Sự kiện được tổ chức kết hợp với Hội nghị Doanh nghiệp niêm yết thường niên năm 2023 với sự tham dự của Lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, lãnh đạo các Sở Giao dịch Chứng khoán, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam và đại diện gần 300 công ty niêm yết, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ và các định chế tài chính khác trên thị trường.

Sau gần 6 tháng bình chọn, vượt qua gần 600 doanh nghiệp niêm yết trên cả hai sàn, Hội đồng bình chọn đã chọn được 51 doanh nghiệp xuất sắc ở 3 hạng mục Báo cáo thường niên (BCTN), Quản trị công ty (QTCT) và Báo cáo phát triển bền vững (PTBV) để chính thức vinh danh.

Đối với hạng mục BCTN, năm nay, 116 doanh nghiệp có BCTN tốt nhất được bình chọn vào vòng chung khảo. Hội đồng Bình chọn đã lựa chọn ra 30 doanh nghiệp có BCTN xuất sắc nhất được vinh danh, bao gồm 10 DN có báo cáo thường niên tốt nhất trong nhóm ngành Tài chính và 20 DN có BCTN tốt nhất trong Nhóm ngành phi tài chính.

Đối với hạng mục BCTN, năm nay thực hiện chấm điểm các DNNY có đăng ký tham gia và DN được chia theo 02 nhóm ngành Tài chính và phi tài chính, thay vì chấm theo nhóm vốn hóa như mọi năm. Tiêu chí chấm BCTN năm nay tiếp tục được thực hiện theo Thông tư số 96/2020/TT-BTC hướng dẫn công bố thông tin trên TTCK. Năm 2023 là năm thứ ba các nội dung liên quan đến giảm thiểu phát thải khí nhà kính được đưa vào tiêu chí chấm ở hạng mục BCTN.

Theo đánh giá của Hội đồng bình chọn, các báo cáo đăng ký tham gia đánh giá của khối tài chính đa số thuộc nhóm vốn hóa lớn (14 công ty) và vốn hóa vừa (9 công ty) và khác (1 công ty) phản ánh đặc thù của nhóm này. Trong khi đó, các báo cáo đăng ký tham gia thuộc khối phi tài chính thuộc nhóm vốn hóa lớn (19 công ty), vốn hóa vừa (40 công ty), vốn hóa nhỏ (26 công ty) và khác (7 công ty). Vì vậy, nhìn chung, kết quả đánh giá BCTN sau khi điều chỉnh của khối ngành tài chính (trung bình 72,65 điểm) vẫn nhỉnh hơn BCTN của khối phi tài chính (trung bình 68,01 điểm).

Các BCTN vượt trội của các doanh nghiệp khối ngành tài chính có sự đầu tư trong việc thể hiện bức tranh hoạt động trong năm của mình một cách sinh động, thu hút và nhất quán đến người đọc. Quan trọng hơn, nhiều doanh nghiệp trong khối này với mục tiêu tiếp cận các nguồn vốn và tài chính quốc tế, đã công bố thông tin hệ thống và tường minh về mô hình quản trị, cơ cấu quản lý, hệ sinh thái kinh doanh; các mục tiêu, chiến lược và quản trị rủi ro ngắn, trung và dài hạn.

Đối với các doanh nghiệp phi tài chính, các doanh nghiệp có BCTN xuất sắc thường đồng thời xây dựng các báo cáo PTBV riêng. Mục tiêu chiến lược và mục tiêu PTBV trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn cùng với việc nhận diện các rủi ro trọng yếu bao gồm rủi ro về môi trường và chính sách quản trị rủi ro được phân tích, trình bày và minh họa cụ thể.

Từ việc đánh giá BCTN 2022 của các doanh nghiệp khối tài chính và phi tài chính cho thấy, nhìn chung, các doanh nghiệp đã có sự quan tâm, đầu tư và nâng cao chất lượng BCTN cũng như công bố thông tin. Các BCTN được trao giải cũng có thể xem như hình mẫu điển hình mà các doanh nghiệp trên thị trường có thể hướng đến.

Đối với hạng mục Quản trị công ty, 104 doanh nghiệp có tình hình quản trị công ty tốt nhất được chọn vào vòng chung khảo, phân theo từng nhóm vốn hóa. Trong đó, 34 DN thuộc nhóm vốn hóa lớn, 34 DN thuộc nhóm vốn hóa vừa và 36 DN thuộc nhóm vốn hóa nhỏ. Tại vòng chung khảo, Hội đồng bình chọn đã chọn ra 28 doanh nghiệp xuất sắc nhất để trao giải.

Điểm quản trị công ty của các doanh nghiệp cho thấy sự tiến bộ và ngày càng chú trọng thực hiện hoạt động quản trị tốt. Hiện nay, các doanh nghiệp có sự chênh lệch giữa mức độ đáp ứng các tiêu chí tuân thủ so với các tiêu chí mang tính chất thông lệ: 66% doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí tuân thủ, gần 26% doanh nghiệp đáp ứng thông lệ. Bên cạnh đó, kết quả đánh giá cho thấy mức độ đáp ứng tiêu chí tuân thủ dao động từ 62,9 - 72,3%, tùy vào từng nhóm vốn hóa (doanh nghiệp thuộc nhóm vốn hóa lớn thường tuân thủ pháp luật tốt hơn); các tiêu chí mang tính thông lệ được đáp ứng từ 21,1 - 42,1% (doanh nghiệp thuộc nhóm vốn hóa nhỏ có xu hướng ít đáp ứng thông lệ hơn).

Phần lớn doanh nghiệp vẫn đáp ứng tiêu chí thông lệ ở mức khá thấp và tỷ lệ vi phạm về nghĩa vụ công bố thông tin ở mức đáng kể (khoảng 18%), cho thấy các thực hành quản trị công ty tuy tiến bộ nhưng vẫn đang trong quá trình tiếp cận đổi mới, cần thúc đẩy hành động cụ thể để cải thiện nhanh hơn. Các điểm cần cải thiện liên quan đến đảm bảo quyền và đối xử công bằng với các cổ đông; công bố thông tin và minh bạch; vai trò các bên hữu quan và PTBV; cơ cấu và vai trò kiểm soát của hội đồng quản trị.

Đối với hạng mục Báo cáo PTBV: những doanh nghiệp có báo cáo PTBV riêng và các DN có điểm cao ở nội dung môi trường và xã hội trong các BCTN lọt vào vòng chung khảo sẽ được Hội đồng bình chọn xem xét chấm điểm báo cáo PTBV ở vòng chung khảo. Nội dung chấm báo cáo này sẽ được thực hiện bởi các chuyên gia đến từ Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh (ACCA).

Năm nay, Ban Tổ chức tiếp tục duy trì tiêu chí chấm liên quan đến giảm thiểu khí nhà kính. Đây là cơ sở để xét chọn giải thưởng dành cho doanh nghiệp quản lý tốt phát thải khí nhà kính nhằm khuyến khích các doanh nghiệp niêm yết nâng cao nhận thức và quan tâm hơn đến các vấn đề về môi trường và tác động của biến đổi khí hậu, chung tay vì mục tiêu chung của Việt Nam trong cam kết giảm phát thải khí nhà kính ròng về mức bằng 0 vào năm 2050.

Về tổng quan, số lượng các công ty lập báo cáo PTBV riêng biệt năm nay lọt vào vòng chung khảo đã tăng nhẹ từ mức 19 năm 2022 lên 21 báo cáo (tăng hơn 10%), tiếp nối từ đà tăng các năm trước. Các báo cáo có nhiều điểm mới, mang tính đột phá. Lần đầu tiên một công ty Việt Nam – Tập đoàn Bảo Việt (BVH), lọt vào vòng chung khảo chấm báo cáo PTBV đã thực hiện đánh giá ESG theo các tiêu chuẩn quốc tế của Dow Jones. Cũng lần đầu tiên, một công ty Việt Nam (GMD) lọt vào vòng chung khảo có sử dụng dịch vụ kiểm định phát thải KNK bởi một đơn vị được xác thực bởi ISO14064.

Bên cạnh đó, ghi nhận ngoài GRI, đã bắt đầu có các doanh nghiệp Việt Nam áp dụng thêm một số khung công bố thông tin khác như CDP. Công bố thông tin phát thải khí nhà kính, đã có một số công ty bắt đầu có cam kết mục tiêu Net Zero với các mốc thời gian cụ thể như VNM, GMD. Ở góc độ quản trị ESG, số lượng các công ty áp dụng mô hình ủy ban ESG thuộc hội đồng quản trị ngày càng nhiều hơn. Điều này phản ánh thực tế rằng các vấn đề về ESG ngày càng được quan tâm hơn bởi hội đồng quản trị.

Năm nay, Ban Tổ chức tiếp tục bình chọn giải thưởng dành cho Doanh nghiệp báo cáo quản lý khí thải nhà kính tốt nhất. Đây là giải thưởng nhằm khuyến khích các doanh nghiệp niêm yết nâng cao nhận thức và quan tâm hơn đến các vấn đề về môi trường và tác động của biến đổi khí hậu, chung tay vì mục tiêu chung của Việt Nam trong cam kết giảm phát thải khí nhà kính ròng về mức bằng 0 vào năm 2050.

Phát biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương đã chúc mừng DN đạt giải trong cuộc bình chọn, đồng thời đánh giá cao Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết khi đã tổ chức đến năm thứ 16 trong hơn 23 năm hoạt động của TTCK.

Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, công bố thông tin và minh bạch là một trong những vấn đề rất quan trọng của TTCK và luôn được cơ quan quản lý quan tâm, đẩy mạnh. Trong thời gian tới, cùng với việc sửa đổi các quy định pháp lý liên quan tới vấn đề này, cơ quan quản lý mong muốn ngày càng có nhiều doanh nghiệp tham gia chương trình, đồng thời ngày càng chú trọng, sáng tạo hơn trong công tác quản trị công ty, công bố thông tin và minh bạch, PTBV... để thu hút nhiều nhà đầu tư quan tâm, từ đó huy động vốn tốt hơn qua TTCK.

Bà Trần Anh Đào - Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ban Điều hành Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh, Trưởng Ban tổ chức Cuộc bình chọn, cho biết, trải qua 16 lần tổ chức, Cuộc Bình chọn đã có sức lan tỏa rất mạnh mẽ và ngày càng thể hiện rõ ràng hơn về tư tưởng xuyên suốt trong hành trình hướng tới một thị trường tài chính bền vững của Việt Nam, cũng như hoàn thành các mục tiêu PTBV mà Chính phủ đã đề ra với sự đồng hành chặt chẽ giữa các chủ thể và thành viên thị trường. Cuộc Bình chọn ngày càng có nhiều sự đổi mới, tiến bộ và là cầu nối giúp các doanh nghiệp niêm yết tăng cường sức mạnh nội tại của chính doanh nghiệp, cũng như xây dựng hình ảnh thương hiệu, tạo dựng niềm tin đối với cộng đồng nhà đầu tư.

Hai năm vừa qua, trong bối cảnh mà cả doanh nghiệp và thị trường đều phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức do những ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, bất ổn chính trị ở nhiều nước và đặc biệt là sự suy giảm kinh tế trên toàn cầu chưa có dấu hiệu chững lại, thì lúc này các nhà kinh tế, các nhà quản trị càng phải lắng đọng lại để xem xét và lưu tâm hơn đến quản trị doanh nghiệp tốt, quản trị rủi ro trong việc xây dựng chiến lược kinh doanh, từ đó giúp doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng, đứng vững trước những biến động bất ngờ ập đến cho doanh nghiệp.

Thực tế của các cuộc Bình chọn trong nhiều năm qua đã chứng mình rằng doanh nghiệp có nền tảng quản trị tốt, kiểm soát rủi ro và xây dựng chiến lược phù hợp, quản trị nguồn vốn chặt chẽ sẽ có khả năng thích ứng cao hơn, nhanh chóng lấy lại đà phục hồi và phát triển ổn định sau những giai đoạn biến động.