Lãi suất khó giảm thêm
(Tài chính) Nguồn vốn huy động tăng trong khi tốc độ cho vay không tăng tương ứng đã đẩy lượng tiền thừa trong ngân hàng dâng cao. Thực tế này dẫn tới dự đoán lãi suất có thể giảm trong thời gian tới. Tuy nhiên, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho rằng kỳ vọng đó khó xảy ra.
Đầu tiên, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đang giảm và tín dụng vẫn bế tắc đầu ra trong khi nguồn tiền được huy động vào các ngân hàng vẫn ổn định. Theo thông tin từ NHNN, tính đến ngày 22/4, tăng trưởng huy động vốn ngành ngân hàng đạt 3,09% trong khi tín dụng chỉ tăng 0,62%.
Thanh khoản hệ thống luôn trong trạng thái khá dồi dào là nguyên nhân khiến các ngân hàng không có nhu cầu vay vốn trên thị trường mở và tích cực mua vào tín phiếu. Thế nhưng, lãi suất đấu thầu trái phiếu Chính phủ tiếp tục giảm, lợi tức trái phiếu tiếp tục rơi. Lãi suất huy động của trái phiếu tháng 4 giảm từ 0,4 - 0,41 điểm phần trăm/năm so với tháng 3. Và, khối lượng trái phiếu huy động trên thị trường sơ cấp tháng 4 cũng giảm mạnh đến 62% so với tháng 3 - khác các tháng trước đó.
Thêm một dấu hiệu đặc biệt về sự trầm lắng: liên tiếp trong hai tuần cuối tháng 4, không có tổ chức tín dụng tham gia đấu thầu trên thị trường mở mặc dù NHNN vẫn chào thầu 1.000 tỷ đồng/mỗi phiên với lãi suất 5,5%/năm, kỳ hạn 7 ngày. Trong ngắn hạn cũng không có tín hiệu nào lạc quan với dòng tiền đang nằm trong các ngân hàng khi mà nền kinh tế tiếp tục đối mặt những khó khăn.
Tuy nhiên, Phó thống đốc NHNN Nguyễn Phước Thanh nhận định, lãi suất khó giảm sâu trong thời gian tới. Theo ông, mặt bằng lãi suất hiện nay cũng đã giảm nhiều so với trước và trở lại mức của năm 2006. Cụ thể: lãi suất huy động lãi suất VNĐ đã giảm 0,5 - 1,5%/năm so với cuối năm 2013, lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên giảm 1%/năm so với cuối năm 2013. Lãi suất của các khoản vay cũ tiếp tục được các tổ chức tín dụng tích cực điều chỉnh giảm. Cho rằng mặt bằng lãi suất như vậy là đã dần phù hợp, ông Thanh lý giải việc tín dụng vẫn khó tăng trưởng là do cung – cầu thị trường quyết định. Một khi cầu thị trường không có thì cung vốn có đẩy ra mạnh cũng khó cho vay. Nếu đầu ra sản phẩm không được khơi thông và sức mua chưa cải thiện thì doanh nghiệp sẽ chưa có nhu cầu sử dụng vốn vay, cho dù lãi suất vay ở mức thấp. Nói cách khác, giảm lãi suất, nhưng tồn kho tăng hoặc thanh khoản chậm thì chưa thể kỳ vọng dòng chảy tín dụng sẽ được khơi thông mạnh.