Chương trình được xây dựng nhằm thực hiện tốt công tác tham mưu cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư lãnh đạo, chỉ đạo “tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dân vận, tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân” nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu và nhiệm vụ chính trị đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đề ra. Đồng thời, xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác dân vận từ Trung ương đến cơ sở để nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, tham mưu, đề xuất giúp cấp ủy, tổ chức đảng lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác dân vận của Đảng trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết, định kỳ báo cáo tình hình, kết quả công tác dân vận của cả hệ thống chính trị với Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Để hiện thực hóa mục tiêu trên, Ban Dân vận Trung ương yêu cầu quán triệt Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về công tác dân vận đến các cấp, các ngành trong hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân; xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện tốt chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội về công tác dân vận. Theo đó, gắn việc tổ chức học tập Nghị quyết Đại hội XII của Đảng với triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng về công tác dân vận; góp phần tạo sự chuyển biến thực sự trong nhận thức của cán bộ, đảng viên, Nhân dân về dân vận và công tác dân vận. Đưa nội dung công tác dân vận của Đảng vào Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng XII của các địa phương, đơn vị và xây dựng giải pháp để tổ chức thực hiện nghị quyết. Thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm kịp thời trong quá trình thực hiện Nghị quyết.

Đồng thời, tham mưu và phối hợp triển khai thực hiện tốt chủ trương đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Theo đó, tham mưu cho Trung ương Đảng, các cấp ủy và tổ chức đảng lãnh đạo, chỉ đạo hệ thống chính trị thực hiện hiệu quả các văn bản của Trung ương về công tác dân vận; đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận; nắm chắc tình hình các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là tình hình công nhân lao động, dân tộc, tôn giáo, thanh niên, sinh viên, trí thức, doanh nhân để báo cáo, kịp thời cho Trung ương Đảng, các cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết có hiệu quả những bức xúc, kiến nghị chính đáng của nhân dân; tham mưu về tác động của dự báo tình hình thế giới và trong nước đến người dân và công tác dân vận. Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua và nhân rộng các điển hình “Dân vận khéo” gắn với các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng, nhân rộng các điển hình tiên tiến; thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của đất nước, địa phương, đơn vị.

Chương trình hành động cũng nêu rõ triển khai công tác tham mưu và phối hợp thực hiện tốt chủ trương tăng cường và đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận của các cơ quan nhà nước. Chủ động, chủ trì phối hợp với các cấp ủy, tổ chức đảng triển khai thực hiện có hiệu quả Kết luận số 114-KL/TW, ngày 14/7/2015 của Ban Bí thư “Về nâng cao hiệu quả công tác dân vận của cơ quan nhà nước các cấp”; phối hợp để thể chế hóa kịp thời các chủ trương của Đảng về công tác dân vận thành chính sách, pháp luật phù hợp với thực tiễn và đáp ứng lợi ích, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân; kiến nghị rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến quyền con người, quyền công dân phù hợp với Hiến pháp năm 2013, nhất là các chính sách cụ thể đối với giai cấp công nhân, nông dân, đội ngũ trí thức, doanh nhân, thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh, người cao tuổi và người Việt Nam ở nước ngoài. Phối hợp với các cấp ủy, tổ chức đảng lãnh đạo việc thể chế hóa, cụ thể hóa mối quan hệ “Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”, nhất là nội dung “Nhân dân làm chủ” và phương châm “Dân biết, Dân bàn, Dân làm, Dân kiểm tra”; làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, tổ chức cho Nhân dân thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, phối hợp kiểm tra việc thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2011-2020; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nhất là những lĩnh vực liên quan trực tiếp đến người dân; việc thực hành dân chủ, công khai, minh bạch trong hoạt động quản lý, điều hành của cơ quan nhà nước. Phối hợp các cơ quan nhà nước xây dựng cơ chế để nắm và tham mưu giải quyết những kiến nghị, đề xuất chính đáng của nhân dân.

Bên cạnh đó, tham mưu và phối hợp chỉ đạo đẩy mạnh việc xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở các loại hình cơ sở, kiện toàn và đổi mới hoạt động của ban chỉ đạo các cấp. Tham mưu cho Trung ương Đảng, các cấp ủy và tổ chức đảng thường xuyên củng cố và đổi mới hoạt động của Ban chỉ đạo thực hiện quy chế dân chủ các cấp; bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ cán bộ chủ chốt các ngành, các cấp từ Trung ương đến địa phương về Quy chế dân chủ ở cơ sở; coi trọng công tác kiểm tra, giám sát và sơ kết, tổng kết việc thực hiện quy chế dân chủ trong các loại hình cơ sở; phối hợp tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền các cấp chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện các văn bản về quy chế dân chủ trong các loại hình cơ sở; kiểm tra việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của Nhân dân và ý kiến, kiến nghị của cử tri.

Chương trình hành động của Ban Dân vận Trung ương cũng chỉ rõ, tiếp tục phối hợp tham mưu đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các hội quần chúng; tăng cường và đổi mới công tác dân vận của Đảng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số; tăng cường nghiên cứu và nâng cao chất lượng tham mưu về công tác tôn giáo; đẩy mạnh công tác tạo nguồn quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác dân vận của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.

Căn cứ nội dung của Chương trình hành động này và chương trình toàn khóa, từng năm của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Dân vận Trung ương sẽ tiếp tục cụ thể hóa, bổ sung các nội dung vào chương trình, nhiệm vụ công tác hằng năm; đồng thời phối hợp với các cấp ủy, tổ chức đảng đôn đốc thực hiện Chương trình. Theo đó, Ban Dân vận các tỉnh ủy, thành ủy, Đảng ủy trực thuộc Trung ương Đảng căn cứ vào Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về công tác dân vận của Ban Dân vận Trung ương để nghiên cứu, tham mưu cho cấp ủy đảng xây dựng, thực hiện Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về công tác dân vận phù hợp với địa phương, đơn vị.