Đây là kết quả khả quan sau 11 tháng triển khai thí điểm thực hiện hoàn thuế GTGT cho khách nước ngoài theo Quyết định 05/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, để chính sách này triển khai một cách rộng rãi và mang lại hiệu quả cao hơn, rất cần sự vào cuộc của các bộ, ngành liên quan…

Lợi ích thiết thực

Hoàn thuế GTGT đối với khách nước ngoài khi xuất cảnh đã là thông lệ của nhiều nước trên thế giới. Việc thí điểm hoàn thuế GTGT thực hiện theo Quyết định 05/2012/QĐ-TTg không chỉ khuyến khích du lịch Việt Nam phát triển mà còn nâng cao hình ảnh Việt Nam, đặc biệt là khuyến khích khách du lịch tiêu dùng hàng hóa Việt Nam, kích thích sản xuất phát triển, nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Việc triển khai thí điểm chương trình hoàn thuế GTGT cho khách nước ngoài bước đầu được thí điểm tại hai cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài và sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất. Một điểm dễ nhận thấy là quy trình, thủ tục thực hiện đơn giản. Khách du lịch mua hàng ở các cửa hàng nội địa sau đó làm thủ tục xuất cảnh tại cơ quan Hải quan, cơ quan Hải quan sẽ kiểm tra hàng hóa và thực hiện tính số thuế được hoàn.

Việc quy hoàn cụ thể số tiền thuế đó bằng tiền Việt Nam sẽ được thực hiện bởi các ngân hàng thương mại làm đại lý cho việc hoàn thuế. Quy trình hiện nay theo đánh giá của các đơn vị thực hiện, cơ bản đã phù hợp với quy trình chung của các nước đang thực hiện.

Tại 2 điểm hoàn thuế là Nội Bài và Tân Sơn Nhất, trong 3 tháng đầu tiên triển khai, số lượng khách đến hoàn thuế còn ít, nhưng đã tăng dần trong những tháng gần đây. Tính đến cuối tháng 12/2012 đã có hơn 1.500 lượt người nước ngoài được hoàn thuế với tổng trị giá hàng được hoàn thuế là 56,091 tỷ đồng, tổng số tiền thuế GTGT đã hoàn là 4,365 tỷ đồng.

Đến cuối tháng 5/2013 có thêm hơn 2.218 lượt người nước ngoài được hoàn thuế với tổng trị giá hàng hóa được hoàn là hơn 97,6 tỷ đồng, tổng số tiền thuế được hoàn là hơn 11,9 tỷ đồng. Tương ứng với số lượng khách được hoàn thuế tăng lên và số tiền thuế đã hoàn tăng, số tiền dịch vụ các ngân hàng thương mại được hưởng cũng tăng.

Theo thống kê từ Chi cục Hải quan cửa khẩu Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất: Sau 11 tháng triển khai chương trình thí điểm hoàn thuế GTGT cho khách nước ngoài đã có khoảng 3,4 nghìn lượt người được hoàn thuế với tổng số thuế là trên 10,4 tỷ đồng, trị giá hàng hoàn thuế hơn 136 tỷ đồng. Hàng hóa của người nước ngoài làm thủ tục hoàn thuế chủ yếu là các mặt hàng: Điện tử, quần áo, giày dép…

Còn tại Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Nội Bài, sau 11 tháng triển khai, đơn vị đã thực hiện hoàn thuế cho hơn 368 lượt khách nước ngoài với tổng số tiền thuế được hoàn hơn 1,37 tỷ đồng, trị giá hàng hoàn thuế hơn 17,63 tỷ đồng. Mặt hàng hoàn thuế chủ yếu là máy móc, túi, ví, đồ trang sức, hàng điện tử, đồ gốm sứ…

Đúng như mục tiêu của chương trình, qua thời gian triển khai, du khách quốc tế đánh giá cao lợi ích mà chính sách này đem lại cho họ. Điều này đã tạo một tâm lý thoải mái cho khách du lịch, giúp họ tiết kiệm được chi phí mua hàng, khuyến khích họ tiêu thụ nhiều hàng hóa do Việt Nam sản xuất…

Việc thực hiện hoàn thuế GTGT cho người nước ngoài cũng đã góp phần tăng tính cạnh tranh hàng hóa tại nước sở tại, tăng lượng khách du lịch, thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam ra nước ngoài, quảng bá văn hoá dân tộc. Qua đó khẳng định thêm chính sách pháp luật thuế của Việt Nam ngày càng “hội nhập” với thế giới.

Vẫn còn khó khăn

Việc hoàn thuế GTGT cho người nước ngoài tuy đã đạt được một số kết quả khả quan nhưng theo đánh giá vẫn còn một số tồn tại và vướng mắc, nổi cộm là công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin.

Trong năm 2012, Việt Nam đón khoảng 6,56 triệu lượt khách du lịch, thế nhưng sau 6 tháng triển khai, số trường hợp khách nước ngoài được hoàn thuế còn quá ít so với tổng lượng khách tiềm năng (tính cuối tháng 5-2013, số lượng khách được hoàn thuế là hơn 3,7 nghìn lượt người). Phần lớn khách nước ngoài chỉ biết đến chương trình sau khi đã đến Việt Nam, do đó mục đích thí điểm hoàn thuế GTGT để thu hút khách du lịch đến với Việt Nam chưa như mong đợi.

Không chỉ có người nước ngoài mà cả các DN trong nước cũng chưa có đầy đủ thông tin về chương trình, dẫn đến số lượng DN đăng ký tham gia chương trình còn hạn chế.

Trong thời gian qua, một số trường hợp hành khách xuất cảnh người nước ngoài xuất trình hóa đơn đề nghị hoàn thuế nhưng không đủ điều kiện giải quyết do các nguyên nhân chủ yếu như: Một số DN phát hành hóa đơn bán hàng không nằm trong danh sách DN được công nhận bán hàng thí điểm, mẫu hóa đơn khách xuất trình không phải hóa đơn kiêm tờ khai hoàn thuế theo quy định tại Thông tư 58/2012/TT-BTC.

Vướng mắc trên một phần do khách chưa nắm rõ quy định, nhưng một số cửa hàng xuất phát từ lợi nhuận, chỉ cần bán được hàng, nên mặc dù không nằm trong danh sách bán hàng thí điểm hoàn thuế GTGT vẫn hướng dẫn khách đem hóa đơn (thậm chí hóa đơn tài chính) ra sân bay để hoàn thuế. Chính vì thế, khi không được hoàn thuế khách không hài lòng, gây ảnh hưởng xấu đến mục đích của chương trình hoàn thuế GTGT, đến uy tín của DN trong nước và hình ảnh Việt Nam.

Ngoài ra vẫn còn những vướng mắc về phần mềm quản lý, phần mềm tính thuế, cảnh báo các trường hợp chưa đủ yêu cầu hoàn thuế theo quy định… Hiện mỗi quầy thực hiện thủ tục hoàn thuế GTGT đều có bố trí từ 1 đến 2 công chức trực 24/24 giờ, làm việc theo ca. Tuy nhiên, về lâu dài khi lượng khách hàng tăng lên nhanh thì vấn đề nhân sự cũng cần sớm tháo gỡ.