Đồ truyền thống “lép vế”

Khảo sát trên các tuyến phố Hàng Ngang, Hàng Đào, chợ Đồng Xuân, Hàng Mã, Hàng Giấy cho thấy hoạt động mua bán chuẩn bị tết trung thu đã bắt đầu sôi động hơn. Các loại hàng hóa, đồ chơi cùng các vật dụng trang trí cho dịp tết trung thu rất đa dạng về chủng loại, màu sắc và giá cả. Tuy nhiên, trong số đó, những đồ chơi truyền thống chỉ kiểm đếm trên đầu ngón tay.

Cụ thể, những món đồ chơi truyền thống như: Đèn ông sao, đèn lồng, mặt nạ giấy, mũ handmade, trống,… Trong khi đó, những loại đồ chơi Trung Quốc có đến hàng trăm loại với nhiều màu sắc hấp dẫn và đặc biệt là giá thành là rất thấp.

Trao đổi với phóng viên Báo DĐDN, chị Thu – một người bán đèn ông sao, đèn lồng truyền thống trên phố Hàng Mã cho biết: Mọi năm tầm này hàng hóa buôn bán đã rất sôi nổi rồi, nhưng năm nay chậm nhiều. Cả ngày mới bán được 300-400 chiếc đèn, chỉ bằng một nửa năm ngoái.

“Dân tình mua đèn ít đi nhiều, vì đèn Trung Quốc nhiều mẫu mã lại thường có gắn đèn, nhạc. Trong khi đó đèn VN mẫu mã ít và chế tác có phần kém tinh xảo hơn. Dù giá cả đèn lồng không chênh nhau là mấy” – chị Thu chia sẻ.

Chị Thu cho biết thêm, gia đình là người làng nghề Báo Đáp (xã Hồng Quang, Nam Trực, Nam Định) nên nhập đèn tận gốc giá bán rất rẻ. Đèn ông sao chỉ có giá buôn là 4.000- 10.000 đồng/chiếc tùy kích thước, mà bán lẻ lời lãi cũng chỉ tính vài nghìn. Người dân có vẻ không mặn mà với sản phẩm truyền thống này lắm. Đa phần khách mua đèn ông sao là các cơ quan, trường học, chứ khách mua lẻ cho con em rất ít.

Theo ghi nhận của phóng viên, các loại đèn lồng truyền thống thường làm bằng giấy hoặc chất liệu nhựa mỏng, màu sắc đơn giản với hình vẽ thủ công giá bán dao động từ 30.000- 60.000 đồng/chiếc tùy kích cỡ. Trong khi đó, những loại đèn lồng không rõ xuất xứ hoặc xuất xứ Trung Quốc lại có màu sắc đa dạng, nhiều chi tiết đi kèm cầu kỳ, bắt mắt và đặc biệt là kèm đèn phát sáng, nhạc…

Bên cạnh đó, những đồ chơi truyền thống như mặt nạ cũng bị “chê” là kém hấp dẫn. Thường chỉ là những hình thù các nhân vật dân gian chú Cuội, Thị Nở, Chí Phèo, lợn, trâu. Trong khi đó, những loại mặt nạ siêu nhân, nhân vật hoạt hình, công chúa…lại là những mẫu mã thu hút trẻ em hơn cả. Cùng với đó những loại mặt nạ không rõ xuất xứ này chỉ có giá khoảng 3.000-5.000 đồng/chiếc.

Đây là một trong những lý do mà đồ chơi truyền thống đang có phần “nép vế” hơn trên thị trường.

Đồ Trung Quốc bạo lực và nguy hại

Mới đây (ngày 7/9) lực lượng chức năng tỉnh Yên Bái vừa bắt giữ và tiêu hủy gần 500 sản phẩm đồ chơi trẻ em không rõ nguồn gốc xuất xứ. Qua kiểm tra, hầu hết số hàng hóa này đều có nhãn mác xuất xứ từ Trung Quốc.

Đáng nói hơn, theo lực lượng chức năng, trong số những đồ chơi không rõ nguồn gốc này lại có khá nhiều là đồ chơi bạo lực như: Súng, kiếm, giáo, mặt nạ quái dị… Hầu hết các đồ chơi này đều có nguồn gốc từ Trung Quốc được tiểu thương nhập từ chợ Tân Thanh (Lạng Sơn) hoặc nhập thẳng từ Thẩm Quyến (Trung Quốc) với số lượng lớn.

Theo quy định các loại đồ chơi dành cho trẻ em phải tuân thủ theo QCVN 3:2009/BKHCN, trước khi lưu thông trên thị trường phải được chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy và gắn dấu hợp quy theo quy chuẩn. Tuy nhiên, tất cả loại đồ chơi này đều không có tem hay chữ tiếng việt (với hàng nhập) mà toàn chữ Trung Quốc.

Và theo một chuyên gia tâm lý, thường xuyên tiếp xúc với những đồ chơi bạo lực này sẽ ảnh hưởng tới việc hình thành tâm lý, dễ dẫn đến các hành vi mang tính bạo lực, côn đồ rất khó kiểm soát ở trẻ. Mặt khác, những loại đồ chơi này thường làm từ nhựa tái chế rất độc hại.

Đặc biệt, theo Viện Khoa học vật liệu ứng dụng và Viện Công nghệ hóa học, đơn vị đã từng tiến hành kiểm nghiệm đối với một số mẫu đèn lồng nhựa Trung Quốc đang bán trên thị trường. Kết quả cho thấy, lượng muối cadimi (Cd) trong sơn phủ có hàm lượng cao gấp 123 lần mức cho phép trong Bộ tiêu chuẩn an toàn đồ chơi trẻ em của Bộ Khoa học – công nghệ Việt Nam.

Như vậy, trẻ chỉ cần tiếp xúc, cầm nắm đèn lồng là có thể bị thôi nhiễm Cd. Tiếp xúc nhiều với đèn lồng nhiễm Cd hàm lượng quá cao sẽ dẫn đến tích lũy nhiều trong thận và phát bệnh sau đó.

Bên cạnh đó, chuyên gia cho biết, các loại mặt nạ từ nhựa dẻo không rõ nguồn gốc thường được sản xuất từ nhựa, cao su, sơn phun màu và nhiều thành phần hóa học khác, trong đó có nhiều thành phần gây nguy hiểm tới cơ thể.

Cụ thể là chứa 0,65% DEHP – một thành phần dùng để kéo dẻo nhựa và được các nhà nghiên cứu cho là có khả năng làm con người dị ứng như nổi mẩn, ngứa ngáy, phát ban, thậm chí có trường hợp dị ứng nặng còn xâm nhập sâu vào bên trong cơ thể, gây nguy hiểm tới sức khỏe và cả tính mạng.

Bệnh viện Nhi Trung ương từng ghi nhận, mỗi năm khoa Cấp cứu- Chống độc của bệnh viện tiếp nhận khoảng 2.000 trường hợp tai nạn, thương tích ở trẻ. Mà phần lớn các trường hợp do phụ huynh bất cẩn cho con chơi đồ chơi không an toàn, đồ chơi bạo lực. Những trường hợp này nếu không được cấp cứu kịp thời thì rất có thể nguy hiểm đến tính mạng.