Cuối tuần qua, một cuộc họp đã được Ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai (Quảng Nam) tổ chức để đi tới quyết định về việc thu hồi đất của Công ty Philand, chủ đầu tư Dự án Biển Rạng.

Đây cũng gần như là bước đi cuối cùng để hoàn thiện các thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đầu tư Dự án Biển Rạng, dự án mà vào cuối năm ngoái, Quảng Nam đã phải quyết định chấm dứt đầu tư.

Nhận giấy chứng nhận đầu tư từ tháng 12/2007, Dự án Biển Rạng được khởi công xây dựng vào cuối tháng 7/2011, với tổng vốn đầu tư 30 triệu USD, kế hoạch đưa vào hoạt động trong năm 2014.

Tuy nhiên, sau một thời gian dài triển khai, Dự án vẫn đình trệ, hoàn toàn là bãi đất trống, trong khi chủ đầu tư không thể đưa ra những lý do thuyết phục về việc bao giờ tiếp tục triển khai Dự án, nên Quảng Nam đã phải định đoạt số phận dự án rùa bò này.

Nhưng trong khi số phận của Biển Rạng đã được định đoạt rõ ràng, thì còn khá nhiều dự án FDI khác, dù chậm triển khai vẫn liên tục nhận được “cảnh báo đỏ” thu hồi, rồi lại được gia hạn và gia hạn.

Nằm trong số này, một trong những dự án được nhắc nhiều trong thời gian gần đây là Dự án Giấy và Bột giấy của nhà đầu tư Lee&Man, vốn đầu tư trên 620 triệu USD. Được cấp chứng nhận đầu tư từ giữa năm 2007 và lên kế hoạch đi vào hoạt động trong năm 2009, song dự án này liên tục bị trì hoãn và đã nhiều lần bị UBND tỉnh Hậu Giang cảnh báo thu hồi.

Lee&Man, từ năm 2011 đến nay, liên tục xin gia hạn, rồi lại cam kết. Gần nhất cuối năm 2014, Lee&Man cam kết khởi công lại Dự án vào tháng 4/2014 và hoàn thành vào năm 2015.

Tuy nhiên, tại buổi làm việc với Lee&Man vào cuối tháng 9 vừa qua, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang đã một lần nữa bày tỏ mối quan ngại khi dự án này tiếp tục triển khai chậm trễ.

“Dù Lee&Man đã làm được một số việc nhưng không đúng tiến độ”, ông Nhơn cho biết và khẳng định, tiến độ thi công các hạng mục không đảm bảo cam kết và nguyên nhân của việc chậm trễ tiến độ  hoàn toàn là thuộc về phía Lee&Man.

Cũng chính vì vậy, UBND tỉnh Hậu Giang đã lại một lần nữa yêu cầu nhà đầu tư phải có văn bản giải trình những mặt được và chưa được, nguyên nhân chậm tiến độ. Tỉnh cũng đã yêu cầu từ nay đến cuối năm, Lee&Man phải khởi công tòa nhà văn phòng và xưởng sản xuất giấy.

Chưa biết tiến triển từ nay tới cuối năm của Dự án Lee&Man ra sao, song rõ ràng, việc triển khai dự này này đã quá chậm trễ. Và kèm theo đó, là 270 ha đất của hai dự án bị bỏ hoang nhiều năm, khiến dư luận bức xúc.

Cũng một dự án khác gần đây bị Ninh Thuận nhắc nhở. Đó là Dự án Điện gió Phước Nam - Emfinity của nhà đầu tư Enfinity (Bỉ). Dự án này đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư từ tháng 3/2011, với tổng vốn đăng ký 266 triệu USD. Theo kế hoạch, Enfinity sẽ triển khai dự án để đến tháng 12/2012 có thể đưa dự án vào hoạt động. Tuy nhiên, đến nay, Dự án vẫn chưa hoàn tất các thủ tục theo quy định để tiến hành khởi công xây dựng.

Cuối năm 2011, nhà đầu tư này đã từng cam kết rằng, tới cuối năm 2012, sẽ triển khai Dự án, nhưng Dự án này vẫn giậm chân tại chỗ. Và mới đây, lại tiếp tục xin gia hạn.

Chấp thuận đề nghị này của chủ đầu tư, song ông Đỗ Hữu Nghị, Phó chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận cũng đã yêu cầu nhà đầu tư nhanh chóng thực hiện việc ký quỹ đảm bảo thực hiện dự án. Đây là cơ sở để Ninh Thuận ký chứng nhận đầu tư điều chỉnh về tiến độ thực hiện Dự án.

“Trường hợp nhà đầu tư không thực hiện đúng cam kết, tỉnh sẽ xem xét xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Nghị bày tỏ quan điểm và cũng đã yêu cầu nhà đầu tư phải khẩn trương hoàn tất thủ tục, tập trung nguồn lực và triển khai thi công xây dựng, đẩy nhanh tiến độ hoàn tất xây dựng và đưa nhà máy vào hoạt động trong tháng 12/2016.

Trong khi đó, cũng khá đau đầu với Dự án Khu du lịch Vĩnh Hội, vốn đầu tư 250 triệu USD, ông Man Ngọc Lý, Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Nhơn Hội (Bình Định) cho biết, đúng ra đến hết tháng 9/2014 là thời điểm để chủ đầu tư Dự án phải hoàn thành việc đóng tiền thuê đất một lần, nếu không tỉnh sẽ thu hồi giấy chứng nhận đầu tư, song một lần nữa, có một cái đơn xin gia hạn. Chủ đầu tư Khu du lịch Vĩnh Hội, Công ty Du lịch và Khách sạn Việt - Mỹ, lại muốn kéo dài thời hạn nộp tiền đến cuối tháng 12/2014.

“Họ đang thực hiện việc phát hành trái phiếu để vừa có tiền chi trả tiền thuê đất, vừa bổ sung vốn đầu tư cho Dự án”, ông Lý nói và cho biết Công ty Việt - Mỹ tính đến nay cũng đã đổ vào dự án này trên 100 tỷ đồng. “Hy vọng khi Dự án Lọc hóa dầu Victory được triển khai, sẽ thúc đẩy tiến độ các dự án khách sạn, du lịch ở Bình Định”, ông Lý nói.

Chậm triển khai, nhắc nhở, cảnh báo rồi thu hồi. Đó là lộ trình được nhiều địa phương thực hiện đối với các dự án FDI trì trệ kéo dài.

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, thông cảm với chủ đầu tư là điều dễ hiểu, song các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, việc liên tục cảnh báo rồi lại gia hạn sẽ khiến hiệu lực thực thi các chính sách pháp luật của Việt Nam giảm tính hiệu quả.

Cũng đã có những quan điểm rất rõ ràng về việc, phải cương quyết với các dự án chậm trễ để dành cơ hội cho các nhà đầu tư thực sự có năng lực và nhu cầu.