Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) vừa được Quốc hội chính thức thông qua, bắt đầu từ ngày 1/7/2025, Hội đồng nhân dân, các cơ quan thuộc Hội đồng nhân dân, UBND, Chủ tịch UBND các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện, quận, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã (gọi chung là cấp huyện) kết thúc hoạt động, đồng thời, chính thức đưa vào vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trên phạm vi cả nước.

Ý kiến chung của các đại biểu tại Hội nghị đều cho rằng để đảm bảo tiến độ này, khối lượng công việc cần xử lý hiện nay đặt ra rất lớn, chưa có tiền lệ, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành, nhất là vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương.

Kịp thời xử lý các khó khăn vướng mắc

Báo cáo tổng hợp tại Hội nghị, đại diện Sở Nội vụ tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, để chuẩn bị tốt cho các cơ quan, đơn vị, tổ chức cấp tỉnh, cấp xã đi vào hoạt động bảo đảm bộ máy vận hành thông suốt từ ngày 1/7, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, địa phương từ cấp tỉnh đến cấp xã đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai công việc, bám sát các nội dung tại Kế hoạch số 114 của UBND tỉnh và Thông báo số 199 của UBND tỉnh.

Tính đến nay, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh đã hoàn thành 6/9 nhiệm vụ, còn 3 nhiệm vụ đang thực hiện của Sở Nội vụ, Sở Tài chính và các sở, ngành. Đối với cấp xã đã hoàn thành 7/24 nhiệm vụ, còn 17 nhiệm vụ chưa hoàn thành.

Các cơ quan, đơn vị, địa phương đang khẩn trương thực hiện, bảo đảm hoàn thành trước ngày 25/6/2025. Nhìn chung, các địa phương đã hoàn thành cơ bản việc rà soát, lựa chọn, bố trí cơ sở vật chất, địa điểm làm việc cho các xã, phường mới sau khi đi vào hoạt động.

Tuy nhiên, cũng theo Sở Nội Vụ Vĩnh Phúc, hiện còn nhiều vướng mắc của các địa phương cần UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn. Cụ thể, các địa phương đang gặp khó khăn trong việc bàn giao dự án đầu tư do chưa có hướng dẫn cụ thể trong việc thành lập ban quản lý dự án mới; đồng thời gặp vướng mắc liên quan đến lĩnh vực đấu giá đất; chỉnh lý, số hóa tài liệu; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu; giao chỉ tiêu biên chế, bố trí cơ cấu cán bộ cho một số vị trí...

Các địa phương bày tỏ mong muốn UBND tỉnh sớm có văn bản chỉ đạo các sở, ngành liên quan hướng dẫn giải quyết, tháo gỡ khó khăn cho cơ sở, nhất là đảm bảo sự liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính; làm rõ và công bố các bộ thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền cấp xã; bộ thủ tục liên thông với cấp tỉnh để tạo điều kiện thuận lợi cho cấp xã khi đi vào hoạt động.

Để kịp thời tháo gỡ những khó khăn nói trên cũng như các vướng mắc chung của các cơ quan, đơn vị khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, lãnh đạo Sở Nội vụ kiến nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND tỉnh sớm có chỉ đạo, hướng dẫn việc chỉ định đối với đại biểu HĐND cấp xã, việc chỉ định nhân sự giữ các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng Ban của HĐND và Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND của cấp xã và hoàn thiện các trình tự, thủ tục về công tác cán bộ đối với cấp xã mới để ổn định bộ máy đi vào hoạt động.

Sớm hoàn thiện bộ máy nhân sự và sắp xếp trụ sở

Đối với những nhiệm vụ cụ thể, Sở Nội vụ Vĩnh Phúc đề nghị cấp ủy, UBND các huyện, thành phố rà soát, sắp xếp, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cấp xã mới, tính toán kỹ để bảo đảm vận hành bộ máy mới hiệu quả trên cơ sở bám sát các hướng dẫn của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng và quy định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Thường trực HĐND cấp huyện rà soát danh sách đại biểu HĐND để xây dựng phương án bố trí đại biểu HĐND cấp xã mới gửi về Thường trực HĐND cấp tỉnh để chỉ định.

Liên quan đến vấn đề về trụ sở, Sở Nội vụ tỉnh đề nghị các địa phương cần chủ động rà soát phối hợp với Sở Tài chính, đánh giá trụ sở hiện có, xây dựng phương án bố trí các trụ sở làm việc của xã mới bảo đảm không để thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước, ưu tiên bố trí trụ sở Đảng ủy, Mặt trận Tổ quốc và UBND cấp xã để đáp ứng điều kiện cần thiết, đi vào hoạt động ngay sau khi có quyết định thành lập. Thực hiện việc bàn giao hồ sơ, tài liệu, kinh phí, tài chính, tài sản… theo đúng quy định hiện hành, tuyệt đối không để thất thoát kinh phí, tài sản và hồ sơ tài liệu.

Cùng với đó, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết tổ chức vận hành thử nghiệm hoạt động của chính quyền cấp xã vào ngày 25/6 để kiểm tra thực tế, kịp thời phát hiện và điều chỉnh những điểm còn bất cập, bảo đảm quá trình chuyển tiếp được thuận lợi, đồng bộ, đúng quy định.

Tập trung thực hiện ngay việc thu hồi con dấu cũ, khắc dấu mới để đảm bảo hoạt động; khẩn trương thành lập ngay các trung tâm phục vụ hành chính công của 36 xã, lựa chọn, bố trí ở vị trí thuận lợi, diện tích phù hợp nhằm đáp ứng nhu cầu, số lượng hồ sơ phát sinh và thực hiện tiếp nhận hồ sơ của người dân và doanh nghiệp ngay từ ngày 1/7.

Tại Hội nghị, các đại biểu đề nghị tỉnh sớm giao chỉ tiêu biên chế cho các xã, phường mới sau sáp nhập; có hướng dẫn cụ thể để các địa phương bàn giao hệ thống cơ sở dữ liệu, thủ tục hành chính còn tồn đọng cho các xã thành lập mới sau sáp nhập; việc bố trí các trụ sở làm việc, các điều kiện thiết yếu khi chạy thử hoạt động của chính quyền cấp xã mới; sớm thẩm định hồ sơ đối với công chức nghỉ chế độ theo Nghị quyết số 178 của Chính phủ...

Đồng thời, hoàn thiện về nhân sự và tổ chức bộ máy, sắp xếp các đơn vị sự nghiệp; chuẩn bị cơ sở vật chất để bảo đảm các xã mới đi vào hoạt động sau sáp nhập; xây dựng phương án bảo đảm an toàn tuyệt đối về an ninh trật tự trong quá trình sáp nhập.

Tập trung triển khai 2 nhiệm vụ lớn 

Phát biểu kết luận Hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Trần Duy Đông đề nghị các sở, ngành, các huyện, thành phố tập trung cao độ để việc sắp xếp tổ chức các đơn vị hành chính cấp xã, cấp tỉnh không ảnh hưởng đến chất lượng, tiến độ công việc, nhất là việc giải quyết các thủ tục hành chính, các dịch vụ công cơ bản phục vụ nhu cầu thiết yếu của nhân dân, doanh nghiệp...

Xác định việc tiến hành đồng thời sáp nhập tỉnh và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp là công việc cấp bách, các sở, ngành, địa phương cần nghiêm túc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ. Trong đó, các sở, ngành tập trung thực hiện 2 nhiệm vụ lớn: Hoàn thiện đề án sáp nhập; tập trung rà soát các nhiệm vụ, dự án, chương trình có thể hoàn thành trước 30/6 cần hoàn thành ngay và Phối hợp thống nhất chạy thử hoạt động chính quyền 2 cấp vào ngày 25/6.

Chủ tịch Trần Duy Đông cũng yêu cầu các địa phương khẩn trương hoàn thành quy hoạch đầu tư công trước thời điểm 18/6; chuẩn bị hồ sơ, nhân lực tiếp nhận hồ sơ, dự án bàn giao. Các sở, ngành cần đẩy nhanh thu hồi các khoản tạm ứng, rà soát đề xuất điều chỉnh phân cấp quản lý tài chính, lập và giao dự toán tài chính 6 tháng cuối năm 2025.

Đồng thời, hoàn thành cơ cấu tổ chức bên trong các sở, ngành, các đơn vị sự nghiệp trước thời điểm 17/6. Thường trực HĐND cấp huyện rà soát danh sách bố trí nhân sự cấp xã mới; chuẩn bị hồ sơ đầy đủ để thành lập các phòng theo đơn vị hành chính cấp xã mới. Thực hiện bố trí, lựa chọn trụ sở phù hợp; khẩn trương thành lập các trung tâm phục vụ hành chính công của các xã; chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, điều kiện hoạt động để vận hành thử nghiệm chính quyền 2 cấp vào ngày 25/6...

“Trên tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, các đơn vị, địa phương phải xác định việc sáp nhập tỉnh, triển khai mô hình chính quyền mới là nhiệm vụ vô cùng cấp bách, khẩn trương, do đó phải tập trung đẩy nhanh kế hoạch thực hiện theo đúng tiến độ UBND Tỉnh đề ra”, Chủ tịch Trần Duy Đông nhấn mạnh.