Bị lừa hơn 15.000 tỷ đồng: “Đáng thương” hay “đáng trách”?
Sự việc hơn 3 vạn người bị lừa đảo chiếm đoạt hơn 15.000 tỷ đồng từ tiền ảo IFan, Pincoin… mới đây đã gây “chấn động” dư luận. Họ là nạn nhân của đối tượng lừa đảo tinh vi, nhưng cũng là nạn nhân của chính mình vì lòng tham, sự mù quáng trước những hứa hẹn về lợi nhuận “không tưởng”.
Sáng ngày 8/4/2018 vừa qua, rất đông người dân đã kéo đến trụ sở Công ty Cổ phần Modern Tech (đăng ký trụ sở tại tòa nhà số 68 Nguyễn Huệ, quận 1, TP. Hồ Chí Minh) để biểu tình nhằm tố cáo bị công ty lừa đảo chiếm đoạt hơn 15.000 tỷ đồng từ tiền ảo. Đây là vụ “lừa đảo đa cấp lớn nhất lịch sử” Việt Nam, theo lời tố cáo của các nạn nhân.
Được biết, Công ty cổ phần Modern Tech được sáng lập từ ngày 31/10/2017 với số vốn điều lệ 100 tỷ đồng. Tuy nhiên, công ty này chỉ hoạt động trong hơn 4 tháng và nhanh chóng thông báo đóng mã số thuế với Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh vào ngày 7/3/2018, ngay trước thời điểm bị tố cáo chiếm đoạt 15.000 tỷ đồng từ nhà đầu tư. Trụ sở của Modern Tech cũng được xác định là trụ sở ảo, không có bất kỳ hoạt động thông thường nào của một doanh nghiệp.
Modern Tech thực hiện huy động vốn thông qua tiền ảo Ifan, Pincoin bằng cách tổ chức những buổi thuyết trình tại các khách sạn lớn, giới thiệu cơ hội đầu tư hoành tráng và những cam kết lợi nhuận “khủng” với 48%/tháng, thời gian hoàn vốn tối đa 4 tháng. Chưa kể, nếu huy động thêm người thân, chèo kéo thêm người tham gia cùng thì nhà đầu tư còn được hưởng thêm 8%/tổng số tiền người mới tham gia vào (tức là lợi nhuận lên tới 56%/tháng).
Mù quáng trước lợi nhuận được Modern Tech cam kết, hơn 3 vạn người đã “đổ tiền” vào Ifan, Pincoin. Tuy nhiên, sau khi thu được số tiền lớn từ nhà đầu tư, Modern Tech bất ngờ tuyên bố thay đổi hình thức trả thưởng bằng cách quy đổi sang các đồng tiền ảo Ifan có “giá quy định” là 5 USD/đồng. Trong khi đó, giá trị của đồng tiền này giảm xuống chỉ còn 0,01 USD/đồng, khiến nhiều nhà đầu tư không thu hồi được vốn, thậm chí là “trắng tay”.
Nhiều nạn nhân của vụ lừa đảo 15.000 tỷ đồng này thừa nhận rằng họ bị “hoa mắt” trước lãi suất khủng mà những người đứng đầu Modern Tech hứa trả. Vì lòng tham và sự tin tưởng mù quáng vào những người đứng đầu Modern Tech, các nạn nhân đã không tìm hiểu kỹ về dự án dự định đầu tư, dẫn đến mất hết vốn.
Đáng lưu ý, hầu hết các nạn nhân trong vụ việc này đều không có hợp đồng mua bán với Công ty Modern Tech, thậm chí hình thức chuyển tiền để mua tiền ảo hầu hết là bằng tiền mặt. Như vậy, nạn nhân của vụ lừa đảo này cũng “đáng trách”, bởi họ đã chấp nhận việc đầu tư mạo hiểm khi đồng ý bỏ tiền thật ra mua các loại tiền ảo.
Nhiều chuyên gia tài chính cho rằng, không thể có lợi nhuận khủng trong một thời gian ngắn như vậy và nếu thực sự có thì những người có ý định tham gia đầu tư phải cân nhắc xem họ làm gì, đầu tư gì để có mức lợi nhuận cao như vậy, hay có điều gì bất thường không?.
Trao đổi về sự việc này, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã nhiều lần cảnh báo về hình thức huy động vốn đa cấp tiền ảo trong những năm qua. Những đồng tiền ảo như Bitcoin hay IFan mà nhiều người tham gia không phải là đồng tiền thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Chính vì vậy, người dân tham gia đầu tư vào những đồng tiền này không được pháp luật bảo vệ và chịu nhiều rủi ro. Ông Minh khuyến cáo người dân, các doanh nghiệp cần tỉnh táo và không nên tham gia vào các hoạt động này.
Cùng chung quan điểm trên, bà Lại Việt Anh, Phó cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho rằng, người tiêu dùng cần rất cẩn trọng với các giao dịch liên quan đến tiền ảo, đặc biệt là kiểu giao dịch dạng đầu tư giống như với IFan. Bà Việt Anh khuyến cáo, người tiêu dùng không nên tham gia vào các giao dịch liên quan đến tiền ảo bởi nó tiềm ẩn rủi ro rất lớn.
Ông Nguyễn Tấn Đạt, Trưởng Công an quận 1 (TP. Hồ Chí Minh) cho biết, trước đây, trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh cũng xuất hiện nhiều hình thức huy động đầu tư tiền ảo, đa cấp. Do các hình thức này chưa chấp nhận tại Việt Nam nên Công an Quận 1 cũng đã có nhiều cảnh báo cho người dân. “Chúng tôi khuyên người dân khi đầu tư vào các hình thức chưa được cho phép cần hết sức thận trọng", ông Đạt cảnh báo.