Ngày 27/11/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1490/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp, gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu long (ĐBSCL) đến năm 2030 (Quyết định số 1490). Triển khai Đề án này, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành, UBND 12 tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL và đơn vị liên quan xây dựng và có Tờ trình báo cáo Thủ tướng Chính phủ về Chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng ĐBSCL theo Quyết định số 1490.

Ngày 11/10/2024, NHNN đã có các văn bản gửi các tổ chức tín dụng (TCTD) và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL hướng dẫn triển khai Chương trình. Theo đó, Chương trình cho vay theo 02 giai đoạn (căn cứ theo 02 giai đoạn triển khai Đề án), trong đó giai đoạn thí điểm từ nay đến cuối năm 2025 do Agribank là ngân hàng chủ lực cho vay và giai đoạn mở rộng từ khi kết thúc thí điểm tới năm 2030.

Về nguồn lực và nguyên tắc cho vay, TCTD thực hiện cho vay bằng nguồn vốn tự huy động của TCTD; do đó, việc cho vay được thực hiện theo cơ chế thương mại, với các điều kiện cho vay theo quy định hiện hành của TCTD đối với khách hàng. Về thời hạn và mục đích cho vay: Đáp ứng nhu cầu vốn ngắn, trung, dài hạn của tất cả các khâu (sản xuất, thu mua, chế biến, tiêu thụ) trong liên kết lúa gạo. Về lãi suất cho vay, TCTD chủ động cân đối nguồn vốn, tiết giảm chi phí để xem xét áp dụng lãi suất cho vay thấp hơn tối thiểu 1%/năm so với lãi suất cho vay của kỳ hạn tương ứng đang áp dụng đối với khách hàng cùng kỳ hạn/cùng nhóm.

Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú khẳng định, với sự quyết tâm, triển khai đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương và của các TCTD, trong đó chủ lực cho vay Chương trình trong giai đoạn thí điểm là Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, việc triển khai Chương trình tín dụng ưu đãi thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng ĐBSCL sẽ đạt hiệu quả tích cực.

Tổng Giám đốc Agribank Phạm Toàn Vượng cho biết: Thực hiện Quyết định số 1490, Agribank đã ký kết Bản ghi nhớ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam cam kết sẽ cung cấp các sản phẩm dịch vụ đến cá nhân, hộ nông dân, doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác tham gia Đề án.

Ngay sau khi NHNN ban hành văn bản hướng dẫn Chương trình cho vay, Agribank cũng đã ban hành văn bản hướng dẫn nội bộ để triển khai Chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng ĐBSCL tới các cá nhân, hộ nông dân, tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và doanh nghiệp thuộc đối tượng tham gia Đề án. Sử dụng nguồn lực tự có của ngân hàng, Agribank sẽ hỗ trợ giảm lãi suất đối với khách hàng tối thiểu 1%/năm so với lãi suất cho vay thông thường.

Agribank đang xây dựng các sản phẩm tín dụng chuyên biệt đối với từng nhóm khách hàng cá nhân, hộ nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp để có thể triển khai ngay khi UBND các tỉnh, thành phố, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam công bố danh sách các vùng chuyên canh, các liên kết, chủ thể tham gia liên kết và định mức chi phí, định mức kinh tế kỹ thuật để sản xuất theo đúng tiêu chuẩn tại Đề án. Trước mắt, quy mô triển khai tối thiểu 30.000 tỷ đồng và trong quá trình thực hiện sẽ tiếp tục bổ sung. Các sản phẩm về cho vay sẽ được tối ưu hóa về lãi suất, giảm bớt thủ tục trên cơ sở quản lý được dòng tiền trong liên kết, từ đó góp phần thực hiện thành công Đề án 1 triệu hecta lúa.

Bên cạnh cung ứng vốn tín dụng, Agribank còn cung cấp đầy đủ các dịch vụ tài chính khác như dịch vụ tiền gửi, thanh toán trong nước, thanh toán quốc tế, ngoại hối, bảo hiểm... Agribank đã sẵn sàng mọi điều kiện để phục vụ nguồn vốn của Đề án, cung cấp dịch vụ quản lý nguồn chi trả cho các đơn vị tham gia dự án, đặc biệt là các dự án đầu tư xây dựng hạ tầng của Đề án.

Để việc triển khai Đề án đạt hiệu quả, nhanh chóng đi vào thực tế, Agribank đã kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, UBND các tỉnh, thành phố và các sở, ban, ngành địa phương sớm công bố danh mục vùng chuyên canh, các liên kết, các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác tham gia liên kết để Agribank có cơ sở tiếp cận, hướng dẫn sớm thủ tục vay vốn; ưu tiên, hỗ trợ, ủng hộ Agribank là ngân hàng phục vụ nguồn vốn của Đề án, bao gồm cả nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước và nguồn vốn vay nước ngoài, cũng như ưu tiên, hỗ trợ các Chi nhánh Agribank trên địa bàn triển khai, tiếp cận nguồn vốn là các chi phí quản lý tài chính, nguồn chi trả cho các đơn vị tham gia dự án thuộc Đề án, đặc biệt là đầu tư xây dựng hạ tầng, chi trả thanh toán tiền tín chỉ carbon của Đề án; hỗ trợ Agribank trong việc giới thiệu doanh nghiệp đầu mối liên kết tham gia Đề án; bổ sung các khu, vùng chuyên canh lúa theo Đề án vào danh mục vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao để được hưởng các chính sách tín dụng ưu đãi riêng khuyến khích sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao…

Agribank cam kết sẽ tập trung tối đa nguồn lực ưu tiên triển khai Chương trình tín dụng ưu đãi, cùng ngành Ngân hàng góp phần thực hiện thành công, hiệu quả Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao theo chủ trương của Chính phủ, mang lại giá trị về kinh tế, xã hội và môi trường, thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc phát triển nông nghiệp xanh, bền vững, nâng cao uy tín và vị thế Việt Nam trên thế giới. Đến cuối tháng 10/2024, tổng dư nợ cho vay nền kinh tế của Agribank đạt gần 1,7 triệu tỷ đồng, trong đó dư nợ lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn đạt trên 1 triệu tỷ đồng, chiếm 62% tổng dư nợ. Tại vùng ĐBSCL, dư nợ khu vực “tam nông” chiếm tới 82% tổng dư nợ của vùng, trong đó, dư nợ lĩnh vực lúa gạo đạt gần 33 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 47,5% dư nợ lúa gạo của toàn hệ thống Agribank.