Đằng sau động thái hướng đến ngừng sản xuất toàn bộ xe xăng của “đại gia” ô tô Nhật
Tuy nhiên, việc các hãng chạy đua nhau chuyển sang sản xuất xe ô tô chạy điện hoàn toàn để giảm khí thải nhà kính sẽ không có tác dụng nếu điện sạc được sản xuất bằng nhiên liệu hóa thạch.
Honda Motor đang chuẩn bị sẵn sàng cho việc thay đổi động cơ.
Theo báo Nikkei, trong chương trình cải tổ được công bố mới đây, Honda đang hướng tới tương lai sản xuất hoàn toàn chỉ xe điện, Honda đã giảm quy mô và năng lực sản xuất xuống còn chưa đến 800.000 xe/năm, giảm ước chừng khoảng 40% so với mức đỉnh vào năm 2002.
Phần lớn sự suy giảm này diễn ra thông qua việc ngưng sản xuất xe tại nhà máy ở Sayama, tỉnh Saitama phía Tây Bắc Tokyo vào cuối năm ngoái. Honda đồng thời thông báo về các biện pháp cắt giảm chi phí trong năm ngoái, trong đó có việc áp dụng hệ thống phát triển phương tiện mới, đồng thời giảm bớt sự tham gia vào giải đua công thức 1.
Công ty đang điều chỉnh lại hoạt động sản xuất tương xứng với kế hoạch phát triển trong tương lai. Honda đã thông báo toàn bộ dây chuyền sản xuất xe của hãng sẽ chỉ phục vụ cho xe điện vào năm 2040.
Ngày 27/12/2021, buổi lễ chia tay dây chuyền đã được tổ chức ở nhà máy tại Sayama nhằm đánh dấu cho sự chấm dứt của hoạt động sản xuất xe hoàn thiện. Chủ tịch Toshihiro Mibu tuyên bố với những người có mặt: “Cũng giống như các bạn, tôi sẽ rất nhớ những gì đã qua”.
Chỉ có vài nhà điều hành doanh nghiệp tham dự buổi lễ này bởi các biện pháp hạn chế thời kỳ dịch COVID-19. Tuy nhiên, buổi lễ được truyền trực tiếp để người lao động trong toàn bộ Honda đều có thể chứng kiến. Ông Mibu xuất hiện tại một nhà máy cũ của Honda và nói về việc từng được dìu dắt bởi các tiền bối như thế nào trong thời gian ở nhà máy khi ông còn trẻ: “Chúng tôi sẽ vẫn tiếp tục sản xuất các loại xe ô tô đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng ở thị trường nội địa và nước ngoài”.
Nhà máy tại Sayama, khai trương vào năm 1964, sản xuất ra những dòng xe định hình xu hướng kinh doanh của doanh nghiệp trong đó có xe Civic với động cơ đốt trong xả khí thải thấp và Accord – dòng xe chủ chốt của Honda.
Nhà máy này hiện vẫn duy trì sản xuất phụ tùng, tuy nhiên sẽ đóng cửa hoàn toàn sau từ 2 đến 3 năm tới. Hoạt động của nhà máy này sẽ chuyển sang nhà máy tại Yorii của Honda nhằm giảm chi phí cố định và tăng tần suất hoạt động. Nhiều người lao động từ nhà máy tại Sayama sẽ được chuyển đến nhà máy ở Yorii và nhiều nơi khác nữa. Honda cho đến nay chưa quyết định sẽ làm gì khi mà nhà máy Sayama đóng cửa.
Thông thường, nhà máy này sản xuất mỗi năm 250.000 xe ô tô mỗi năm. Cho đến cuối năm 2021, Honda có năng lực sản xuất ước tính khoảng 1 triệu xe ô tô hoàn thiện mỗi năm tại ba nhà máy ở Sayama, Yorii và một nhà máy khác ở Suzuka ở tỉnh Mie miền trung của nước Nhật. Từ đó đến nay, công suất của nhà máy giảm xuống còn hơn 800.000 xe/năm tại ba nhà máy ở Yorii, Suzuka và Yokkaichi – tỉnh Mie.
Đầu thập niên 2000, Honda khi đó sản xuất ước tính khoảng 1,3 triệu xe ô tô mỗi năm. Công ty thực tế sản xuất ước tính khoảng 840.000 xe tại Nhật trong năm 2019, trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra. Tuy nhiên, Honda thừa khả năng tăng số lượng xe sản xuất ra lên ước chừng khoảng 900.000 xe/năm nếu cần thiết. Giờ đây, Honda đang tập trung vào cải thiện năng lực sản xuất xe tại các nhà máy lên càng cao càng tốt.
Ngược lại với Honda, Toyota thực tế không hề có kế hoạch giảm sâu quy mô sản xuất tại Nhật mà vẫn giữ nguyên chính sách sản lượng hơn 3 triệu ô tô/năm như hiện nay. Tại Nhật, Nissan trong khi đó sản xuất ước tính khoảng 1,34 triệu ô tô/năm, theo tính toán của Fourin, một công ty chuyên nghiên cứu ngành ô tô. Như vậy có thể thấy năng lực sản xuất của Honda hiện thấp hơn rõ ràng so với 2 đối thủ.
Một yếu tố quan trọng đằng sau hoạt động sản xuất quy mô nhỏ tại Nhật chính là bởi thị trường Nhật chỉ chiếm phần nhỏ trong tổng doanh số bán hàng của Honda trên toàn cầu. Năm tài khóa 2018, Honda bán ra 740.000 xe tại Nhật, tương đương khoảng 14% doanh số toàn cầu của hãng. Doanh số bán xe nội địa của Toyota ước tính 2,29 triệu xe, tương đương khoảng 22% tổng doanh số toàn cầu.
Tuy nhiên, riêng tại thị trường Mỹ, Honda bán được 1,6 triệu ô tô, tức khoảng 30% tổng doanh số bán xe trên toàn cầu. Tại thị trường Trung Quốc, Honda bán ra 1,46 triệu xe, tức 28% tổng doang số bán xe. Bởi tỷ lệ bán xe ở nước ngoài khá cao, Honda có hệ thống sản xuất xe mang tính toàn cầu cao hơn. Xe ô tô bán tại Nhật không nhất thiết sản xuất tại nước này mà được sản xuất tại Thái Lan.
Người tiêu dùng sẽ vẫn ngại ngần sử dụng xe điện chừng nào hạ tầng sạc pin còn chưa được cung cấp đầy đủ. Việc chuyển sang công nghệ xe điện nhằm giảm đi khí thải nhà kính sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu điện dùng để xạc được sản xuất bằng nhiên liệu hóa thạch.
Trong khi đó tại Mỹ, nhiều hãng sản xuất xe điện đang phát triển ví như Tesla hay Rivian Automotive, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden hiện đang khuyến khích sự phát triển của các dòng xe điện.
Chính phủ Trung Quốc cũng hỗ trợ mạnh tay trong nỗ lực xây dựng ngành công nghiệp xe điện từ con số không. Kết quả, người Trung Quốc hiện đã có thể mua xe điện cỡ nhỏ với giá chỉ khoảng 4.300USD.