Về việc sửa đổi Nghị định theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ông Nguyễn Quốc Hưng - Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí – đơn vị chủ trì soạn thảo đã có những trao đổi về các nội dung quan trọng trong dự thảo Nghị định.

Phóng viên: Thưa ông, trong bối cảnh thương mại quốc tế ngày càng có nhiều thay đổi, việc điều chỉnh sửa đổi Nghị định số 26/2023/NĐ-CP có ý nghĩa như thế nào đối với quan hệ thương mại giữa Việt Nam và các quốc gia có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện?

Ông Nguyễn Quốc Hưng: Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và các quốc gia có đối tác chiến lược toàn diện đang ngày càng phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, ngày 11/9/2023, Việt Nam và Hoa Kỳ đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong đường lối chính trị, kinh tế và ngoại giao của Việt Nam. Tại Tuyên bố chung về hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư, hai nước đã thống nhất tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa trong việc mở cửa thị trường và thúc đẩy quan hệ thương mại song phương.

Ngoài Hoa Kỳ, Việt Nam cũng đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 11 quốc gia khác, bao gồm Trung Quốc, Liên bang Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, Pháp, Malaysia, New Zealand, Indonesia và Singapore. Trong số này, 11/12 quốc gia đã tham gia vào các hiệp định thương mại song phương và đa phương mà Việt Nam là thành viên, từ đó hưởng các ưu đãi thuế quan theo cam kết. Tuy nhiên, do Việt Nam và Hoa Kỳ chưa có hiệp định thương mại tự do (FTA) về cắt giảm thuế quan, nên hiện tại Hoa Kỳ vẫn là đối tác chịu mức thuế suất nhập khẩu ưu đãi (MFN), áp dụng chung cho các quốc gia thành viên WTO.

Việc điều chỉnh thuế suất MFN lần này không chỉ nhằm đảm bảo tính công bằng trong đối xử thương mại giữa các đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam mà còn giúp cải thiện cán cân thương mại, tạo động lực phát triển cho doanh nghiệp và thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế quốc tế theo hướng hiệu quả và bền vững hơn.

Phóng viên: Thưa ông, hướng điều chỉnh thuế suất MFN trong dự thảo Nghị định sửa đổi lần này được xây dựng dựa trên những nguyên tắc nào?

Ông Nguyễn Quốc Hưng: Trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định, Bộ Tài chính đã tiến hành rà soát một cách toàn diện các mức thuế hiện hành, bao gồm thuế nhập khẩu ưu đãi MFN, thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt theo các hiệp định thương mại tự do, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường và thuế giá trị gia tăng đối với các nhóm mặt hàng mà các đối tác thương mại của Việt Nam đặc biệt quan tâm. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng so sánh các mức thuế mà các quốc gia đối tác đang áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam để đưa ra định hướng điều chỉnh chính sách thuế một cách hợp lý.

Việc điều chỉnh thuế suất MFN lần này tuân thủ các nguyên tắc quan trọng. Trước hết, đảm bảo thực hiện theo đúng quy định của Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Việc điều chỉnh thuế nhập khẩu sẽ tập trung vào các mặt hàng trong nước chưa sản xuất được hoặc có sản xuất nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu tiêu thụ. Đối với những mặt hàng có kim ngạch nhập khẩu lớn từ các đối tác quan trọng, chúng tôi sẽ có sự rà soát kỹ lưỡng để đảm bảo tính hợp lý.

Một trong những nguyên tắc cốt lõi là mức thuế suất điều chỉnh cơ bản không thấp hơn mức thuế suất đã cam kết trong các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên. Đồng thời, việc điều chỉnh cũng cần đảm bảo tính nhất quán, tránh phát sinh mức thuế suất mới trong Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, và đảm bảo sự thống nhất giữa các mặt hàng có cùng tính chất, hạn chế tối đa các rủi ro gian lận thương mại hoặc sai sót trong quá trình phân loại và tính thuế.

Phóng viên: Thưa ông, theo dự thảo Nghị định sửa đổi lần này, thuế suất MFN của những nhóm mặt hàng nào sẽ được điều chỉnh?

Ông Nguyễn Quốc Hưng: Theo dự thảo Nghị định, có một số nhóm mặt hàng quan trọng sẽ được điều chỉnh thuế suất nhập khẩu MFN nhằm đảm bảo sự phù hợp với tình hình thương mại quốc tế và cân đối lợi ích kinh tế trong nước.

Cụ thể, thuế suất MFN đối với ô tô thuộc ba mã hàng HS 8703.23.63, 8703.23.57 và 8703.24.51 sẽ được điều chỉnh giảm từ mức 64% và 45% về mức chung là 32%. Đối với mặt hàng Ethanol, thuế suất sẽ được giảm từ 10% xuống còn 5%. Nhóm thực phẩm cũng có một số điều chỉnh quan trọng, trong đó thuế suất MFN đối với đùi gà đông lạnh giảm từ 20% xuống 15%, hạt dẻ cười giảm từ 15% xuống 5%, hạnh nhân giảm từ 10% xuống 5%, quả táo tươi giảm từ 8% xuống 5%, quả anh đào ngọt (Cherry) giảm từ 10% xuống 5% và nho khô giảm từ 12% xuống 5%.

Ngoài ra, mặt hàng gỗ và các sản phẩm gỗ thuộc Nhóm 44.21, Nhóm 94.01 và 94.03 cũng sẽ có mức điều chỉnh giảm từ 20% và 25% xuống mức thuế suất chung là 5%. Mặt hàng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) cũng được đề xuất giảm thuế từ 5% xuống 2%, trong khi mặt hàng Ethane sẽ được bổ sung vào Chương 98 với mức thuế suất 0%.

Những điều chỉnh này không chỉ giúp tạo thuận lợi cho hoạt động nhập khẩu mà còn góp phần thúc đẩy tiêu dùng trong nước, hỗ trợ doanh nghiệp đa dạng hóa nguồn cung hàng hóa nhập khẩu và cải thiện môi trường kinh doanh.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!