Siết kỷ luật ngân sách

Theo Báo Sài Gòn Đầu tư

Kỷ luật ngân sách trong đầu tư xây dựng cơ bản không nghiêm chính là nguyên nhân khiến tình trạng nợ đọng vốn đầu tư kéo dài nhiều năm qua. Theo ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, thời gian tới cần có giải pháp siết chặt kỷ luật ngân sách, công khai, minh bạch trong sử dụng vốn để nâng cao hiệu quả đầu tư công.

Siết kỷ luật ngân sách
Nhiều dự án thiếu vốn khiến công trình bị dở dang

Trả giá đầu tư dàn trải

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Đức Kiên cho rằng nền kinh tế đang phải trả giá cho vấn nạn đầu tư dàn trải, thể hiện qua con số nợ đọng xây dựng cơ bản hiện rất lớn, công trình dở dang nhiều. Nguyên nhân của tình trạng này là do kỷ luật ngân sách đã không được các bộ, ngành và địa phương tuân thủ.

Những phê bình về tính thiếu kỷ luật trong chi tiêu ngân sách như trên thực ra đã được lặp đi, lặp lại nhiều lần trong các kỳ họp Quốc hội trước đây, nhưng tình hình chưa có nhiều chuyển biến. Đây là lý do khiến vấn đề nợ đọng xây dựng cơ bản từngKỷ luật ngân sách trong đầu tư xây dựng cơ bản không nghiêm chính là nguyên nhân khiến tình trạng nợ đọng vốn đầu tư kéo dài nhiều năm qua. Theo ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, thời gian tới cần có giải pháp siết chặt kỷ luật ngân sách, công khai, minh bạch trong sử dụng vốn để nâng cao hiệu quả đầu tư công. xảy ra trong giai đoạn 2004 - 2006 có cơ hội quay lại, thậm chí là còn gay gắt hơn.

Theo số liệu báo cáo của Bộ Tài chính, nợ xây dựng cơ bản ở các địa phương hiện rất lớn. Cụ thể, có tới 15 tỉnh có số nợ xây dựng cơ bản vượt 100% vốn giao ngân sách, trong đó có 12 tỉnh phía Bắc, 2 tỉnh phía Nam và 1 tỉnh miền Trung-Tây nguyên.

“Câu hỏi đặt ra là, kỷ luật về chi ngân sách của chúng ta như thế nào để nợ như thế? Cách đây vài năm, tập thể lãnh đạo tỉnh Hà Giang đã từng bị kỷ luật vì chi vượt quá lớn, gấp 10 lần số thu ngân sách của địa phương. Vậy mà đến nay lại vẫn có nguy cơ lặp lại tình trạng này” - ông Kiên băn khoăn.

Theo ông, nợ đọng xây dựng cơ bản dứt khoát phải thanh toán, nhưng trả thế nào, ai là người chịu trách nhiệm trong việc chi vượt ngân sách về xây dựng cơ bản, gây áp lực lên kinh tế vĩ mô trong cân đối ngân sách, Chính phủ cần có câu trả lời cụ thể.

Ông Kiên cũng nêu quan điểm rằng, câu chuyện nợ đọng xây dựng cơ bản xảy ra thời gian qua là lỗi cả 2 bên, cả chủ đầu tư và nhà thầu: “Tại sao doanh nghiệp biết là dự án không có vốn, lại cứ lao vào xin tự ứng vốn làm, rồi thanh toán sau. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới hiện tượng “chạy vốn, chạy dự án” diễn ra trong thời gian qua”.

Nguồn vốn nào để trả nợ?

Để xử lý khối lượng nợ đọng xây dựng cơ bản lên tới 90.000 tỷ đồng là một vấn đề không hề đơn giản. Dự toán chi đầu tư phát triển năm 2013 ban đầu là 180.000 tỷ đồng, nhưng sau đó giảm 10.000 tỷ đồng (để bố trí tăng lương), là mức chi thấp nhất từ trước đến nay. Điều này có nghĩa là các địa phương khó có thể lấy một phần vốn từ nguồn này để trả nợ đọng xây dựng cơ bản.

Cũng trong dự toán ngân sách năm 2013, bố trí chi trả nợ công là 103.700 tỷ đồng, trong khi đó nguồn thu từ dầu thô chỉ đạt khoảng 99.000 tỷ đồng.

“Từ bố trí ngân sách như vậy, tôi thấy rằng, việc xác định vấn đề nợ công là rất quan trọng. Chúng ta cần đặt vấn đề tái cơ cấu đầu tư công để tăng cường hiệu quả sử dụng đồng vốn từ nguồn đầu tư công là một nhiệm vụ cấp bách” - ông Nguyễn Đức Kiên nói.

Vốn đầu tư phát triển thấp do hụt thu, nên không thể vừa trả nợ đọng, vừa đầu tư mới. Ngay trong cùng một dự án, vốn bố trí trả nợ thường không đủ và khó dứt điểm trong năm tới. Điều này liệu có dẫn tới tiêu cực chạy vốn thanh toán? Trả lời câu hỏi này, ông Nguyễn Đức Kiên cho rằng cần phải đẩy mạnh tính minh bạch, công khai trong bố trí vốn.

Hiện tại, trong bối cảnh vốn đầu tư ngân sách năm 2013, các chủ đầu tư bên cạnh việc bố trí trả nợ cần dồn vốn cho các công trình dang dở có khả năng hoàn thành trong năm 2013. Mặt khác cần phải tăng cường công tác giám sát hơn nữa ở các địa phương.

Bên cạnh đó, từng địa phương phải có nhận thức rất mạnh và rõ ràng về việc không bố trí dàn trải; sử dụng có hiệu quả vốn đầu tư. Đây phải coi là một trong những biện pháp để phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong đầu tư xây dựng cơ bản.