Gian lận thương mại qua hành vi khai sai định mức là khá phổ biến, chiếm khoảng 80%. Với loại hình này, gian lận XNK điển hình là gian lận định mức, nhập thừa, xuất khống… Để công tác phòng chống GLTM luôn được sát sao, HQBD thời gian qua cũng đã liên tục chủ động tập huấn cho các chi cục để tăng cường công tác kiểm tra, từ khâu đăng ký đến kiểm tra định mức, kiểm tra thực tế hàng hóa, kiểm tra tại kho. Bên cạnh đó, đội kiểm soát của HQBD cũng chia ra các địa bàn để phát hiện kịp thời các hành vi gian lận trong nhập khẩu nguyên liệu để bán ra thị trường; Phòng Quản lý rủi ro cũng chủ động nắm bắt những hoạt động bất thường trong việc XNK của doanh nghiệp. “Một công ty có ít công nhân nhưng một tháng nhập hàng chục container nguyên phụ liệu; khâu sản xuất phạm vi nhỏ hẹp nhưng lại nhập khẩu nhiều là bất thường… Do đó, khi nắm bắt được các hoạt động bất thường này, chúng tôi sẽ trực tiếp thông tin cho các chi cục trực thuộc để theo dõi, kiểm tra thường xuyên nhằm phát hiện kịp thời các hành vi gian lận…”, ông Hạnh nói.

Trong thời gian qua, nhờ thường xuyên nắm bắt, tăng cường công tác thanh kiểm tra, HQBD đã phát hiện nhiều vụ vi phạm, gian lận trong hoạt động XNK. Thêm vào đó, hoạt động của chi cục quản lý hàng hóa sau thông quan cũng được đẩy mạnh, qua đó phát hiện nhiều vi phạm và thực hiện truy thu hàng chục tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước. Theo số liệu từ HQBD, tính đến tháng 10, đơn vị này đã tiến hành xử phạt trên 600 vụ vi phạm hải quan với tổng số tiền phạt và truy thu lên đến trên 74 tỷ đồng; trong đó phạt tiền 612 vụ và truy thu thuế 48 vụ việc. Theo phân tích từ HQBD, các vụ việc GLTM thường gắn liền với các hành vi như giả mạo giấy tờ thuộc hồ sơ hải quan để nhập khẩu hàng hóa; nhập khẩu hàng hóa không khai báo; nhập khẩu dư số lượng; khai sai số lượng nhập khẩu; nhập hàng cấm; vi phạm quy định về khai hải quan và khai thuế; khai tăng định mức; vận chuyển hàng hóa không có chứng từ hợp lệ; vi phạm chế độ hóa đơn, chứng từ; tiêu thụ nguyên liệu ra thị trường; khai sai tên hàng, chủng loại, trọng lượng, trị giá, thuế suất để trốn thuế...

Cũng theo Phó Cục trưởng Cục HQBD Dương Hồng Hạnh, phương thức thủ đoạn của các đối tượng có hành vi gian lận rất đa dạng và tinh vi. Đơn cử là vụ mà Chi cục HQBD tại Sóng Thần mới phát hiện hành vi gian lận khá tinh vi của một doanh nghiệp có tờ khai xuất khẩu là vải dù, nhưng khi thực hiện kiểm tra thì phát hiện trong lô hàng giấu kèm theo các thỏi nhôm, đồng… Vì vậy, để ngăn ngừa tối đa các hành vi GLTM đòi hỏi HQBD phải luôn chủ động nắm bắt tình hình, tăng cường thanh kiểm tra và đặc biệt là nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cũng như hiện đại hóa các hoạt động nghiệp vụ. Trong thời gian tới, khi HQBD đưa dự án máy soi container vào hoạt động, sẽ ngăn ngừa và phát hiện tốt hơn các hành vi GLTM trong hoạt động XNK tại HQBD

“Theo ông Dương Hồng Hạnh, Phó Cục trưởng Cục HQBD, phương thức thủ đoạn của các đối tượng GLTM thường gặp là đặt xen lẫn hàng hóa thuộc diện kiểm tra vào hàng hóa thuộc diện miễn kiểm tra để gian lận. Các đối tượng lợi dụng ban đêm, ngày nghỉ để vận chuyển nguyên phụ liệu như vải, quần áo… tiêu thụ nội địa; vận chuyển vải, quần áo thành phẩm chung với phế liệu để che mắt các cơ quan chức năng. Thậm chí, các đối tượng còn bố trí người theo dõi cảnh giác, rà đường, canh gác các lực lượng chức năng; lợi dụng giờ cao điểm buổi trưa, chập tối, gần sáng để vận chuyển hàng hóa!”