Việc triển khai xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành Thuế trong năm 2024. Để hoàn thành nhiệm vụ này, bên cạnh sự quyết tâm của cục thuế các địa phương thì cần có sự vào cuộc của các đơn vị liên quan, của chính quyền địa phương cũng như sự đồng thuận của doanh nghiệp, người tiêu dùng. Vì một mục tiêu chung đó là tạo môi trường minh bạch cho xã hội, thúc đẩy mục tiêu số hóa thành công trong từng lĩnh vực.

Kinh doanh xăng dầu là một trong những ngành kinh doanh có đặc thù riêng, số thu từ thuế và phí xăng dầu đã góp phần vào hoàn thành số thu chung của ngành Thuế. Tuy nhiên, những năm qua, việc quản lý thu thuế và quản lý hóa đơn đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu chưa thật chặt chẽ.

Theo quy định tại Luật Quản lý thuế, kể từ ngày 1/7/2022, không chỉ riêng ngành Kinh doanh xăng dầu, mà tất cả các ngành kinh doanh khác phải thực hiện xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng, không phân biệt giá trị từng lần bán hàng, cung cấp dịch vụ. Riêng đối với ngành Kinh doanh xăng dầu, Chính phủ có quy định riêng về thời điểm xuất hóa đơn tại các cửa hàng bán lẻ cho khách hàng là thời điểm kết thúc việc bán xăng, dầu theo từng lần bán.

Như vậy, mỗi lần bơm xăng cho khách hàng, đồng thời cơ sở kinh doanh xăng dầu phải xuất hóa đơn cho khách, không phân biệt số lượng, giá trị và khách hàng có lấy hóa đơn hay không. Cơ sở kinh doanh phải lưu trữ đầy đủ dữ liệu hóa đơn từng lần bán hàng và xuất trình cho cơ quan thuế khi có yêu cầu. Đây không chỉ là quy định bắt buộc phải thực hiện theo Luật Quản lý thuế mà còn là một trong những điều kiện để được cấp phép và gia hạn cấp phép hoạt động kinh doanh xăng dầu theo quy định tại Nghị định số 80/2023/NĐ-CP. 

Mặc dù đã có quy định như trên, đến nay các cơ sở kinh doanh xăng dầu vẫn áp dụng phương pháp quản lý bán hàng và xuất hóa đơn theo các quy định cũ tại Thông tư số 39/2014/TT-BTC. Lí do các doanh nghiệp đưa ra để biện minh cho sự chậm trễ triển khai là: cơ sở vật chất chưa đồng bộ, thiết bị cột bơm cũ, không đáp ứng kết nối phần mềm HĐĐT; chi phí đầu tư hạ tầng cũng như cơ sở dữ liệu khá lớn, trong đó phải kể đến một số phát sinh đối với doanh nghiệp khi áp dụng HĐĐT từng lần bán hàng như tăng chi phí nhân sự, lỗi hệ thống, số lượng hóa đơn tăng lên gấp nhiều lần so với trước.

Lí do quan trọng khác mà doanh nghiệp xăng dầu không muốn áp dụng quy định mới của pháp luật đó là tâm lý ngại đổi mới, ngại áp dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa công tác quản lý bán hàng trong khi trình độ quản lý, chuyên môn nghiệp vụ của nhiều doanh nghiệp còn hạn chế. Và không loại trừ có doanh nghiệp xăng dầu sử dụng nguồn xăng dầu nhập lậu, bán hàng không xuất hóa đơn, hoặc cho bán hóa đơn không hơp pháp, các doanh nghiệp này chắc chắn không muốn thực hiện quy định xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng.

Như vậy, chỉ trong vòng 10 ngày, từ cuối tháng 11 đến đầu tháng 12/2023, Chính phủ đã có 2 Công điện, Bộ Tài chính có 1 Chỉ thị và 1 Công văn; cùng với đó là nhiều chỉ đạo của Tổng cục Thuế tới các cục thuế địa phương về việc chấn chỉnh việc xuất hóa đơn đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu. Điều này cho thấy sự quan tâm rất lớn của Chính phủ, Bộ Tài chính, ngành Thuế trong đẩy mạnh các hoạt động triển khai liên quan đến tăng cường công tác quản lý, sử dụng HĐĐT đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.

Đặc biệt, kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ vào ngày 2/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo ngành Thuế đẩy nhanh sử dụng HĐĐT trong các lĩnh vực kinh doanh ăn uống, dịch vụ, bán lẻ xăng dầu. Thủ tướng yêu cầu: ”Dứt khoát thu hồi giấy phép, nếu cửa hàng xăng dầu không sử dụng hoá đơn điện tử trong tháng 3".

Mới đây nhất, ngày 18/3/2024, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng đã ký Công văn số 1654/BCT-TTTN hỏa tốc gửi UBND các tỉnh, thành phố, các sở Công thương và các doanh nghiệp đầu mối, các thương nhân phân phối xăng dầu về việc thực hiện quy định về HĐĐT và cung cấp dữ liệu HĐĐT sau mỗi lần bán.

Theo thông tin mới nhất từ Tổng cục Thuế:

Nhờ vào sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, việc triển khai HĐĐT xăng dầu theo từng lần bán hàng đã có những chuyển biến rõ rệt. Tại TP. Hà Nội, vào cuối năm 2023, ngoại trừ các cửa hàng xăng dầu của Petrolimex đã thực hiện xuất hóa đơn thì phần lớn các cây xăng tư nhân trên địa bàn đều không thực hiện xuất hóa đơn cũng như không có khách hàng nào yêu cầu lấy HĐĐT.

Theo khảo sát của phóng viên tại 3 cây xăng trên tuyến đường Hoàng Quốc Việt cũng cho thấy, các cửa hàng này đã nghiêm túc thực hiện xuất HĐĐT theo từng lần bán hàng. Nếu có yêu cầu nhân viên sẽ ngay lập tức xuất cho khách hàng. Với những khách hàng không có nhu cầu lấy hóa đơn thì hệ thống ứng dụng phần mềm HĐĐT tự động lập hóa đơn và lưu trữ, truyền về cơ quan thuế theo bảng tổng hợp dữ liệu HĐĐT trong ngày.

Nhiều người tiêu dùng cũng phản ánh, đã từ lâu hầu hết các cửa hàng kinh doanh dịch vụ ăn uống, cửa hàng tạp hóa, siêu thị hay tiệm thuốc tân dược… đều đã xuất hóa đơn được thì không lý do gì chủ doanh nghiệp, cửa hàng xăng, dầu lại kêu tốn chi phí. Hơn nữa, việc xuất HĐĐT vừa tiết kiệm chi phí giấy, mực in mà vẫn bảo đảm yếu tố lưu trữ khi cần kiểm tra.

Ở góc độ vừa là một tài xế chạy xe ô tô hợp đồng, vừa là người tiêu dùng, anh Đỗ Đức Long (Long Biên, Hà Nội) chia sẻ, anh rất đồng tình và ủng hộ chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính về xuất HĐĐT cho khách hàng khi mua xăng, dầu nhằm kiểm soát xăng lậu, kém chất lượng, đồng thời kiểm soát được thu thuế. Đây cũng là văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp và người dân khi mua hàng.

Còn tại các địa phương, số cửa hàng kinh doanh xăng dầu triển khai thực hiện xuất HĐĐT theo từng lần bán hàng cũng tăng lên từng ngày. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân - Trưởng phòng thanh tra kiểm tra số 4, Cục Thuế tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, các cửa hàng xăng dầu của Petrolimex chiếm tỷ lệ lớn tại Vĩnh Phúc và đã nhanh chóng triển khai trong năm 2023. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh cũng có nhiều doanh nghiệp nhỏ lẻ, một số cây xăng ở vùng sâu vùng xa, các cây xăng trang bị cũ và không có tính năng điện tử. Chính vì vậy, Cục Thuế đã phối hợp với các đơn vị liên quan khuyến khích các đơn vị đầu tư mới hoặc trang bị thêm các phần mềm ứng dụng mới để đáp ứng được việc xuất HĐĐT theo từng lần bán hàng.

Nhờ đó, đến thời điểm ngày 26/3/2024, 100% các doanh nghiệp, đơn vị bán lẻ xăng dầu tại Vĩnh Phúc đã hoàn thành quy định xuất HĐĐT theo từng lần bán hàng.

Theo Tổng cục Thuế, việc các doanh nghiệp thực hiện phát hành HĐĐT theo từng lần bán xăng dầu sẽ góp phần giúp tăng cường kiểm soát việc phát hành hóa đơn, quản lý doanh thu và thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp, ngăn chặn tình trạng gian lận trong kinh doanh xăng dầu, hạn chế tình trạng buôn lậu xăng dầu, đảm bảo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, tăng thu cho ngân sách nhà nước.

Việc bắt buộc phải xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng sẽ giúp đẩy mạnh chuyển đổi số, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. Các cá nhân, hộ kinh doanh lấy HĐĐT có mã của cơ quan thuế (bao gồm HĐĐT có mã của cơ quan thuế được khởi tạo từ máy tính tiền) khi mua xăng, dầu nói riêng và mua hàng hóa, dịch vụ nói chung sẽ được đảm bảo quyền lợi tiêu dùng, giúp người dân tạo lập thói quen tiêu dùng văn minh. Mặt khác, việc lấy HĐĐT khi mua hàng hóa, dịch vụ người dân sẽ có cơ hội trúng các giải thưởng có giá trị từ Chương trình “Hóa đơn may mắn” do ngành Thuế thực hiện.

Tại Ninh Bình, Công ty TNHH Thương mại Gia Viễn là một trong doanh nghiệp tiêu biểu trong thực hiện tạo lập và xuất HĐĐT trong hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu. Ông Nguyễn Xuân Hiệp - Giám đốc Công ty TNHH Công ty cho biết: "Công ty TNHH Thương mại Gia Viễn đã ứng dụng phần mềm giải pháp của VNPT Ninh Bình; đầu tư hệ thống bơm xăng hiện đại; tổ chức tập huấn, hướng dẫn cho nhân viên bán xăng thực hiện các quy trình, thao tác tạo lập và xuất HĐĐT mỗi lần bán. Sau khi triển khai xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng đã giúp quản lý doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc thống kê số liệu chính xác về số lít, chủng loại hàng, theo từng ca bán trên máy chủ. Theo đó, sau mỗi lần bán hàng, dù người mua chỉ 1-2 lít xăng, dầu, nhưng hệ thống tại cây xăng, dầu sẽ tự động kết nối xuất HĐĐT. Như vậy, người mua hàng dù lấy hay không lấy hóa đơn thì hóa đơn vẫn được xuất và cơ quan thuế sẽ quản lý đầy đủ doanh số, hóa đơn".

Ông Lê Quang Huy - Phó Giám đốc Công ty xăng dầu Hà Sơn Bình (Hà Nội) cho biết: "Qua quá trình thực hiện xuất HĐĐT trong hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu, quan trọng nhất là cần xây dựng một kế hoạch triển khai thực hiện bài bản ngay từ giai đoạn đầu, từ công tác chuẩn bị hạ tầng, đào tạo và tuyên truyền, đặc biệt là tuyên truyền nội bộ, tuyên truyền tới khách hàng. Đồng thời, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cần tăng cường kiểm tra, kiểm sát để có những hướng dẫn đội ngũ nhân viên và khách hàng thực hiện đúng ngay từ những giai đoạn đầu. Lợi ích của việc xuất HĐĐT trong từng lần bán hàng giúp các đơn vị kiểm soát, kiểm tra dữ liệu được một cách minh bạch, ngay tức thì. Đối với khách hàng, khách hàng sẽ kiểm soát được hàng mà mình đã mua".

Có thể thấy, dù bước đầu triển khai xuất HĐĐT theo từng lần bán hàng tại các cửa hàng kinh doanh xăng dầu còn nhiều khó khăn nhưng đây là yêu cầu bắt buộc cần phải thực hiện trong năm 2024. Chính vì vậy, cơ quan chức năng cũng như bản thân doanh nghiệp cần có giải pháp phù hợp nhằm từng bước tháo gỡ, khắc phục trong thời gian tới. Qua đó, đảm bảo thực hiện thành công, hiệu quả chủ trương xuất HĐĐT cho từng lần bán hàng trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ cũng như các quy định liên quan.

Theo chia sẻ của Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn, thời gian tới,  Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế tiếp tục chỉ đạo cơ quan thuế chủ trì tham mưu UBND tỉnh, thành phố chỉ đạo các sở, ban ngành liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát các cửa hàng xăng dầu nhằm đảm bảo triển khai thực hiện HĐĐT theo từng lần bán hàng theo quy định pháp luật. Trường hợp vi phạm sẽ xử lý đúng quy định của pháp luật.

Cơ quan thuế cũng tiếp tục cải thiện, nâng cao chất lượng phục vụ người dân trong việc triển khai HĐĐT xăng dầu theo từng lần bán hàng và HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Ngành Thuế cũng tích cực trong xây dựng dữ liệu, chủ động rà soát để sớm phát hiện ra dấu hiệu vi phạm về hóa đơn như mua bán, sử dụng hóa đơn trái phép.

Đồng thời, Tổng cục Thuế sẽ nghiên cứu bổ sung chính sách thuế đảm bảo chặt chẽ, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, bảo vệ doanh nghiệp, người nộp thuế, các tổ chức trong việc sử dụng hóa đơn, chứng từ điện tử. Điều này cũng sẽ giúp bảo vệ chính lợi ích của cơ quan Thuế.

Để làm được những điều này, bên cạnh sự nỗ lực của cơ quan thuế, ngành Thuế mong muốn sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp các ngành trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước cùng với cơ quan thuế thúc đẩy chi tiêu không dùng tiền mặt ngày càng hoàn thiện hơn.

13:00 02/04/2024