Tác động đến việc sàng lọc Chỉ số VN30

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam, ngày 30/12/2024, Chủ tịch HOSE đã ký ban hành Quy tắc xây dựng và quản lý Bộ chỉ số HOSE-Index phiên bản 4.0 kèm theo Quyết định số 747/QĐ-SGDHCM.

Quyết định số 747/QĐ-SGDHCM có hiệu lực sau 60 ngày kể từ ngày ký và thay thế Quyết định số 788/QĐ-SGDHCM ngày 25/10/2022 về việc ban hành Quy tắc xây dựng và quản lý Bộ chỉ số HOSE-Index phiên bản 3.1. Như vậy, Bộ chỉ số HOSE-Index phiên bản 4.0 sẽ chính thức có hiệu lực từ tháng 03/2025.

Theo Quyết định số 747/QĐ-SGDHCM, một số nội dung thay đổi có thể sẽ tác động đến việc sàng lọc các chỉ số trong Bộ chỉ số HOSE-Index, trong đó có Chỉ số VN30.

Chỉ số VN30 được HOSE cho ra mắt vào ngày 06/02/2012, là chỉ số chiếm 69,37% giá trị vốn hoá của toàn thị trường cổ phiếu niêm yết trên HOSE (theo số liệu tính đến ngày 31/12/2024). Chỉ số VN30 là tài sản cơ sở cho hợp đồng tương lai đang được niêm yết và giao dịch tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX).

Chỉ số VN30 cũng là chỉ số tham chiếu cho 04 quỹ hoán đổi danh mục (ETF) niêm yết tại HOSE và 03 quỹ ETF niêm yết tại thị trường chứng khoán khu vực. Ngoài ra, Chỉ số VN30 còn là tiêu chí để sàng lọc danh mục chứng khoán cơ sở cho sản phẩm chứng quyền có đảm bảo (Covered Warrant) niêm yết trên HOSE.

Những thay đổi chính trong phiên bản 4.0

Theo Quyết định số 747/QĐ-SGDHCM, sẽ có những thay đổi chính trong Bộ chỉ số HOSE-Index phiên bản 4.0 từ tháng 03/2025. Cụ thể:

Một là, nâng cao các tiêu chí sàng lọc về thanh khoản

Tại mục 4.3.1.a và 4.3.1.b, các cổ phiếu thành phần của chỉ số VNAllshare sẽ được xem xét lựa chọn theo khối lượng giao dịch khớp lệnh (KLGD_KL). Cổ phiếu có KLGD_KL nhỏ hơn 300.000 cổ phiếu và các cổ phiếu có giá trị giao dịch khớp lệnh (GTGD_KL) nhỏ hơn 30 tỷ đồng sẽ bị loại bỏ khỏi danh sách xem xét. Theo phiên bản HOSE-Index 3.1, KLGD_KL tối thiểu là 100.000 cổ phiếu và GTGD_KL tối thiểu là 10 tỷ đồng.

Hai là, bổ sung các quy định liên quan đến Lợi nhuận sau thuế

Lợi nhuận sau thuế tại phiên bản HOSE-Index 4.0 được định nghĩa là lợi nhuận sau thuế được thu thập từ báo cáo tài chính (BCTC) bán niên được soát xét gần nhất hoặc BCTC năm được kiểm toán gần nhất của tổ chức niêm yết. Sử dụng Lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ trên BCTC hợp nhất đối với trường hợp tổ chức niêm yết là công ty mẹ. Sử dụng BCTC tổng hợp đối với trường hợp tổ chức niêm yết là đơn vị kế toàn cấp trên có đơn vị kế toán trực thuộc.

Lợi nhuận sau thuế là tiêu chí được xem xét trong việc sàng lọc cổ phiếu tham gia vào rổ Chỉ số VN30, cụ thể: các cổ phiếu có lợi nhuận sau thuế âm sẽ bị loại khỏi danh sách xem xét, đồng thời chỉ xét các BCTC có ý kiến kiểm toán là chấp nhận toàn phần.

Trường hợp cổ phiếu có Lợi nhuận sau thuế dương và BCTC có ý kiến kiểm toán là chấp nhận toàn phần nhưng có nội dung vấn đề lưu ý, vấn đề cần nhấn mạnh hoặc vấn đề khác của đơn vị kiểm toán, HOSE lấy ý kiến của Hội đồng chỉ số về việc loại bỏ hay không loại bỏ các cổ phiếu này trong việc xác định rổ VN30.

Ba là, bổ sung giới hạn tỷ trọng vốn hoá của nhóm cổ phiếu cùng ngành trong rổ chỉ số VN30.

Tại mục 7.4 HOSE-Index phiên bản 4.0, đối với chỉ số VN30 bổ sung thêm ngưỡng giới hạn tỷ trọng vốn hóa áp dụng 40% đối với nhóm cổ phiếu cùng ngành (phiên bản 3.1 chưa có quy định này).

Ngoài ra, HOSE-Index phiên bản 4.0 cũng điều chỉnh mốc thời gian công bố thông tin thay đổi danh mục cổ phiếu thành phần của các chỉ số vào thứ 4 (tại phiên bản 3.1 là thứ 2) lần thứ 3 của các tháng 1, tháng 7 hàng năm, và công bố thông tin cập nhật thông tin khối lượng lưu hành, free-float của cổ phiếu thành phần vào thứ 4 (phiên bản 3.1 là thứ 2) lần thứ 3 của tháng 1, 4, 7 và 10 hằng năm.

Ý nghĩa các thay đổi, cải tiến tại phiên bản 4.0

Quy tắc Bộ chỉ số HOSE-Index phiên bản 4.0 được điều chỉnh để phù hợp với tình hình thực tế, đồng thời đảm bảo tính ổn định, chất lượng của chỉ số cũng như tăng tính thanh khoản của các cổ phiếu trong rổ chỉ số, cụ thể:

Thứ nhất, việc nâng mức khối lượng giao dịch và giá trị giao dịch khớp lệnh khi chọn lọc cổ phiếu giúp tăng tính thanh khoản của các cổ phiếu được chọn vào rổ.

Thứ hai, bổ sung tiêu chí tài chính về lợi nhuận sau thuế không âm giúp nâng cao chất lượng của các cổ phiếu được sàng lọc vào rổ chỉ số VN30, khẳng định các doanh nghiệp trong rổ chỉ số này đều là các doanh nghiệp có nền tảng phát triển tốt.

Thứ ba, tỷ trọng vốn hoá của các mã cổ phiếu cùng ngành trong rổ chỉ số VN30 được giới hạn ở mức 40% góp phần ổn định cơ cấu ngành và hạn chế việc một ngành chiếm tỉ trọng quá nhiều trong rổ chỉ số./.