nghiệp.

Trong các kỳ họp của Quốc hội, Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV đã đi vào lịch sử như một dấu ấn đặc biệt trong tiến trình lập pháp của đất nước. Với 34 Luật, 13 Nghị quyết được thông qua và 6 dự án Luật được cho ý kiến – đây là kỳ họp có khối lượng lập pháp lớn nhất từ trước đến nay. Trong thời gian ngắn nhưng khẩn trương, bài bản, Quốc hội đã chứng minh một tinh thần làm việc đầy trách nhiệm, hiệu quả, thể hiện rõ quyết tâm đổi mới tư duy và phương thức làm luật.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 8

Công tác xây dựng pháp luật tại kỳ họp này được triển khai với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” nhưng vẫn bảo đảm cẩn trọng, kỷ cương, đúng quy định pháp luật, đặc biệt là giữ vững yêu cầu đổi mới mạnh mẽ trong tư duy và phương thức lập pháp. Trách nhiệm của từng cơ quan chủ trì được đề cao ở tất cả các khâu trong quy trình lập pháp, bảo đảm tính hiệu lực và hiệu quả.

Trước bối cảnh đất nước chuyển đổi mô hình tăng trưởng, dựa vào tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Quốc hội dành sự quan tâm đặc biệt đến việc hoàn thiện thể chế cho các lĩnh vực này. Tại Kỳ họp thứ 9, nhiều đạo luật then chốt đã được thông qua, đặt nền móng cho khoa học, công nghệ trở thành động lực cốt lõi của phát triển đất nước, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên số như: Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt; Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp; Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp…

Không dừng lại ở đó, Quốc hội cũng xem xét thông qua các luật, nghị quyết nhằm hoàn thiện thể chế, pháp luật "mở đường" cho kiến tạo phát triển, khơi thông các nguồn lực, tạo đà để đất nước phát triển bứt phá, bước vào kỷ nguyên mới.

Trong đó, phải nhắc đến Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân được Quốc hội thông qua ngay tại đợt 1 của kỳ họp. Đây là quyết sách đột phá với loạt cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm cải thiện môi trường kinh doanh; hỗ trợ tiếp cận mặt bằng, tài chính, tín dụng, khoa học – công nghệ; thúc đẩy hình thành các doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp tiên phong trong đổi mới sáng tạo... Nghị quyết này đã nhận được sự đồng tình cao của các đại biểu Quốc hội, được đánh giá là “cú hích” lớn cho khu vực kinh tế tư nhân – khu vực năng động và đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 9

Không chỉ dừng lại ở cải cách nội tại, Quốc hội còn thể hiện tầm nhìn chiến lược khi thông qua Nghị quyết về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam. Đây là quyết định có ý nghĩa đặc biệt, khẳng định vị thế và khát vọng hội nhập toàn diện của đất nước trên bản đồ tài chính toàn cầu. Trung tâm này kỳ vọng sẽ trở thành “cú hích” thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển bền vững và đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, Quốc hội cũng quyết định đầu tư và điều chỉnh đầu tư vào các dự án trọng điểm về hạ tầng – từ cảng biển, sân bay, khu công nghiệp đến giao thông vùng – nhằm mở ra không gian phát triển mới, tạo liên kết vùng, nâng cao năng lực cạnh tranh kinh tế quốc gia. Các chính sách tài chính – ngân sách cũng được điều chỉnh linh hoạt, kịp thời, phục vụ hiệu quả cho công cuộc sắp xếp tổ chức bộ máy, miễn học phí, chi trả chế độ cho cán bộ, công chức…

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã nhấn mạnh rằng, Kỳ họp thứ 9 là dấu mốc quan trọng trong lịch sử lập Hiến, lập pháp của Quốc hội khóa XV. Tinh thần của Hội nghị Diên Hồng năm xưa đã thể hiện tại Hội trường Diên Hồng hôm nay. "Các quyết sách, đạo luật được thông qua tại Kỳ họp này có tính cách mạng, khởi đầu cho những cải cách thể chế một cách căn cơ, định hướng những nhiệm vụ cho giai đoạn phát triển mới của đất nước", Chủ tịch Quốc hội đánh giá.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 10

Quốc hội với vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, không chỉ làm luật, quyết định các vấn đề trọng đại của Đất nước mà còn trực tiếp giám sát tối cao việc thi hành các chủ trương, chính sách đó. Giám sát không chỉ là "công cụ kiểm tra", mà là "bệ đỡ hành động", đảm bảo cho mỗi đạo luật, nghị quyết của Quốc hội thực sự đi vào cuộc sống, lan tỏa hiệu lực trong từng lĩnh vực, từng địa phương, từng khâu của bộ máy công quyền.

Thời gian qua, hoạt động giám sát của Quốc hội đã có những đổi mới mạnh mẽ cả về tư duy lẫn cách làm. Giám sát không còn dừng lại ở việc “soi xét” những gì đã làm, mà đã chủ động hướng vào những “điểm nghẽn”, những vấn đề phức tạp, còn đang triển khai. Đây là bước chuyển mang tính chiến lược, giúp Chính phủ kịp thời tháo gỡ khó khăn, hoàn thiện thể chế, khắc phục bất cập, đồng thời kiến tạo nền tảng phát triển lâu dài và bền vững.

Thực tế đã cho thấy, quyền giám sát của Quốc hội và trách nhiệm giải trình của Chính phủ là hai mặt không thể tách rời. Giữa hành động và phản biện, giữa kiến tạo và kiểm soát là sự gắn bó, cộng hưởng để hướng tới mục tiêu thống nhất là bảo đảm cho việc thực thi pháp luật hiệu quả, thực hiện đầy đủ quyền lực của Nhân dân.

Nhiều chuyên đề giám sát đã đi thẳng vào các vấn đề “nóng”, bức xúc, được đông đảo cử tri quan tâm, từ tài chính ngân sách, tín dụng, quy hoạch, sử dụng đất đai, đầu tư công, bất động sản đến y tế, giáo dục, chuyển đổi số... Qua đó, hiệu quả giám sát chuyên đề ngày càng được nâng cao, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với hoạt động của Quốc hội. Giám sát không chỉ “soi sáng” thực tiễn, mà còn tạo ra áp lực để bộ máy công quyền không ngừng tự hoàn thiện, nâng cao năng lực quản trị.

Trong tiến trình đó, vai trò của các đại biểu Quốc hội ngày càng được phát huy rõ nét. Họ không chỉ là người chuyển tải tiếng nói của cử tri đến nghị trường, mà còn là cầu nối giám sát hiệu quả, chủ động “đi đến nơi, thấy đến chốn”, phản ánh đúng thực trạng và đưa ra kiến nghị sát thực, có tính khả thi cao. Tại các kỳ họp, phiên họp của Quốc hội, các đại biểu đã không ngần ngại nêu ra những vấn đề gai góc, những “điểm nóng” đang gây bức xúc trong xã hội, qua đó góp phần thúc đẩy giải quyết những tồn tại kéo dài.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 11

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, một lần nữa công tác giám sát tiếp tục được dành sự quan tâm đúng mức. Quốc hội đã xem xét kỹ lưỡng các báo cáo của Chính phủ về tình hình phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2024 và những tháng đầu năm 2025. Trên cơ sở đó, ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và toàn thể Nhân dân trong việc thực hiện thắng lợi 15/15 chỉ tiêu năm 2024, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, đưa GDP quý I/2025 lên mức cao nhất so với cùng kỳ các năm giai đoạn 2020–2025.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Quốc hội cũng chỉ ra những tồn tại, thách thức đang đặt ra, từ đó yêu cầu Chính phủ tiếp tục hành động quyết liệt, đồng bộ, sát sao hơn nữa để hoàn thành cao nhất các mục tiêu trong Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025. Đó là sự giám sát thể hiện tinh thần “đồng hành”, thúc đẩy, hỗ trợ hành pháp hành động nhanh hơn, hiệu quả hơn, vì lợi ích quốc gia, dân tộc.

Trong hoạt động giám sát, chất vấn luôn được xem là một hình thức giám sát đặc biệt quan trọng, để lại dấu ấn sâu đậm trong đời sống nghị trường và trong lòng cử tri cả nước. Đây là nơi quyền lực của Quốc hội được thể hiện rõ nét nhất, nơi trách nhiệm đại biểu dân cử được đặt lên cao nhất, và cũng là nơi các vị tư lệnh ngành phải trực diện với những vấn đề cốt lõi, "nóng bỏng" của Đất nước, của Nhân dân trong thực thi chính sách. Chất vấn không chỉ là “phép thử” cho năng lực điều hành, mà còn là “thước đo” cho sự minh bạch, bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 12

Hoạt động chất vấn của Quốc hội ngày càng đi vào chiều sâu, đổi mới mạnh mẽ cả về nội dung và phương thức. Việc chất vấn theo nhóm vấn đề, có tranh luận, có phản biện tại chỗ đã tạo nên không khí đối thoại thẳng thắn, công khai và đầy tính xây dựng giữa đại biểu với người trả lời chất vấn. Sự hiện diện trực tiếp của Thủ tướng Chính phủ tại diễn đàn Quốc hội càng thể hiện tinh thần nghiêm túc, cầu thị và quyết tâm giải trình đến cùng của Chính phủ.

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, hoạt động chất vấn tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm của nghị trường. Quốc hội đã dành 1,5 ngày để chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính và Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo – hai lĩnh vực quan trọng, sát sườn với đời sống người dân. Với 192 lượt đại biểu đăng ký và 100 lượt đại biểu thực hiện quyền chất vấn, trong đó có 14 lượt tranh luận, không khí phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn và trách nhiệm.

Các câu hỏi chất vấn được đánh giá là ngắn gọn, cụ thể, đúng trọng tâm, phản ánh sâu sát thực tiễn và nguyện vọng của Nhân dân. Các đại biểu đã tập trung vào những “điểm nóng” về thể chế, chính sách, nguồn lực, đòi hỏi Chính phủ và các bộ, ngành phải đổi mới tư duy, hành động quyết liệt hơn, kịp thời đưa ra giải pháp thiết thực nhằm đáp ứng mong đợi của cử tri.

Đặc biệt, phần trả lời chất vấn của hai Bộ trưởng đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, sự thẳng thắn, không né tránh, với những cam kết cụ thể, rõ ràng về lộ trình khắc phục, giải pháp sắp tới. Qua đó, tạo được niềm tin và ghi nhận từ các đại biểu cũng như Nhân dân. Chất vấn không chỉ dừng lại ở việc “hỏi - đáp”, mà thực sự là “diễn đàn trách nhiệm”, nơi người trả lời không chỉ giải trình mà còn hành động đến cùng.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 13

Trên cơ sở kết quả chất vấn, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 9, yêu cầu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng, Trưởng ngành tập trung thực hiện các giải pháp đã cam kết, kịp thời khắc phục tồn tại, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thực hiện thành công các mục tiêu của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu và niềm tin của Nhân dân.

Đại biểu Trịnh Xuân An nhận định sâu sắc rằng, hoạt động chất vấn đã trở thành “hồn cốt” của nghị trường – không chỉ phản ánh không khí dân chủ, sôi nổi, mà còn cho thấy hiệu quả giám sát tức thời của Quốc hội. Ông nhấn mạnh, từ việc ghi rõ thời lượng hoàn thành nhiệm vụ trong nghị quyết, đến các mốc trách nhiệm cụ thể, Quốc hội đang từng bước chuẩn hóa, chuyên nghiệp hóa hoạt động giám sát bằng chất vấn – để mỗi lời hứa không chỉ là cam kết chính trị, mà còn là mệnh lệnh phải thực thi.

Với những đổi mới mạnh mẽ, đột phá trong từng quyết sách lập pháp, cùng cơ chế giám sát ngày càng bài bản, sâu sát và hiệu quả của Quốc hội, mỗi chủ trương, chính sách được thông qua tại nghị trường đã và đang từng bước "thấm sâu" vào đời sống, tạo chuyển biến rõ nét trong thực tiễn quản lý, điều hành đất nước. Không còn là những chính sách "nằm trên giấy", mỗi đạo luật, nghị quyết được giám sát nghiêm túc, được "kiểm chứng" bằng hành động cụ thể, được "đo lường" bằng hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội và sự hài lòng của người dân.

Kỳ vọng rằng, với tinh thần trách nhiệm cao trước cử tri và Nhân dân cả nước, Quốc hội sẽ tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao chất lượng giám sát, kiến tạo những chính sách mang tầm chiến lược và đồng hành cùng Chính phủ trong quá trình tổ chức thực hiện. Để mỗi đạo luật, mỗi nghị quyết không chỉ là sự cụ thể hóa ý chí của Nhân dân, mà còn là động lực thực sự đưa đất nước phát triển nhanh hơn, bền vững hơn trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã từng nhấn mạnh, tin tưởng và kỳ vọng.

EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 14
EMAGAZINE: Đổi mới tư duy lập pháp, "mở đường" cho giai đoạn phát triển mới - Ảnh 15

07:05 04/08/2025