Nhận thức vai trò quan trọng của công tác phối hợp giữa 2 lực lượng Hải quan và BĐBP trong việc kiểm soát hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, giữ gìn an ninh kinh tế, chính trị địa bàn tỉnh Quảng Trị, ngay sau khi Tổng cục Hải quan và Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng ký kết quy chế phối hợp, ngày 30-11-2002, Cục Hải quan và BCH Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị đã tiến hành ký kết quy chế phối hợp hoạt động.

Trên cơ sở nội dung quy chế đã ký kết, lãnh đạo hai Ngành đã thống nhất chỉ đạo các đơn vị cơ sở chủ động triển khai các kế hoạch phối kết hợp cụ thể tại từng địa bàn quản lý. Việc phối hợp hoạt động tại khu vực cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, cửa khẩu quốc gia La Lay, cửa khẩu cảng Cửa Việt, Khu kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo và những nơi không có tổ chức Hải quan đã được hai bên thống nhất, cụ thể hóa trong Quy chế về nguyên tắc, nội dung, quá trình thực hiện.

Là 2 lực lượng luôn có mặt trong quá trình thực thi nhiệm vụ tại khu vực biên giới, cửa khẩu, quan hệ phối hợp giữa Hải quan và Bộ đội Biên phòng là quan hệ phối hợp hiệp đồng, nhằm tạo sức mạnh tổng hợp góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao.

Xác định rõ tầm quan trọng đó, nhiều năm qua, từ cấp Cục đến các đơn vị cơ sở (các chi cục Hải quan từ cấp Bộ Chỉ huy đến các đồn cửa khẩu, lực lượng Hải quan và Biên phòng đã thực hiện công tác phối hợp một cách kịp thời, có hiệu quả, nhất là trong tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động XNK, XNC, quảng bá du lịch, và nhất là trong thực hiện nhiệm vụ đấu tranh với hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng cấm, vũ khí, chất nổ, ma tuý qua biên giới và các loại tội phạm khác, góp phần quan trọng vào việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự xã hội trên tuyến biên giới và an ninh kinh tế trên địa bàn.

Nhờ sự phối hợp tốt giữa 2 lực lượng, từ năm 2002 đến nay, Hải quan và Biên phòng tỉnh Quảng Trị đã phối hợp kiểm soát và làm thủ tục XNC cho gần 2,5 triệu lượt người và 220 nghìn lượt phương tiện, 880 nghìn lượt người cùng 140 nghìn lượt phương tiện XNC vùng biên giới. Ở cửa khẩu cảng Cửa Việt đã làm thủ tục XNC cho 416 lượt tàu và 3.687 lượt thuyền viên, kiểm soát xuất nhập cảng cho 3.980 tàu và gần 30 nghìn lượt thuyền viên.

Hai bên cũng đã cung cấp cho nhau nhiều thông tin chính xác về âm mưu, phương thức thủ đoạn chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù địch; tình hình trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; về những cơ chế, chính sách kinh tế đối ngoại có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động thương mại trong nước; công tác quản lý XNC, XNK; tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, về phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng buôn lậu.

Kết quả trong 10 năm, hai lực lượng Hải quan và Biên phòng tỉnh Quảng Trị đã phối hợp bắt giữ trên 6.094 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, buôn bán ma túy, hàng cấm..., trị giá trên 52 tỷ đồng. Trong đó, phối hợp bắt giữ 13 vụ ma túy, thu giữ một số lượng lớn các chất ma túy tổng hợp, heroin, cần sa...

Hai lực lượng cũng đã chủ động và kịp thời thông báo cho nhau những quy định mới, những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, những văn bản chỉ đạo của Ngành mình có liên quan đến công tác bảo vệ biên giới, chủ quyền lãnh thổ quốc gia, quản lý xuất nhập cảnh, đến chính sách thương mại, quản lý xuất nhập khẩu, chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Hai bên còn tổ chức hướng dẫn cho nhau những yêu cầu nội dung thực hiện để hiểu rõ hơn tính chất của lực lượng kia, cũng như trách nhiệm, quyền hạn chung của hai bên; chủ động trao đổi, hướng dẫn những nội dung nghiệp vụ liên quan trong quá trình hoạt động để phối hợp, hỗ trợ tốt cho nhau trong thực hiện nhiệm vụ. Kịp thời trao đổi, rút kinh nghiệm qua từng vụ việc xảy ra tại cửa khẩu, những sơ hở mà đối tượng dễ lợi dụng cũng như các khó khăn, vướng mắc nảy sinh trong quá trình phối hợp thực hiện nhiệm vụ, tìm ra các giải pháp tổ chức thực hiện hiệu quả hơn. Ngoài ra, thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin về tình hình nội bộ của nhau, chấn chỉnh uốn nắn kịp thời những sai phạm của cán bộ, công chức, chiến sỹ hai bên nhằm thực hiện công tác phối hợp thuận lợi và hiệu quả nhất.

Có thể khẳng định rằng, kết quả đạt được trong việc thực hiện quy chế phối hợp giữa Hải quan và Biên phòng Quảng Trị là rất quan trọng, có ý nghĩa lớn và thể hiện sự thành công của việc ký kết quy chế phối hợp.

Trên tuyến biên giới Quảng Trị, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, buôn bán vận chuyển ma túy, vũ khí, chất nổ, vi phạm sở hữu trí tuệ, tội phạm khủng bố, gián điệp, buôn bán phụ nữ, trẻ em, xuất nhập biên trái phép… vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường, thường trực đe dọa an ninh kinh tế, chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Vì vậy, yêu cầu phối hợp thời gian tới đặt ra cho hai lực lượng Hải quan – Biên phòng Quảng Trị các nhóm nhiệm vụ trọng tâm:

Một là, tiếp tục đẩy mạnh phối hợp trong công tác cải cách, hiện đại hóa thủ tục hành chính phù hợp với thông lệ quốc tế nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh. Đây là nhiệm vụ cơ bản, đầu tiên và quan trọng nhất nhưng cũng hết sức cần thiết và cấp bách, nhất là chúng ta đang nỗ lực triển khai hoàn thiện thủ tục kiểm tra một cửa, một điểm dừng tại cửa khẩu Lao Bảo; hoàn thiện quy trình kiểm tra, kiểm soát tại cửa khẩu La Lay. Và dự kiến trong năm 2012, ngành Hải quan sẽ tiến hành thủ tục thông quan điện tử tại Hải quan CK Lao Bảo, Hải quan Khu thương mại Lao Bảo. Đến năm 2015, ngành Hải quan sẽ thực hiện thủ tục thông quan tự động theo mô hình hiện đại của Nhật Bản (VNASSC).

Hai là, Phối hợp trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng cấm, vũ khí, chất nổ, ma tuý qua biên giới và các loại tội phạm khác, góp phần quan trọng vào việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự xã hội trên tuyến biên giới và an ninh kinh tế trên địa bàn. Đặc biệt lưu ý là thời gian gần đây, trên tuyến biên giới Việt - Lào, tội phạm về ma tuý đang ngày càng có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp.

Với những hành động cụ thể, thiết thực, tin tưởng rằng, trong thời gian đến, 2 lực lượng Hải quan và Biên phòng Quảng Trị sẽ tiếp tục đạt được những kết quả cao nhất trong công tác cải cách thủ tục hành chính và phòng chống các loại tội phạm; góp phần giữ vững an ninh kinh tế, chính trị, trật tự an toàn xã hội và đặc biệt là góp phần quan trọng vào việc hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn của từng lực lượng.