Ngành công nghiệp ôtô đang trong “trạng thái thấp thỏm chờ đợi”, thuế quan là một ý tưởng tồi tệ, Bob Carter, giám đốc kinh doanh của Toyota Motor Corp, trả lời phỏng vấn Reuters.

“Nếu như mức thuế nhập khẩu mới được áp dụng đối với ngành sản xuất xe hơi, điều đó không khác gì việc tháo chốt một quả lựu đạn. Tôi cho rằng kinh tế Mỹ sẽ không kịp trở tay nếu như điều đó thực sự xảy ra”.

Carter từng hoàn toàn lạc quan về việc chính quyền Tổng thống Donald Trump sẽ không đưa ra quyết định tăng thuế, dựa vào những hệ quả “không mấy dễ chịu” từ quyết định tăng thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu hồi năm ngoái.

Quan điểm cốt lõi cho quá trình chạy đua vào Nhà Trắng của Tổng thống Trump hồi năm 2016 chính là chủ nghĩa bảo hộ, qua đó giúp tạo thêm nhiều việc làm mới trong lĩnh vực sản xuất của Mỹ. Ông trước đó nói sẽ cân nhắc tăng mức thuế nhập khẩu lên 25% đối với các sản phẩm liên quan đến ngành sản xuất xe hơi.

Trong tháng 2, Bộ Thương mại Mỹ đã có những kiến nghị gửi đến Tổng thống Trump. Các quan chức ngành công nghiệp xe hơi kỳ vọng trong những kiến nghị sẽ bao gồm ít nhất một vài loại thuế quan đối với sản phẩm ôtô nguyên chiếc nhập khẩu hoặc đối với những công nghệ quan trọng cũng như những linh kiện liên quan đến các sản phẩm xe điện, xe tự hành.

Việc tăng thuế nhập khẩu còn tác động lên giá bán các loại xe cũng như người tiêu dùng, mức độ thậm chí còn lớn hơn so với đợt tăng thuế lên các sản phẩm kim loại trước đó. Thuế nhập khẩu các sản phẩm thép và nhôm đã khiến những nhà sản xuất xe hơi lớn tại Detroit như General Motor và Ford thiệt hại khoảng 1 tỷ USD. Fiat Chrysler Automobiles NV cho biết chi phí sản xuất của họ có thể bị đội lên khoảng 350 triệu USD trong năm 2019.

Tích cực vận động hành lang

Tổng thống Trump dự kiến đưa ra quyết định cuối cùng vào giữa tháng 5 nhưng một vài quan chức lại cho rằng chính quyền đang tìm mọi cách để có thể trì hoãn việc đưa ra quyết định cuối cùng vào thời điểm đó với lý do việc Mỹ chưa áp mức thuế nhập khẩu mới lên các sản phẩm ngành xe hơi sẽ khiến các đối tác có phần nhượng bộ trong những cuộc đàm phán thương mại với Nhật Bản và liên minh châu Âu EU.

Joe Eberhardt, CEO của Jaguar Land Rover Bắc Mỹ, cho biết mức thuế nhập khẩu 25% áp dụng lên các sản phẩm xe hơi nhập khẩu sẽ khiến chi phí của công ty tăng thêm “hàng tỷ USD”.

Nếu như việc áp thuế chỉ có tác dụng với linh kiện, điều đó cũng khiến các công ty sản xuất xe hơi bị ảnh hưởng nghiêm trọng, ông nhấn mạnh. “Tôi hy vọng rằng những lý do trên sẽ được cân nhắc kỹ càng”.

Toyota cũng như nhiều doanh nghiệp sản xuất xe hơi khác đang nỗ lực vận động hành lang để ngăn chặn bất kỳ một sự tăng thuế nào lên các sản phẩn xe hơi nhập khẩu. Họ cũng cho biết thêm rằng chuỗi cung ứng của ngành công nghiệp xe hơi trên thế giới có sự liên kết hết sức chặt chẽ, và thuế nhập khẩu tăng sẽ khiến giá cả các sản phẩm tăng theo, qua đó ảnh hưởng đến doanh số bán hàng và xa hơn là chính nền kinh tế.

Tác động lên giá cả

Tại một cuộc hội thảo tổ chức ngay trước thềm triển lãm New York hồi giữa tháng 4, Joel Prakken, nhà kinh tế học trưởng của IHS Markit dự báo doanh số bán xe hơi trong năm 2019 tại Mỹ có thể đạt 16,8 triệu xe, giảm 500.000 xe so với năm 2018 nhưng đây vẫn là một mức cao trong lịch sử.

Tuy nhiên, việc tăng thuế nhập khẩu có thể khiến cho doanh số xe hơi giảm khoảng 2 triệu xe và khiến cho tốc độ tăng trưởng GDP của Mỹ giảm 0,5 cho đến 0,7 điểm phần trăm, ông cho biết.

“Điều đó là rất tồi tệ đối với ngành công nghiệp sản xuất xe hơi, và nó cũng rất tồi tệ đối với người tiêu dùng. Nó cũng không mang lại sự dễ chịu nào cho nền kinh tế Mỹ”, theo Fred Diaz, CEO của Mitsubishi Motor Corp chi nhánh Bắc Mỹ.

Trong một ví dụ, Carter chỉ ra rằng 72% lượng linh kiện của một chiếc xe Camry 4 chỗ mà Toyota sản xuất tại Kentucky đến từ những nhà cung cấp Mỹ, nhưng 28% còn lại vẫn phải đi nhập khẩu. Mức thuế 25% có thể khiến cho giá một chiếc xe tăng thêm 1.800 USD chỉ sau một đêm.

“Không có cái gọi là xe hơi 100% của Mỹ đâu”, ông chia sẻ.

Theo ước tính của ngành công nghiệp sản xuất xe hơi, việc tăng thuế có thể khiến giá bình quân của một chiếc xe tăng thêm 4.000 USD.

Jose Valls, chủ tịch Nissan Motor Co Ltd khu vực Bắc Mỹ cho biết công ty của ông đã “đầu tư rất nhiều vào thị trường Mỹ, và họ (chính quyền Tổng thống Trump) cần phải cân nhắc đến quyền lợi của công nhân cũng như khách hàng của chúng tôi”.

“Chúng tôi sẽ có những biện pháp ứng phó”, Valls cho biết. “Nhưng chúng tôi sẽ không 'cầm đèn chạy trước ôtô' khi mọi thứ vẫn chưa lấy gì làm chắc chắn”.

Diaz cũng cho biết một vài công ty trong ngành đang nỗ lực vận động hành lang để có thể ngăn chặn được quyết định tăng thuế từ tổng thống.