Từng bước dựng xây

Cách đây 58 năm, sau thời điểm kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp bằng chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, nhân dân toàn quốc hối hả bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước. Để thi hành những luật lệ về quản lý xuất nhập khẩu, đảm bảo thực hiện chính sách bảo vệ và phát triển kinh tế nội địa, mở rộng giao lưu hàng hoá trong nước với nước ngoài, góp phần phục vụ đường lối ngoại giao và bảo vệ tài sản nhà nước; ngày 21/02/1955 Bộ trưởng Bộ Công thương Phan Anh ký Nghị định số 23/BCT/NĐ/KB thành lập Chi sở Hải quan Lao Kay thuộc Sở Hải quan Trung ương, có nhiệm vụ quản lý xuất nhập khẩu và thuế xuất nhập khẩu, trên cơ sở chuyển hướng từ cơ quan Phân khu quản lý xuất nhập khẩu và từ các Phòng thuế quan của Thuế vụ trong kháng chiến; địa bàn hoạt động dọc theo biên giới Việt - Hoa thuộc tỉnh Lao Kay, chịu sự lãnh đạo của Sở Hải quan Trung ương và sự lãnh đạo của chính quyền địa phương về mọi mặt công tác. Đây là mốc lịch sử đầu tiên đánh dấu sự ra đời của Cục Hải quan tỉnh Lào Cai ngày nay.

Năm 1962, Chi sở Hải quan Lao Kay được đổi thành Chi cục Hải quan Lao Cai.

Năm 1975 tỉnh Hoàng Liên Sơn được thành lập, Chi cục Hải quan Lao Cai được đổi tên thành Chi cục Hải quan Hoàng Liên Sơn, tiếp tục triển khai và tổ chức thực hiện chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của Chi cục Hải quan Lao Cai.

Năm 1979, khi chiến sự với Trung Quốc xảy ra, các hoạt động nghiệp vụ của lực lượng hải quan tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc tạm thời ngừng hoạt động. Ngày 21/01/1982 Bộ trưởng Bộ Ngoại thương ký Quyết định số 58/BNgT-TCCB giải thể Chi cục Hải quan tỉnh Hoàng Liên Sơn, bổ sung cán bộ cho các cơ quan nhà nước ở địa phương và một số tỉnh miền Nam.

Được Chính phủ cho phép, ngày 29/10/1987, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ký Quyết định số 566/TCHQ-TCCB thành lập Đội kiểm soát Hoàng Liên Sơn trực thuộc Tổng cục Hải quan làm tiền đề cho việc thành lập Hải quan Hoàng Liên Sơn sau này. Sau hơn một năm hoạt động, Đội kiểm soát Hoàng Liên Sơn đã thu được nhiều kết quả trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới.

Ngày 19/5/1989, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ký Quyết định số 128/TCHQ-TCCB thành lập Hải quan Hoàng Liên Sơn trực thuộc Tổng cục Hải quan, Hải quan Hoàng Liên Sơn chính thức ra mắt và đi vào hoạt động từ ngày 29/11/1989, có trụ sở đóng tại thị xã Yên Bái, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, mượn đường Việt Nam, đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, ngoại hối, tiền Việt Nam qua biên giới trên địa bàn tỉnh Hoàng Liên Sơn.

Năm 1991, tỉnh Lào Cai được tái lập, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ký Quyết định số 115/TCHQ-TCCB ngày 30/9/1991 đổi tên Hải quan Hoàng Liên Sơn thành Hải quan Lào Cai trực thuộc Tổng cục Hải quan, có trụ sở tại Thị xã Phố Lu tỉnh Lào Cai. Nhiệm vụ chủ yếu lúc đó là chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên địa bàn tỉnh Lào Cai, hoạt động xuất nhập khẩu thời kỳ này chủ yếu là xuất nhập khẩu tiểu ngạch của cư dân biên giới.

Trưởng thành và đổi mới từng ngày

Từ năm 1991 đến nay, cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh Lào Cai, Cục Hải quan Lào Cai cũng lớn mạnh không ngừng. Trước đây chỉ là một Chi sở với trên 20 cán bộ, công chức; đến nay, Cục hải quan Lào Cai đã có 12 đơn vị thuộc, trực thuộc với 209 cán bộ, công chức, trong đó có trình độ đào tạo thạc sỹ: 03 người (1,44%), đại học, cao đằng: 175 người (84,13%); lực lượng Đoàn viên, thanh niên chiếm gần 60%, Đảng bộ có 111 Đảng viên, đây là nguồn lực quan trọng giúp Hải quan tỉnh lào Cai thực hiện thắng lợi Kế hoạch cải cách, Hiện đại hoá Hải quan Lào Cai giai đoạn 2011-2015.

Hoạt động của Hải quan Lào Cai đã chuyển từ quản lý thủ công sang phương pháp quản lý hải quan hiện đại, phấn đấu đến 2015 đạt trình độ tương đương nhóm các nước trình độ khá trong khối ASEAN. Điểm nhấn quan trọng đánh dấu bước tiến mới trong công tác cải cách hành chính, hiện đại hoá hải quan năm 2012 của Cục Hải quan Lào Cai là chính thức triển khai thực hiện thủ tục hải quan điện tử tại ¾ Chi cục Hải quan cửa khẩu, góp phần giảm thiểu thời gian làm thủ tục thông quan hàng hoá, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia các hoạt động xuất nhập khẩu.

Kim ngạch XNK hàng năm không ngừng tăng trưởng, bình quân tăng từ 25 đến 30%/năm, năm 1999 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu mới đạt 62.581.681 USD thì đến năm 2012 đạt 1.201 triệu USD. Công tác thu nộp ngân sách nhà nước đạt kết quả cao, năm 2001 thu đạt 148,4 tỷ VND thì đến năm 2012 đã thu đạt 1.074,85 tỷ VNĐ.

Sau 58 năm xây dựng và trưởng thành, cán bộ công chức Cục Hải quan tỉnh Lào Cai đã được Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan trung ương, địa phương, Tổng cục Hải quan tặng nhiều phần thưởng cao quý. Năm 2011, Cục Hải quan tỉnh Lào Cai được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba. Năm 2012, có nhiều tập thể và cá nhân thuộc Cục Hải quan tỉnh Lào Cai đã được các cấp có thẩm quyền ghi nhận nhiều thành tích xuất sắc.

Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh Lào Cai; sự phối hợp chặt chẽ của các Sở, Ban ngành, các huyện thị biên giới và nhân dân trong tỉnh, Cục Hải quan tỉnh Lào Cai luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Đảng và nhân dân giao phó, phấn đấu trở thành một điểm sáng tiêu biểu trên vùng Tây Bắc Tổ quốc. Triển khai mạnh mẽ các giải pháp nhằm thúc đẩy các hoạt động XNK, đầu tư, du lịch và hội nhập quốc tế, góp phần bình ổn giá cả thị trường, kiềm chế lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội, giữ vững ổn định an ninh chính trị theo tinh thần Nghị quyết số 11 của Chính phủ... Trong đó tập trung đẩy mạnh thực hiện Kế hoạch cải cách, phát triển hiện đại hóa Hải quan Lào Cai giai đoạn 2011 - 2015, Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2020 của ngành Hải quan... Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đầu tư cơ sở vật chất theo hướng từng bước hiện đại hoá công tác quản lý hải quan tại các đơn vị; Ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin vào công tác quản lý, điều hành; Quản lý phát triển nguồn nhân lực đáp ứng với yêu cầu cải cách hiện đại hoá; Tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, công tác kiểm tra sau thông quan...