"Ma trận" hàng xách tay
Thời gian qua, đánh trúng nhu cầu của người tiêu dùng, những người kinh doanh các mặt hàng hóa mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, sữa… xách tay từ nước ngoài về Việt Nam có xu hướng mở rộng kênh phân phối qua nhiều hình thức. Đặc thù mua bán nhỏ lẻ và không thường xuyên của loại hàng này khiến việc kiểm tra, kiểm soát chất lượng của các ngành chức năng gặp nhiều khó khăn.
Thật giả khó lường
Những năm gần đây, nhiều người tiêu dùng Việt lo ngại trước nạn hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường nên bắt đầu chuyển sang hàng ngoại. Thế nhưng, từ sữa trẻ em đến thực phẩm chức năng cho người lớn, mỹ phẩm được dán nhãn sản xuất tại Mỹ, Nhật, Úc, Hàn Quốc... dần dần đều bị làm giả với số lượng lớn, đã có nhiều vụ án được phanh phui.
Vì vậy, nhiều người tiêu dùng phải cậy nhờ người thân, bạn bè trực tiếp mang từ nước ngoài về. Tuy nhiên, việc nhờ mua hàng xách tay không thể đáp ứng hết nhu cầu. Vì vậy, các tiểu thương hàng xách tay đã bắt đầu xuất hiện ngày càng nhiều và hiện tại đang trở nên mất kiểm soát.
Khi các tiểu thương hàng xách tay đã mang tính chuyên nghiệp thì số lượng hàng hóa phải nhiều, đa dạng hơn và hàng hóa thường được họ thu mua qua nhiều trung gian, bao nhiêu cũng có. Vì vậy, chất lượng cũng trở nên khó lường hơn.
Một chủ cửa hiệu hàng xách tay trên đường Ngô Gia Tự, TP. Nha Trang cho biết: "Cửa hàng mở bán cũng gần 5 năm, phần lớn là giày dép, đồng hồ, mắt kính, túi xách và một ít thực phẩm chức năng. Lúc đầu chúng tôi rất đông khách, nhưng nay người bán nhiều nên không còn đắt hàng như trước…".
Điều đáng nói là hầu hết các cửa hàng bán hàng xách tay đều không đăng ký kinh doanh, không rõ nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, giá cả đều do người bán tự đặt ra và cũng không được kiểm định chất lượng có đúng như nhãn mác…
Khó kiểm soát chất lượng
Không chỉ các sản phẩm thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng thu hút khách, mà mặt hàng điện tử như điện thoại di động, laptop cũng được gắn mác hàng xách tay, giá rẻ hơn từ một đến vài triệu đồng so với các nơi phân phối chính thức. Người tiêu dùng chỉ nghĩ đơn giản, những mặt hàng này có giá rẻ vì không bị đánh thuế hải quan. Tuy nhiên, chất lượng hàng hóa vẫn là "hên xui"…
Bà Nguyễn Thị Bích Kiều - người tiêu dùng ở Khánh Hòa - bộc bạch: "Hàng xách tay do người thân, bạn bè trực tiếp mang về, không mang tính kinh doanh thì tôi yên tâm. Còn những cửa hàng bày bán hàng xách tay thì tôi không tin, vì tôi đã bị mua phải hàng nhái vài lần, khi mang đến trả họ không chịu trách nhiệm với rất nhiều lý do…".
Dẫu biết người tiêu dùng thông thái sẽ có những quyết định tiêu dùng đúng đắn, nhưng trước xu thế bùng nổ của hàng xách tay, việc hỗ trợ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của các cơ quan chức năng là hết sức cần thiết.
Thiết nghĩ, các ngành chức năng cần sớm phối hợp chặt chẽ để kiểm soát các cửa hiệu hàng xách tay không tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật về dán nhãn hàng hóa, nộp thuế và đăng ký kinh doanh… Đồng thời, hỗ trợ hiệu quả cho người tiêu dùng hạn chế mua phải hàng kém chất lượng đội lốt hàng xách tay.