Chính thức vỡ nợ

Theo Bloomberg, China Evergrande Group, nhà phát triển bất động sản Trung Quốc trong đợt khủng hoảng thanh khoản đã làm rung chuyển thị trường tín dụng của quốc gia này, lần đầu tiên đã vỡ nợ vì trái phiếu USD.

Theo đó, xếp hạng mặc định của nhà phát hành ngoại tệ dài hạn của gã khổng lồ bất động sản đã bị cắt xuống mức vỡ nợ hạn chế tại Fitch Ratings, trong đó trích dẫn các khoản thanh toán lãi trái phiếu bằng USD bị bỏ lỡ có thời gian gia hạn hết hạn vào ngày 6/12.

Điều này đánh dấu sự khởi đầu của sự kết thúc cho đế chế bất động sản rộng lớn được bắt đầu từ 25 năm trước bởi người sáng lập Hui Ka Yan, mở ra một cuộc chiến kéo dài xem ai được trả tiền từ những gì còn lại.

Việc vỡ nợ cũng đặt ra thách thức lớn nhất đối với những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc nhằm ngăn chặn cuộc khủng hoảng nợ trong lĩnh vực bất động sản làm bùng phát sự lây lan rộng hơn.

Evergrande với tổng nợ hơn 300 tỷ USD tính đến tháng 6, cho biết vào ngày 3/12 rằng họ có kế hoạch “tích cực tham gia” với các chủ nợ nước ngoài về kế hoạch tái cơ cấu. Công ty đang có kế hoạch đưa tất cả các trái phiếu công chúng ra nước ngoài và các nghĩa vụ nợ tư nhân trong quá trình tái cơ cấu.

Tuyên bố của cơ quan xếp hạng đã xác nhận những gì các nhà đầu tư đã nghi ngờ, nhưng giờ họ phải chờ đợi một kế hoạch tái cơ cấu do Bắc Kinh giám sát.

Chờ đợi Bắc Kinh

Chủ tịch Hui đã bị chính quyền tỉnh Quảng Đông, nơi đặt trụ sở của công ty triệu tập vào tuần trước sau khi công ty cho biết họ có kế hoạch làm việc với các chủ nợ về một kế hoạch tái cơ cấu.

Các nhà chức trách sẽ cử một nhóm làm việc đến để giám sát Evergrande trong việc quản trị rủi ro, cũng như tăng cường kiểm soát nội bộ và đảm bảo hoạt động diễn ra bình thường.

Việc chỉ định của Fitch Ratings có nghĩa là Evergrande đã chính thức vỡ nợ nhưng vẫn chưa tham gia vào bất kỳ hình thức nộp đơn phá sản, thanh lý hoặc quy trình nào khác để công ty ngừng hoạt động.

Thông thường bước tiếp theo doanh nghiệp sẽ tuyên bố phá sản, thanh lý… ở Mỹ hay nhiều nơi khác, các trái chủ có thể buộc doanh nghiệp phải tổ chức lại hoặc cổ phần hóa theo chỉ định của tòa án. Nhưng điều gì sẽ xảy ra với Evergrande vẫn là một dấu hỏi. Hiện rủi ro mà Evergrande mang lại là rất cao, nó có thể ảnh hưởng đến hệ thống tài chính của cả đất nước hoặc tới những chủ nhà đã thanh toán cho Evergrande nhưng chưa được nhận nhà.

Fitch hôm 9/12 cũng đưa Kaisa Group Holdings Ltd., một nhà phát triển bất động sản khác vào danh mục “vỡ nợ bị giới hạn” sau khi công ty không thanh toán cho các trái chủ 400 triệu USD vào đầu tuần này.

Những vụ vỡ nợ này đang “đánh cược” với quan điểm lâu nay của các nhà đầu tư nước ngoài rằng Bắc Kinh cuối cùng sẽ đưa tay ra cứu các công ty lớn nhất của mình.

Trong nhiều năm, nhiều nhà đầu tư đã đưa tiền cho các công ty như Evergrande trên cơ sở giả định này. Gần đây, các nhà chức trách đã cho thấy sự sẵn sàng lớn hơn trong việc để các công ty thất bại nhằm kiềm chế vấn đề nợ không bền vững của Trung Quốc.

Để nhấn mạnh điểm này, ngân hàng trung ương Trung Quốc đã đổ lỗi cho "sự quản lý kém và mở rộng thiếu thận trọng" của Evergrande gây ra các vấn đề và cho biết cuộc khủng hoảng chỉ giới hạn ở Evergrande. Yi Gang, thống đốc ngân hàng trung ương, cho biết hôm 9/12 rằng Evergrande sẽ trải qua một cuộc tái tổ chức điển hình, cho thấy một gói cứu trợ sẽ không được đưa ra.

Bắc Kinh luôn là trung tâm giải quyết hậu quả của những thảm họa doanh nghiệp trong quá khứ. Ba năm trước, Bắc Kinh đã nắm quyền kiểm soát Tập đoàn bảo hiểm Anbang sau khi bắt giữ chủ tịch của tập đoàn này, người sau đó bị tống vào tù vì tội lừa đảo. Đầu năm ngoái, các quan chức chính quyền địa phương đã vào cuộc để giành quyền kiểm soát HNA, một tập đoàn vận tải và hậu cần đang gánh nợ từ các thương vụ mua lại đắt đỏ ở nước ngoài.

Hàng chục doanh nghiệp “đổ vỡ” như Evergrande

Trong hơn một thập kỷ, Evergrande là nhà phát triển lớn nhất Trung Quốc, hái ra tiền từ sự bùng nổ bất động sản trên quy mô mà thế giới chưa từng thấy. Với mỗi thành công, công ty mở rộng sang các lĩnh vực mới, chẳng hạn như nước đóng chai, thể thao chuyên nghiệp và xe điện.

Cuối cùng, doanh nghiệp này đã vay quá nhiều để trả các hóa đơn mà nó nợ ngân hàng, nhà thầu và nhà đầu tư. Ngoài khoản nợ trên sổ sách là 300 tỷ USD trong năm nay, một số chuyên gia ước tính khoản nợ ngoài sổ sách của công ty có thể là 156 tỷ USD.

Rắc rối tài chính một phần là kết quả của việc Bắc Kinh cố gắng làm cho thị trường nhà ở của Trung Quốc hạ nhiệt. Lo ngại sự lan tỏa vào hệ thống tài chính rộng lớn hơn, các nhà quản lý đã thẳng tay đàn áp các nhà phát triển như Evergrande, buộc họ phải trả khoản nợ cho các ngân hàng và các tổ chức tài chính khác.

Evergrande đã phải vật lộn để bán đi đế chế rộng lớn của mình. Nó đã thất bại trong việc kinh doanh xe điện mặc dù đã đàm phán với những người mua quan tâm. Trong khi đó, thị trường bất động sản chậm lại và nhu cầu về căn hộ mới ít hơn đã khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.

Evergrande thường dựa vào mô hình bán trước các căn hộ trước khi chúng được xây dựng hoàn chỉnh. Khoảng 1,6 triệu người mua nhà vẫn đang chờ để chuyển đến căn hộ Evergrande vào tháng 9 khi công ty tập hợp các giám đốc điều hành hàng đầu của mình và yêu cầu họ ký công khai một cam kết đảm bảo hoàn thành hàng trăm dự án phát triển đã được bán cho người dân.

Để thực hiện cam kết đó, Evergrande cần phải bán trước các bất động sản mới để huy động đủ tiền tiếp tục hoạt động hoặc tìm các nguồn tiền mặt khác.

Đáng chú ý, trong một vài tháng, Evergrande đã tiếp tục thanh toán cho các trái chủ. Ít ai nghĩ Evergrande sẽ tồn tại được lâu. Các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc khác bắt đầu gặp khó khăn khi các nhà đầu tư hoảng sợ và đẩy chi phí đi vay của họ lên mức cao mới. Với khả năng tiếp cận tài chính hạn chế trong bối cảnh ngành công nghiệp đàn áp mạnh hơn về việc vay nợ, hơn 11 công ty bất động sản đã vỡ nợ trái phiếu của họ trong năm nay.

Khi những rắc rối của nó trở nên tồi tệ hơn, Evergrande ngày càng ít nói về triển vọng của nó. Để tìm hiểu xem liệu nó đã thực hiện các khoản thanh toán hay chưa, giới tài chính đã quay sang các trái chủ để hỏi xem họ đã nhận được tiền chưa. Bây giờ các nhà đầu tư phải chờ đợi bất kỳ thông tin nào mà Evergrande và Bắc Kinh tung ra.