Có nên mua vàng lúc này?

Khi mà lãi suất huy động của khá nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) điều chỉnh giảm ở các kỳ hạn ngắn về xung quanh mức 6% - 6,5%/năm, người có tiền nhàn rỗi bắt đầu đắn đo giữa mua vàng hay gửi tiết kiệm. Mấy ngày gần đây, phóng viên nhận được câu hỏi này ngày một nhiều.

TS. Nguyễn Trí Hiếu – Chuyên gia ngân hàng cũng cho phóng viên Thời báo Ngân hàng biết: “Tôi đi taxi, anh tài xế cũng xin tư vấn là có nên mua vàng vào thời điểm này hay không?”. Ông tâm sự, những “vụ tư vấn” như thế này rất khó, vì nếu biết xu hướng của giá vàng thì ông “đã giàu to rồi”, nên đành trả lời và phân tích nước đôi.

Quả vậy, tâm sự của TS. Hiếu không có gì là khó hiểu, bởi giá vàng thế giới được dự báo là tiếp tục giảm và thực tế giá vàng cũng đang giảm khá mạnh; cũng không ai dám chắc sau đợt giảm giá này vàng có tăng trở lại thời hoàng kim tới 1.900 USD/oz hay không.

Hơn nữa, hiện nay khoảng chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới đang quanh mức 5 triệu đồng/lượng. Trong khi đó, NHNN đang nỗ lực bơm vàng ra thị trường, thông qua đấu thầu vàng để cân bằng cung – cầu, nhằm đưa khoảng cách giá vàng trong nước sát hơn với giá thế giới. Như vậy, có thể nói đầu tư vàng hiện nay khá rủi ro.

Nếu theo dõi sát diễn biến giá vàng chúng ta có thể thấy, trong hai tuần qua giá vàng giảm khá mạnh. Nếu như ngày 6/5, giá vàng thế giới ở mức 1.476 USD/oz, giá vàng trong nước được các DN bán ra mức 42,17 triệu đồng/lượng. Đến ngày 15/5, vàng giao ngay trên thị trường thế giới chỉ còn 1.395 USD/oz, chốt phiên ở ngưỡng 1.321,35 USD/oz. Đây là phiên mất giá thứ 5 liên tiếp và trở thành lần mất giá kéo dài nhất kể từ tháng 1/2011. Tính từ đầu năm tới nay, giá vàng đã giảm khoảng 15%.

Giới phân tích vàng trên thế giới cho rằng, khi kim loại quý xuống dưới ngưỡng 1.400 USD/oz, sẽ tạo ra một làn sóng bán tháo cực mạnh của các nhà đầu tư và đẩy giá vàng xuống ngưỡng thấp nhất trong 2 năm, như đã từng xác lập hôm 16/4 vừa qua. Đồng thời, đồng USD mạnh lên đang gây áp lực lớn cho giá vàng. Các yếu tố cơ bản khác vẫn chưa có nhiều thay đổi, lãi suất vẫn ở mức thấp và lạm phát vẫn chưa phải mối đáng lo ngại. Đó là những điều kiện để cho giá vàng giảm sâu.

Vàng đấu thầu chỉ ế tạm thời!?

Giá vàng thế giới giảm mạnh đã tác động mạnh tới vàng trong nước cả ở ngoài thị trường lẫn các phiên đấu thầu vàng của NHNN.

Trong 4 phiên đấu thầu gần đây (kể từ phiên ngày 9/5) lượng vàng trúng thầu luôn thấp, nhất là phiên đấu thầu ngày 14/5. Tại phiên này, lượng vàng NHNN đưa ra gọi thầu là 26.000 lượng, nhưng chỉ bán được 14.500 lượng. Cùng lượng vàng gọi thầu như vậy, phiên đấu thầu ngày 16/5 có “đắt hàng” hơn một chút khi NHNN bán ra 18.500 lượng.

Bên cạnh đó, theo một chuyên gia kinh doanh vàng, thông qua các phiên đấu thầu vừa rồi, một lượng vàng lớn được NHNN đưa ra thời gian qua đã phần nào giải tỏa “cơn khát” vàng của các TCTD chuẩn bị tất toán số dư huy động trước ngày 30/6.

Chính vì vậy, khi giá vàng thế giới biến động mạnh, các TCTD tham gia đấu thầu lo ngại rủi ro, thậm chí có tâm lý chờ cơ hội mua giá rẻ hơn trong các phiên đấu thầu sắp tới. Nhưng cũng có lý do khác khi Trưởng phòng kinh doanh vàng của một NHTM Nhà nước cho biết, ngân hàng ông đã mua đủ số vàng tất toán theo quy định của NHNN nên không tham gia đấu thầu mua vàng nữa.

Đại diện một DN kinh doanh vàng cho biết, vàng của NHNN đưa ra đấu thầu bị ế số lượng khá lớn là bởi mức giá đưa ra chưa hấp dẫn.

Chẳng hạn, phiên đấu thầu ngày 14/5, trên thị trường doanh nghiệp (DN) niêm yết mua vào 41,12 triệu đồng/lượng, bán ra 41,32 triệu đồng/lượng và NHNN chọn giá sàn bằng với giá bán ra trên thị trường là 41,32 triệu đồng/lượng. Tương tự, ngày 16/5, NHNN đưa ra giá sàn 40,80 triệu đồng/lượng, trong khi trên thị trường bán ra xung quanh mức 40,72 - 40,75 triệu đồng/lượng.

“Nếu như không quá cần nguồn cung thì TCTD có thể thu mua trên thị trường với giá thấp hơn. Và mãi lực mua vàng trên thị trường từ người dân đang rất yếu, nên các DN không gì phải vội. Nếu mua vào với giá cao hơn thị trường thì làm sao bán được”, Phó trưởng phòng một DN kinh doanh vàng cho biết.

Một chuyên gia tài chính phân tích thêm, thời gian qua các TCTD đã mua vào khá nhiều vàng, chủ yếu phục vụ mục tiêu tất toán. Trong khi nhu cầu mua vàng của người dân không lớn.

Đơn cử, ngày 16/4, khi giá vàng giảm “sốc” về mức 39 triệu đồng/lượng, lượng người mua vàng tăng mạnh, nhưng cả hệ thống của SJC chỉ bán được khoảng 3.000 lượng vàng; hay Bảo Tín Minh Châu chỉ bán được 1.000 lượng.

Trong khi theo quy định của NHNN, trạng thái vàng đến cuối ngày của TCTD không được vượt quá 2% so với vốn tự có, khiến một số đơn vị bị hết “room”. Bên cạnh đó, do giá vàng sẽ tiếp tục giảm các TCTD cũng không dám mua dồn dập, ôm vàng vào nhiều.

Theo tìm hiểu của phóng viên, hiện vẫn còn một số TCTD nuôi hy vọng NHNN sẽ điều chỉnh lùi thời hạn tất toán số dư huy động vàng (30/6) nên chưa muốn mua vàng.

Ngoài ra, trong bối cảnh phải tiếp tục giảm lãi suất cho vay, một số TCTD lo lắng nếu họ tiếp tục bỏ tiền đồng ra mua vàng để tất toán số dư huy động vàng sẽ khiến lợi nhuận ngân hàng vốn đang eo hẹp, sẽ càng giảm thêm. “Sau khi NHNN thanh tra việc mua bán vàng của một số NHTM và DN tham gia đấu thầu vàng, vàng đấu thầu có thể lại đắt khách”, một chuyên gia dự đoán.