Thông tin được nêu tại Tọa đàm Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Cần chính sách đồng bộ và khả thi, do Tạp chí Công Thương tổ chức ngày 5/6/2025.

Theo ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), giai đoạn năm 2011 - 2019, trung bình tốc độ tăng trưởng về điện khoảng hơn 10%/năm.

Giai đoạn 2021 - 2022 do dịch COVID-19, việc sử dụng điện giảm hơn; tuy nhiên từ năm 2023 - 2024, việc sử dụng điện tăng trưởng rất cao. Năm 2023, tăng trưởng điện là 8,54%; năm 2024 là 9,24%.

Ngay từ đầu năm nay, Bộ Công Thương chỉ đạo EVN xây dựng chương trình bảo đảm cung ứng điện, đáp ứng được nhu cầu tăng trưởng điện hai con số, với một kịch bản tăng trưởng cơ bản khoảng 12,2%.

Hiện có khoảng hơn 2,5 triệu doanh nghiệp, đơn vị sản xuất sử dụng khoảng 82% sản lượng điện. Riêng ngành công nghiệp sử dụng khoảng 53% lượng điện. “Năm 2024, 4.000 doanh nghiệp sản xuất trọng điểm đã sử dụng 34% sản lượng điện”, ông Lâm cho biết.

Năm 2024, cả nước đã tiết kiệm được khoảng 2,64% lượng điện năng tiêu thụ, cho thấy các doanh nghiệp đã thực hiện rất tốt chủ trương sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

Các diễn giả tham gia Tọa đàm cho rằng, nhu cầu sử dụng năng lượng ở Việt Nam đã tăng đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa và phát triển kinh tế, do đó cần những giải pháp đồng bộ, khả thi để sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.

Việc sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả số 50/2010/QH12 được đánh giá là cần thiết, nhằm tiếp tục quán triệt, thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước, giải quyết được các vấn đề của thực tiễn, phù hợp với luật pháp, thông lệ quốc tế.

Ông Đặng Hải Dũng - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) nhận định, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả số 50/2010/QH12 đã tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho công tác đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, với hệ thống văn bản hướng dẫn đồng bộ như Nghị định số 21/2011/NĐ-CP, Nghị định số 17/2022/NĐ-CP. Nhiều chương trình chuyển đổi thiết bị tiêu thụ điện lạc hậu, điển hình là loại bỏ bóng đèn sợi đốt, đã giúp thay đổi nhận thức và thói quen sử dụng điện trong xã hội.

Tuy nhiên, ông Dũng cho biết, trong bối cảnh hiện nay, bên cạnh mục tiêu an ninh năng lượng, Việt Nam còn đối mặt với những thách thức phi truyền thống; đặc biệt, là yêu cầu phát thải thấp, truy xuất nguồn gốc năng lượng trong hàng hóa xuất khẩu. Từ năm 2026, Liên minh châu Âu sẽ áp dụng cơ chế thuế carbon biên giới (CBAM), khiến doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này buộc phải chứng minh được sản phẩm phát thải ít, tiêu thụ năng lượng hiệu quả.

Ngoài ra, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng năng lượng trong bối cảnh địa chính trị biến động cũng là lý do cần nâng cao khả năng dự báo, hoạch định chiến lược sản xuất - cung ứng - sử dụng năng lượng, thông qua khuôn khổ pháp lý đủ mạnh và linh hoạt.

Từ góc độ cơ quan thẩm tra, ông Nguyễn Phương Tuấn - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, cho biết: đoàn công tác của Ủy ban đã khảo sát thực tế ở địa phương và ghi nhận hiệu quả tích cực từ các mô hình tiết kiệm năng lượng. Một ví dụ điển hình là việc chuyển từ đèn sợi đốt sang đèn LED trong canh tác thanh long (Bình Thuận), giúp người nông dân tiết kiệm chi phí vận hành mà vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Theo ông Tuấn, Dự thảo Luật Sửa đổi lần này tập trung vào 4 nhóm chính sách lớn gồm: Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước; Phát triển thị trường và nguồn nhân lực kiểm toán năng lượng; Xây dựng quỹ hỗ trợ tài chính và thúc đẩy chuyển đổi thị trường qua dán nhãn; Quản lý hiệu suất thiết bị. Việc rà soát đã được thực hiện để đảm bảo sự thống nhất giữa Luật Sửa đổi với hệ thống pháp luật liên quan như Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Đầu tư hay Luật Quản lý tài sản công.