Theo Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia Tengku Zafrul Aziz, những nỗ lực của Đông Nam Á nhằm tăng cường thương mại và hội nhập kỹ thuật số sẽ đảm bảo rằng hơn 70 triệu doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa không bị bỏ lại phía sau.

Phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Anh-ASEAN tại London, ông Zafrul bày tỏ sự lạc quan về việc hoàn thiện Thỏa thuận khung kinh tế số ASEAN (DEFA) vào tháng 9 hoặc tháng 10 năm nay, hướng tới mục tiêu đưa vào triển khai vào năm 2026.

“Những con số này rất đáng kể. Nếu chúng ta có thể bắt đầu vào năm 2026, chúng ta sẽ hướng tới mục tiêu đạt 2 nghìn tỷ đô la Mỹ thương mại thông qua thương mại điện tử vào năm 2030”, ông Zafrul cho biết.

Bộ trưởng Tengku Zafrul cũng lưu ý rằng chuyển đổi số cũng sẽ là ưu tiên của ASEAN, với động lực mạnh mẽ cho việc áp dụng thương mại điện tử, công nghệ tài chính, trí tuệ nhân tạo và an ninh mạng.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng ngoài việc tích hợp kỹ thuật số, cần phải giải quyết cả sự điều phối về logistics và quy định – bao gồm thủ tục hải quan và cổng thanh toán.

"Chúng ta cần một cách tiếp cận toàn chính phủ từ mỗi quốc gia để đảm bảo các công ty của chúng ta có thể tận dụng thỏa thuận này. Mối quan ngại của tôi là chúng ta đưa ra những tuyên bố này, nhưng mức độ tham gia vẫn thấp. Giáo dục và nâng cao nhận thức đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút các doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia," ông Zafrul nói thêm.

Ông Zafrul cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tham gia liên tục giữa ASEAN và Vương quốc Anh trong việc mở rộng các cơ hội kinh doanh và làm sâu sắc thêm các mối quan hệ kinh tế chặt chẽ đã có. Điều này bao gồm cả hợp tác giữa chính phủ với chính phủ và quan hệ đối tác giữa hai cộng đồng doanh nghiệp.

ASEAN, một khu vực hội nhập sâu rộng với thị trường toàn cầu thông qua thương mại và đầu tư trực tiếp nước ngoài, đã ghi nhận tổng kim ngạch thương mại là 3,5 nghìn tỷ USD vào năm 2023, với thặng dư thương mại là 96,7 tỷ đô la Mỹ, tăng 24% so với năm trước.

Thương mại nội khối ASEAN chiếm 22,1% (759 tỷ đô la Mỹ), trong khi 77,9% còn lại (2,8 nghìn tỷ đô la Mỹ) là với các đối tác bên ngoài.

Bất chấp sự tăng trưởng kinh tế của khu vực, giới quan sát lưu ý rằng các doanh nghiệp nhỏ và vừa không được hưởng lợi đáng kể từ các hiệp định thương mại của ASEAN.

Mặc dù các ​​hoạt động thương mại được cải thiện giữa các quốc gia thành viên ASEAN, nhưng các doanh nghiệp nhỏ và vừa cảm thấy bị loại khỏi Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA). Do đó, cần phải đảm bảo các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng có thể được hưởng lợi từ tự do hóa thương mại

GDP của ASEAN đạt 3,8 nghìn tỷ đô la Mỹ, tăng trưởng 4 đến 5% mỗi năm. Khối này có dân số 680 triệu người, gần một nửa trong số đó dưới 30 tuổi. Ông Zafrul nhấn mạnh rằng ASEAN phải tận dụng lợi thế nhân khẩu học bằng cách đảm bảo sự tham gia toàn diện vào các sáng kiến ​​thương mại.

Về chính sách thuế quan và các chính sách bảo hộ khác của Hoa Kỳ, ông Zafrul cho biết Malaysia sẽ tiếp tục hợp tác với Bộ Thương mại Hoa Kỳ.

"Một trong những mối quan ngại của Hoa Kỳ là ASEAN đang bị các nước khác tận dụng như một điểm trung chuyển để hỗ trợ xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ, bao gồm hàng hóa giá rẻ hoặc hàng hóa được trợ cấp", ông Zafrul nói.

Ông Zafrul lưu ý rằng trong cuộc họp kín của các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN, tất cả các Bộ trưởng đều nhất trí rằng tất cả các quốc gia thành viên ASEAN nên thành lập một lực lượng đặc nhiệm để xem xét cách thức châu Á hợp tác với Hoa Kỳ như một tiếng nói chung.

Dự kiến, với tư cách là Chủ tịch ASEAN 2025, Malaysia sẽ đặt ra các mục tiêu kinh tế ưu tiên để tăng cường hội nhập kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng bền vững và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số.

Một trong những cột mốc quan trọng sẽ là nâng cấp ATIGA lần thứ ba để tăng cường thương mại khu vực. Bên cạnh đó, Malaysia cũng đặt mục tiêu tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng trong các ngành công nghiệp có tác động lớn như chất bán dẫn, năng lượng tái tạo và du lịch.

Mặc dù vẫn còn nhiều thách thức trong việc điều chỉnh các chính sách trên khắp các nền kinh tế đa dạng của ASEAN, các chuyên gia nhận định, hợp tác khu vực là điều cần thiết để duy trì tăng trưởng.

ASEAN phải duy trì sự năng động, chủ động và chiến lược trong việc điều hướng các bất ổn toàn cầu. Bằng cách tận dụng thế mạnh của khối và đảm bảo tăng trưởng toàn diện, ASEAN có thể củng cố vị thế là nền kinh tế lớn thứ tư thế giới vào năm 2030.