Tổng giám đốc Công ty cổ phần rau quả thực phẩm An Giang (Antesco) Nguyễn Văn Đấu cho biết trong năm 2013, công ty xuất hơn 15.000 tấn rau củ quả vào thị trường EU, tăng tới 50% so với năm ngoái. Đối với thị trường Mỹ, ông Đấu cho hay xuất khẩu năm nay đạt hơn 5.000 tấn, tăng 40% so năm 2012 và dự kiến tăng trưởng 17% vào năm 2014. Những mặt hàng mà Antesco xuất vào Mỹ, EU có bắp non, đậu nành, khóm…

Riêng hai thị trường này đã chiếm 80% sản lượng, 20% còn lại xuất vào các nước châu Á. “Khoảng trống thị trường Mỹ, EU là rất lớn cho doanh nghiệp (DN) nông sản Việt Nam khai thác”, ông Đấu kết luận.

Cùng quan điểm, ông Phạm Xuân Hồng, Tổng giám đốc Công ty may Sài Gòn 3, thừa nhận Mỹ và EU là hai thị trường còn nhiều khoảng trống cho DN Việt. Trái ngược với năm ngoái, lượng hàng của công ty xuất khẩu vào hai thị trường này sụt giảm sâu nhưng qua năm nay, nhu cầu đơn hàng của nhà nhập khẩu đã tăng mạnh trở lại.

“Với Sài Gòn 3, từ nhiều năm qua, thị trường truyền thống vẫn là Nhật Bản, chiếm 50%; phần còn lại là Mỹ và EU. Tuy nhiên, có năm, sức mua từ Nhật giảm xuống còn 40%, nên chúng tôi đẩy mạnh hàng vào Mỹ, EU để bù đắp”, ông Hồng nói. Hiện nay, cơ hội để các DN dệt may đưa hàng vào Mỹ là rất lớn, bởi khi Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ký kết, hàng dệt may sẽ rộng cửa hơn nhiều.

Rau củ quả, thủy sản, dệt may… chính là những mặt hàng quan trọng đem đến lợi thế cho Việt Nam trong quan hệ thương mại giữa với Mỹ, EU. Theo Tổng cục Hải quan, trong 10 tháng đầu năm 2013, Việt Nam đã xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ đạt 19,4 tỷ USD nhưng nhập khẩu chỉ dừng ở con số 4,2 tỷ USD. Như vậy, thặng dư thương mại đối với Mỹ lên tới 15,2 tỷ USD.

Ngay sau Mỹ, Việt Nam xuất siêu sang EU 11 tỷ USD. Cụ thể, xuất khẩu đạt khoảng 19 tỷ USD, tăng hơn 25% so cùng kỳ. EU là đối tác nhập khẩu nhóm mặt hàng điện thoại, linh kiện xuất xứ từ Việt Nam lớn nhất, tăng tới 58%; máy tính, sản phẩm điện tử tăng tới 74%...

Tránh phá giá lẫn nhau

Ông Nguyễn Văn Đấu nhận định, có 3 nhóm hàng là thế mạnh của Việt Nam cần phải tập trung khai thác ở thị trường Mỹ, EU gồm: nông sản, con cá và trái cây. Tuy nhiên, để giữ được thị trường khó tính này, các DN trong nước cần phải “giữ mình” trước hết.

Các DN thừa nhận, nguyên nhân chính khiến hàng nông sản Việt Nam vào Mỹ chưa lớn nằm ở khả năng cung ứng kém, không đáp ứng được các đơn hàng quy mô. “Quan trọng nhất là khả năng cung ứng chứ không phải thị trường khó hay dễ, đó là vấn đề của chúng ta”, đại diện một DN phát biểu. Mặt khác, DN trong nước khi xuất khẩu cần phải tránh tình trạng phá giá lẫn nhau theo kiểu DN mới ra đời muốn giành đối tác đã hạ giá bán xuống thấp.

Ông Nguyễn Hồng Hà, phụ trách chi nhánh của một công ty xuất khẩu cá tra ở TP. Hồ Chí Minh, cho hay tình trạng phá giá gần đây diễn biến nghiêm trọng vì nhiều DN tồn kho, muốn xả hàng nhanh để trả nợ nên hạ giá bán rất thấp. Điều này cần phải chấn chỉnh.

Đồng thời, nhà nước phải có chính sách cho DN sản xuất vay vốn ưu đãi của ngân hàng để đầu tư công nghệ chế biến hiện đại nhằm nâng cao giá trị nông sản, cạnh tranh với đối thủ. Đó là một trong những vấn đề quan trọng để bảo vệ thị trường và giữ mức tăng trưởng xuất khẩu ổn định dài lâu ở hai thị trường quan trọng này.